Συνέντευξη με την ηθοποιό Άννα Γεραλή

Άρθρο: Χριστίνα Ζερδεβά

Εάν μια κοινωνία έχει να ελπίζει σε κάτι, αυτό είναι ο πολιτισμός της, η τέχνη της και κάποιοι ξεχωριστοί άνθρωποι που τα υπηρετούν με σοβαρότητα, πάθος, προσήλωση, αξιοπρέπεια και έχουν την ικανότητα ταυτόχρονα να «εκπαιδεύουν». Η λέξη «ηθοποιός» από μόνη της εκφράζει αυτήν ακριβώς την ιδιότητα, του να «ποιείς ήθος» δηλαδή, και λίγοι μπόρεσαν να αποκτήσουν διαχρονικά αυτόν τον τιμητικό τίτλο. Η εξαιρετική ηθοποιός Άννα Γεραλή χάραξε μια σπουδαία πορεία στο Εθνικό Θέατρο αλλά και στο ελληνικό θέατρο ευρύτερα, με επιλεγμένες και εξαιρετικές εμφανίσεις στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Δεν υποδύεται απλώς ένα ρόλο, παίρνει το κλειδί και ξεκλειδώνει την ψυχή της για να ανακαλύψει όλες τις πτυχές του και μέσω της προσωπικότητάς της να τον αποδώσει στη συνέχεια αριστοτεχνικά. Μας μίλησε με μια απλότητα, χωρίς στόμφο και υπερβολές, με μια γλυκιά αμεσότητα, χαρακτηριστικό των ευαίσθητων ανθρώπων που έμαθαν να προσφέρουν και να αγαπούν και που μπορούν να συνομιλούν με τους άλλους τόσο ευχάριστα. Ζει πια μόνιμα στην Αίγινα και μας εκπλήσσει ακόμα και σήμερα, αφού μέσω του Πολιτιστικού Συλλόγου «Φίλοι του Δημοτικού Θεάτρου Αίγινας» συνεχίζει να προσφέρει εθελοντικά δουλεύοντας πάντα με ψυχή και αγάπη για το θεσμό που τόσα χρόνια υπηρετεί. Τα όποια έσοδα συγκεντρώνονται αποδίδονται στη συντήρηση του κτηρίου του Δημοτικού Θεάτρου Αίγινας, το οποίο είναι ένα υπέροχο Καποδιστριακό Κτήριο, που όμως δυστυχώς, από ό,τι λέει, έχει αφεθεί στην τύχη του Απευθύνεται και σε μας τους νεότερους, που δεν είχαμε την ευκαιρία να τη ζήσουμε πάνω στο σανίδι, τότε που μεγαλουργούσε, και στα λόγια της φαίνεται η αγάπη, η κατανόηση αλλά και μια αδιόρατη ανησυχία για όλα αυτά που βιώνουμε σήμερα. Φύσει όμως αισιόδοξος άνθρωπος, η κυρία Άννα Γεραλή, αφουγκράζεται τα μηνύματα των καιρών, εξακολουθεί να λειτουργεί με αγάπη για την Τέχνη και μας δίνει το δικό της στίγμα καθώς ονειρεύεται μαζί μας ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες.    

Κυρία Γεραλή, καταρχήν θα ήθελα να σας εκφράσω τη χαρά μου και να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνετε και μου παραχωρήσετε αυτήν την συνέντευξη. Έχετε διαγράψει μια τόσο αξιοζήλευτη καλλιτεχνική πορεία μέχρι και σήμερα αφού είσαστε μια ηθοποιός του Εθνικού Θεάτρου αρχικά, του εμπορικού αλλά ποιοτικού στη συνέχεια και με μεγάλους ρόλους στις πιο αξιόλογες σειρές της τηλεόρασης. Θα ήθελα να μας μιλήσετε για εκείνα τα χρόνια των σπουδών σας, του θεάτρου και της τηλεόρασης, όταν όλα ήταν αλλιώς ώς αλλά και για τα συναισθήματα που συγκρατείτε μέσα σας μέχρι σήμερα.

