Χριστίνα ΖερδεβάΆρθρο: Χριστίνα Ζερδεβά
Πριν λίγo καιρό, ένα βράδυ “έκοβα βόλτες” σχεδόν αδιάφορα, θα έλεγα, στο facebook όταν το μάτι μου έπεσε σε ένα βίντεο που είχε ανεβάσει στο τοίχο της μια αγαπημένη φίλη εξ Ιταλίας. Η Patrizzia αναζητά με πάθος ό,τι αφορά την «τέχνη» και αποτυπώνει συχνά με το φακό της τις «ομορφιές αυτού του κόσμου». Το συνόδευε ένα λιτό σχόλιο: Belezza e’ Arte (η ομορφιά είναι τέχνη). Το άνοιξα και μαγεύτηκα. Ήξερα βέβαια τον τόπο, ήξερα και για τις αρχαίες πόλεις του ελληνισμού των αποικιών αλλά δεν είχε τύχει μέχρι σήμερα να δω αυτές τις ανεπανάλληπτες εικόνες. Ο δημιουργός του, ο Igor Mitoraj, παρουσιάζει αυτό τον τόπο με τόσο λυρισμό και με μελωδίες που συνοδεύουν αρμονικά τις εικόνες της ταινιούλας του που σε κάνει να αναζητάς αυτή την κρυμμένη του γοητεία στο γεμάτο μυστήρια ιερό χώρο. Με το φακό σε παρασύρει μαγευτικά στο παρελθόν για να δημιουργήσεις τις δικές σου παραστάσεις ενώ σου επιτρέπει ταυτόχρονα να θαυμάσεις στο σήμερα τη μαγεία που ακόμα αναδύει ο τόπος. Σου αφήνει απόλυτα τον χρόνο για να ανακαλύψεις την πραγματική του ομορφιά και να μπερδευτείς ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα.
Αναρωτήθηκα τότε «πόσα δεν ξέρει κανείς που δεν θα έπρεπε όμως να χαθούν» και έκατσα με χαρά να το ψάξω λίγο παραπάνω. Έρευνα στο διαδίκτυο, μια προσφιλής συνήθεια, αποφέρει πολλές φορές ανεκτίμητους θησαυρούς. Είπα να το μοιραστούμε, τουλάχιστον εμείς που δεν γνωρίζαμε ενώ υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι ένα ταξίδι, εκεί στο Αγκριτζέντο, θα μπει σίγουρα στα «must to do» των επόμενων πλάνων μου όταν οι συνθήκες θα είναι πιο ευνοϊκές.
Η περίφημη «Κοιλάδα των Ναών» βρίσκεται στον Ακράγαντα (Agrigento) στη Σικελία. Λένε πως ο Πίνδαρος τον έχει περιγράψει σαν «την ομορφότερη πόλη θνητών ανθρώπων» αφού οι κάτοικοι, σύμφωνα με το γηγενή σοφό Εμπεδοκλή «ζούσαν σαν να επρόκειτο να πεθάνουν την επόμενη μέρα και είχαν κατασκευάσει τις οικίες τους σαν να ήταν αθάνατοι». Δεν είναι βέβαια ακριβώς κοιλάδα αλλά μάλλον λόφος. Οι ναοί που έχουν ανασκαφεί και μερικώς αναστηλωθεί αποτελούν τους καλύτερα διατηρημένους αρχαιοελληνικούς ναούς σε όλον τον κόσμο. Φαίνεται ότι, αν επισκεφτείς την ιστορική αυτή περιοχή, πέρα από το θαυμασμό που θα νιώσεις θα διακρίνεις με δέος και πόση φαντασία και ικανότητα διέθεταν οι έλληνες εκείνης της εποχής και τι επιτεύγματα δημιούργησαν την περίοδο του αποικισμού (από το πρώτο μισό του 8ου αιώνα μέχρι τον 5ο αιώνα π.Χ.). Προφανώς, επειδή τα εξαιρετικά αυτά δείγματα της ελληνικής αρχιτεκτονικής είναι τόσα πολλά, πήρε το όνομα «Κοιλάδα των Ναών». Άλλωστε, ο Guy de Maupassant, από τους μεγαλύτερους διηγηματογράφους της Γαλλίας, έγραψε “…έχει κανείς την εντύπωση ότι βρίσκεται ενώπιον ολόκληρου του Ολύμπου, θεών τόσο γοητευτικών, κοσμικών και φλογερών όπως εμείς, που ενσάρκωσαν τα αισθήματα της καρδιάς μας, τα όνειρα της διανοίας μας, τα ένστικτα των αισθήσεών μας…”.
Στη μικρού μήκους αυτή υπέροχη ταινία διακρίνουμε μεταξύ άλλων τον ναό του Ολυμπίου Διός με το σωριασμένο άγαλμα του Άτλαντα, το ναό του Ηρακλή, της Ήρας, των Διοσκούρων, το νεκροταφείο με ταφικά ευρήματα, που ζήλεψαν ακόμη και τα μαυσωλεία της Ιωνίας, το ιερό των χθόνιων θεών. Η Κοιλάδα περιλαμβάνει συνολικά ερείπια επτά ναών δωρικού ρυθμού: τον ναό της Ήρας, τον ναό της Ομόνοιας, τον ναό του Ηρακλή (ο πιο παλιός που καταστράφηκε από σεισμό και αποτελείται σήμερα από οκτώ μονάχα κίονες), τον ναό του Ολυμπίου Διός, τον ναό του Κάστορα και του Πολυδεύκη (των Διόσκουρων), τον ναό του Ηφαίστου, τον ναό του Ασκληπιού (βρίσκεται έξω από τα τείχη της πόλης και εκεί κατέφευγαν οι ασθενείς, αναζητώντας θεραπεία και τέλος, τον Τάφο του Τheron, (ένα μεγάλο μνημείο από ηφαιστειακή τέφρα σε σχήμα πυραμίδας).