Πρέπει να θεωρήσω τον εαυτό μου τυχερό, τελείωσα την Σχολή Χίλλ, ένα καταπληκτικό Σχολείο προοδευτικό παρόλο που είναι το πρώτο ιδιωτικό σχολείο που ιδρύθηκε από την εποχή του Όθωνα στην Αθήνα και μετά τη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Eίχα εξαιρετικούς δασκάλους, όπως την Παξινού, τον Μινωτή, τον Βόκοβιτς, τον Καλλέργη, τον Κωτσόπουλο, τον Τερζάκη, τον Σιδέρη, την Χόρς, τον Μουζενίδη, την Τριάντη, την Τσουκαλά, την Μυράτ και ξεκίνησα αμέσως μετά τη Σχολή στο «Εθνικό Θέατρο» με ένα μεγάλο ρόλο. Την Μέϋμπελ Τσίλτερν στον «Ιδανικό Σύζυγο» του Όσκαρ Ουάιλντ, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, με την Βασούλα Μανωλίδου, την Μαίρη Αρώνη και τον Νίκο Τζόγια.
Η συνέχεια ήταν επίσης πολύ αξιόλογη με συμμετοχές σε σημαντικούς θιάσους και σε έργα του κλασσικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου, με τους καλύτερους ηθοποιούς και σκηνοθέτες της εποχής όπως, Αλέξης Σολομός, Έλλη Λαμπέτη, Μάνος Κατράκης, Πέτρος Φυσσούν, Κώστας Μπάκας, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Λεωνίδας Τριβιζάς, Μίνως Βολανάκης, Κώστας Καστανάς Χρήστος Πάρλας, Λευτέρης Βογιατζης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Μπέτυ Αρβανίτη, Αμαλία Μουτούση, Παντελής Βούλγαρης, Γιάννης Φέρτης, Γρηγόρης Βαλτινός, Ανδρέας Βουτσινάς, Γιώργος Κιμούλης, Κώστας Καζάκος και άλλους εξίσου σημαντικούς.
Αυτή η περίπου σαραντάχρονη πορεία είναι γεμάτη από εμπειρίες και αναμνήσεις κάθε είδους. Το να αναφέρω κάποια περιστατικά σημαίνει ότι θα έπρεπε να γράψω ένα βιβλίο. Σαν συμπέρασμα από όλα αυτά θα μπορούσα να πω, ότι η πορεία ενός καλλιτέχνη σε αυτό τον χώρο είναι πολύ πλούσια και γεμάτη από αντιφάσεις. Είναι ένας χώρος δύσκολος ανταγωνιστικός και μαζί αφάνταστα γοητευτικός και δημιουργικός. Φαντάζομαι δεν σας φωτίζω ιδιαιτέρως, όμως πως να μιλήσει κανείς για κάτι τέτοιο στα πλαίσια μιας συνέτευξης…

Είστε μια πληθωρική και αυθεντική ηθοποιός, το να ασχοληθείτε με την υποκριτική υπήρξε αναπόφευκτο, πότε και πώς ξεκίνησατε να ασχολείστε με το θέατρο;

Οι γονείς μου ήταν άνθρωποι καλλιεργημένοι -πατέρας μου είναι ο ποιητής Γιώργος Γεραλής– και βεβαίως έζησα από μικρή ανάμεσα σε καλλιτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους, είδα από πολύ μικρή καλό θέατρο, μυήθηκα στον κόσμο της τέχνης γενικά και έμαθα να τον αγαπώ και να θεωρώ πως αυτός είναι και για μένα ο κόσμος μου.
Στη Χίλλ είχαμε μία πολύ καλή φιλόλογο την κ. Χατζοπούλου και αυτή ακούγοντάς με να διαβάζω στο μάθημα –είχαμε ξέρετε μάθημα ανάγνωσης στο σχολείο τότε– μου ζήτησε να πάρω μέρος στις σχολικές γιορτές και στην τελευταία τάξη που ανεβάσαμε την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή μου έδωσε τον ρόλο της Αντιγόνης. Η αλήθεια είναι ότι στο μυαλό μου δούλευε πολύ η ιδέα της ζωγραφικής. Ζωγράφιζα από μικρή και το είχα σίγουρο ότι θα πάω προς τα εκεί. Άλλωστε και αρκετοί φίλοι των γονιών μου, όπως ο γλύπτης Χρήστος Καπράλος με ενθάρυναν προς αυτή την κατεύθυνση. Τελικά έδωσα στη Σχολή Καλών Τεχνών και στη Σχολή του Εθνικού. Πέρασα και στις δύο. Αδύνατον να παρακολουθήσει κανείς δύο τόσο απαιτητικές Σχολές συγχρόνως. Διάλεξα το θέατρο.

Ποιά ήταν η πιό αγαπημένη σας θεατρική δουλειά που ξεχωρίζετε αλλά και η καλύτερη συνεργασία που είχατε μέχρι στιγμής και γιατί;

Πραγματικά μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να απαντήσω. Έκανα αξιόλογες συνεργασίες και καμαρώνω γι αυτό. Κάθε ρόλος είναι μία γέννα. Αλλά παρόλα αυτά θα ξεχωρίσω την παράσταση: Αντον Τσέχωφ «Βυσσινόκηπος» με τον θίασο Λαμπέτη – Παπαμιχαήλ, σε σκηνοθεσία Μίνωα Βολανάκη, στο θέατρο «Διονύσια». Η πρώτη μου συνεργασία με δύο μεγάλους καλλιτέχνες, τον Βολανάκη και την Λαμπέτη. Μία πραγματικά σπουδαία παράσταση που καταγράφηκε. Μιά αξέχαστη εμπειρία και μία μεγάλη φιλία –με την Έλλη Λαμπέτη– που είχα τη μεγάλη τιμή να κρατήσει μέχρι τον θάνατό της.

Πολλοί συνάδελφοί σας επιμένουν ότι η εμπειρία του θεάτρου τους προσφέρει πολύ μεγαλύτερη ανταμοιβή απ’ ό,τι το σινεμά. Εσείς ως μια θεατρική ηθοποιός με τόσες επιτυχίες σίγουρα θα συμφωνείτε. Μπορείτε όμως να μας εξηγήσετε γιατί αλλά και τη διαφορά μεταξύ της εποχής τότε με το σήμερα;

Είναι αλήθεια. Ο ηθοποιός στο θέατρο λειτουργεί διαφορετικά. Έχει να κάνει με ένα ρόλο –πρόσωπο– που ξεκινάει την ανάπτυξή του από την αρχή του έργου μέχρι το τέλος. Η ροή αυτή του δίνει τη δυνατότητα να απολαμβάνει απόλυτα σχεδόν την εξέλιξη της μετάλλαξής του μέσα σε μια συγκεκριμένη συνθήκη. Από την άλλη, η μυστική επικοινωνία με το κοινό, που κάθε φορά είναι διαφορετικό, δημιουργεί μία μέθεξη που όταν συμβεί αγγίζει τα όρια μιας μεγάλης ικανοποίησης.
Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο γιατί η διαδικασία διακόπτεται αναγκαστικά. Αλλά εκεί συμβαίνει κάτι άλλο. Ο ηθοποιός πρέπει να μπορεί να έχει αυξημένη τεχνική και δυνατότητα συγκέντρωσης, πολλές φορές μέσα σε συνθήκες αρνητικές, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει και να αποδώσει. Είναι λοιπόν ένα «στοίχημα» και αρκετές φορές μεγάλη ικανοποίηση όταν το καταφέρνει. Επίσης η δυνατότητα της επανάληψης –κάτι που δεν μπορεί να γίνει στο θέατρο– δίνει μία αίσθηση ανακούφισης γιατί μπορεί να διορθώσει κανείς κάτι που δεν πήγε καλά. Αυτό όπως καταλαβαίνετε είναι κάτι που συμβαίνει πάντα.

Πόσες από τις προσδοκίες που είχατε όταν ξεκινούσατε σαν ηθοποιός κατορθώσατε να πραγματοποιήσετε μέχρι σήμερα;

Η εκπλήρωση των προσδοκιών δεν τελειώνει όσο ζούμε και είμαστε γεροί. Πάντως μπορώ να πω ότι όλα αυτά που έχω κάνει σε σχέση με την δουλειά μου μού έχουν δώσει τη δυνατότητα να αισθάνομαι ότι δεν επέλεξα λάθος αυτό το δρόμο. Φυσικά, κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής μου ζωής προέκυψαν πολλές αφορμές για να θεωρήσω ότι θα μπορούσα να κάνω πολύ περισσότερα από όσα τελικά έκανα. Αλλά αυτό είναι κάτι φυσικό για κάποιον που ασχολείται με την τέχνη.

Σήμερα σας βρίσκουμε εγκατεστημένη στην Αίγινα όπου και συνεχίζετε με ιδιαίτερο ζήλο και αταλάντευτο πάθος να δραστηριοποιείστε και να ανεβάζετε εξίσου ποιοτικές θεατρικές παραστάσεις που ξεχωρίζουν. Πείτε μας για τη ζωή σας στην Αίγινα, από που αντλείτε αυτή την ανεξάντλητη ενέργεια, για τη δουλειά σας εδώ καθώς και τα μελλοντικά σας σχέδια.

Η επιλογή της Αίγινας, ήρθε πολύ φυσικά για μένα. Έχουμε ένα σπίτι, που το έκτισαν οι γονείς μου το 1950, σε ένα πολύ όμορφο σημείο της Αίγινας, δίπλα στη θάλασσα, όπου περνούσαμε πάντοτε τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Η επαφή μου από μικρή με τη φύση και μάλιστα όπως ήταν τότε η Αίγινα μου πρόσφερε πολλές χαρές και εμπειρίες γιατί ήμουνα παιδί της πόλης, της Αθήνας συγκεκριμένα. Πριν από 10 χρόνια περίπου πέρασα μία σοβαρή δοκιμασία με την υγεία μου, την οποία θέλω να πιστεύω ότι ξεπέρασα και άρχισα να βλέπω διαφορετικά τα πράγματα. Είχα περισσότερη ανάγκη να απομακρυνθώ από την ως τότε καθημερινότητά μου και να βρεθώ σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον. Άλλωστε η Αίγινα είναι πολύ κοντά στον Πειραιά, οπότε θα μπορούσα όταν χρειαζόταν σε πολύ σύντομο χρόνο να βρίσκομαι στην Αθήνα. ΄Ετσι αποφασίσαμε με τον άντρα μου να μείνουμε μόνιμα στο νησί. Ευτυχώς το σπίτι μας αρέσει πολύ και έχει όλες τις προϋποθέσεις για να ζήσει κανείς όλο το χρόνο. Το να δραστηριοποιηθώ και σε σχέση με την δουλειά μου εδώ ήρθε πολύ φυσικά. Μου ζήτησαν στην αρχή να βοηθήσω σε κάποιες εκδηλώσεις και δέχθηκα ευχαρίστως, έτσι άρχισε να δημιουργείται σιγά-σιγά μία καλή επικοινωνία με κάποιους φίλους, νέους και μεγαλύτερους στην ηλικία και η προσπάθεια έγινε πιό συγκεκριμένη. Στην αρχή, με τη συνεργασία με κάποιο μορφωτικό σύλλογο και τώρα πια δημιουργήσαμε πολλοί φίλοι και άνθρωποι, που αγαπούν την τέχνη και το θέατρο, το δικό μας πολιτιστικό σύλλογο «Φίλοι του Δημοτικού Θεάτρου Αίγινας». Η δουλειά μας είναι εθελοντική και αποσκοπεί στο να παρουσιάζουμε θεατρικές παραστάσεις καταρχήν αλλά και να οργανώνουμε σεμινάρια, διαλέξεις, φεστιβάλ, και οτιδήποτε άλλο έχει σχέση με το θέατρο. Τα όποια έσοδα μπορέσουμε να συγκεντρώσουμε δίνονται για τη συντήρηση του κτηρίου του Δημοτικού Θεάτρου Αίγινας, που είναι ένα υπέροχο Καποδιστριακό Κτήριο, που δυστυχώς έχει αφεθεί στην τύχη του, εδώ και πολλές δεκαετίες, παρόλο που όσο και αν μοιάζει απίστευτο, είναι ο μοναδικός χώρος στην Αίγινα που ανήκει στον Δήμο και που μπορεί να δεχθεί πολιτιστικές εκδηλώσεις. Πρίν μερικά χρόνια καταφέραμε και βάλαμε θέρμανση στο χώρο αλλά βέβαια οι καιροί είναι δύσκολοι και εάν δεν υπάρξει ουσιαστική βοήθεια από χορηγούς και από το Δήμο, δεν θα μπορέσουν να γίνουν πολλά πράγματα. Και είναι κρίμα, γιατί ο χώρος είναι ιστορικός, πολύ όμορφος και απολύτως κατάλληλος για θέατρο.
Αγαπώ πολύ το νησί και τους ανθρώπους και πραγματικά πιστεύω ότι μπορώ να βοηθήσω στον τομέα μου. Το καλοκαίρι του 2001, σε συνεργασία με το Δήμο εγκαινιάσαμε το «1^ο Φεστιβάλ Θεάτρου του Δήμου Αίγινας», πήγε πάρα πολύ καλά και επαναλήφθηκε το επόμενο καλοκαίρι, όπου κατάφερε να γίνει θεσμός. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε με μεγάλο ενθουσιασμό και οι καλλιτέχνες που πήραν μέρος έμειναν από ότι μας είπαν ενθουσιασμένοι. Δυστυχώς, χτύπησε και εδώ η ελληνική κακοδαιμονία. Το Φεστιβάλ πέρασε σε χέρια άλλων και τα δύο τελευταία χρόνια ουσιαστικά αυτοκαταργήθηκε. Ελπίζω ότι η νέα Διοίκηση του Δήμου θα φανεί περισσότερο «γενναιόδωρη» και με ανοιχτά αυτιά. Έτσι κι αλλιως εμείς το μόνο που ζητάμε είναι να μας επιτρέψουν, να προσφέρουμε …
Αυτό τον καιρό -από τον Μάϊο συγκεκριμένα- έχουμε ξεκινήσει πρόβες για δύο έργα που θα τα παρουσιάσουμε στο Δημοτικό Θέατρο Αίγινας στις αρχές του 2015. Το «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» του Μολιέρου και τα «Οργισμένα Νιάτα» του Όσμπορν, σε σκηνοθεσία δική μου. Η ομάδα δουλεύει με πολύ όρεξη και είμαι πολύ χαρούμενη γιατί έχει ανανεωθεί με καινούργια μέλη. Μάλιστα και στα δύο έργα οι πρωταγωνιστές ανεβαίνουν για πρώτη φορά στη σκηνή. Μεγάλο στοίχημα αλλά μου έχει ξανασυμβεί με επιτυχία.

Το ηλεκτρονικό “περιοδικό” μας Animartists δημιουργήθηκε γιατί επιδιώκουμε να γεφυρώσουμε την τέχνη και τον πολιτισμό με την ψυχή και την ψυχολογία. Πως εσείς αντιλαμβάνεστε αυτή τη διαδικασία.

Τη βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα μια που φυσικά ψυχή και πολιτισμός είναι έννοιες αλληλένδετες. Νομίζω ότι το να εστιάσει κανείς σε αυτό, μόνο κέρδος μπορεί να έχει, γιατί τα περιθώρια είναι ανεξάντλητα. Μπράβο σας που το σκεφθήκατε.

Πόσο “ψυχή” πρέπει να βάλει ο ηθοποιός στη δουλειά του και πως βιώνετε εσείς αυτή τη διαδικασία του γεφυρώματος της τέχνης με την ψυχή.

Τώρα αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα άν και στην ουσία του πολύ απλό. Φυσικά ο καλλιτέχνης για να δημιουργήσει χρειάζεται να χρησιμοποιήσει και την ψυχή του και το πνεύμα του. Είναι μία διαδικασία σύνθετη που όλο και βαθαίνει όσο ωριμάζει ο καλλιτέχνης. Μόνο που αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Για αυτό σας είπα πριν ότι «τα περιθώρια είναι ανεξάντλητα», φθάνει να θέλει κανείς να το διαχειρισθεί με αυτόν τον τρόπο. Εγώ τουλάχιστον αυτό προσπαθώ να κάνω, όλη μου τη ζωή. Μόνο ευγνωμοσύνη αισθάνομαι για αυτή την περιπέτεια που μου δώθηκε στον χώρο της τέχνης

Θα σας παρακαλούσα να κλείσετε αυτήν τη συνέτευξη με ένα μήνυμα που θα θέλατε να μεταφέρετε προς τους αναγνώστες μας και ιδιαίτερα στα νέα παιδιά από την εμπειρία σας μέχρι σήμερα. Βιώνουμε μια κρίση οικονομική αλλά και κοινωνική, κρίση αξιών θα έλεγα, πείτε μας το συναίσθημά σας.

Είμαι πάρα πολύ ανήσυχη, όπως όλοι μας άλλωστε και για την οικονομική φυσικά αλλά κυρίως για την κοινωνική κρίση αξιών. Όταν ξεκίνησε αυτή η ιστορία, είχα σκεφθεί ότι «να αυτό ίσως μπορεί να φέρει τους ανθρώπους πιό κοντά» κάτι το οποίο από ότι ξέρουμε γίνεται σε περιόδους πολέμου όπως έχουμε διαβάσει και όπως έχουμε ακούσει από τους γονείς μας. Πολύ φοβάμαι όμως ότι αυτός ο πόλεμος είναι πολύ πιό «βαρύς» γιατί στοχεύει κατευθείαν στο μυαλό και στην ψυχή των ανθρώπων. Φοβάμαι πολύ για όλους μας, για τους νέους ανθρώπους αλλά και για τους μεγάλους και τους ηλικιωμένους που θα έπρεπε αλλιώς να βιώνουν αυτά τα χρόνια. Πάντως επειδή βασικά είμαι αισιόδοξος άνθρωπος ελπίζω πως η «ανθρωπιά» θα επικρατήσει αν υποθέσουμε ότι ισχύει το ότι ο άνθρωπος είναι ένας μικρός «Θεός».

Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Γεραλή για την συνέντευξη που μας παραχώρησε και το πολύτιμο χρόνο της που διέθεσε για τους αναγνώστες του περιοδικού Animartists. Ελπίζουμε προσεχώς να ταξιδέψουμε μέχρι την όμορφη Αίγινα και να παρακολουθήσουμε μια από τις παραστάσεις της και να συνεχίσουμε τους προβληματισμούς σκέψης που ξεκινήσαμε παρέα.