ΑnimartistsΆρθρο: Ελίζα Α. Μπάκου
Ψυχολόγος
Η έμπνευση εμφανίστηκε και πάλι στο πολύβουο μετρό. Κίτρινη αφίσα τεραστίων διαστάσεων, κορμί “θανατηφόρο” καλύπτεται από μικροσκοπικό κίτρινο μπικίνι, μάτια που σε διαπερνούν, στόμα σοβαρό, χωρίς να γελάει. Και ΜΕΓΑΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ σε ρωτούν: “ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ ΕΤΟΙΜΟ ΓΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ“;
“Εμμμ….όχι;” Σκύβεις το κεφάλι και πρχωράς. Και κλασσικά, σκέφτεσαι όλα όσα σαβούρωσες το χειμώνα, την επόμενη δίαιτα που θα ξεκινήσεις από αύριο και τα συναφή. Για κάποιο λόγο μεταδίδεται αυτό το μήνυμα που αν και δεν το λές προβλητικό με κάποιον τρόπο καταφέρνει να σε κρίνει, να σε “τσιμπήσει“, και να σε στριμώξει σε μια γωνία διαρκούς αυτομαστιγώματος.
Μόνο που αυτή τη φορά τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Το Λονδίνο, παραδόξως, αντέδρασε. Μέσα στις επόμενες βδομάδες οι αφίσες έγιναν “θύματα” βανδαλισμού. “Όλοι είμαστε έτοιμοι για τις παραλίες“, “Αγάπα το σώμα σου όπως είναι“, “Άντε και…” ήταν μερικά μόνο από τα μηνύματα που γράφτηκαν πάνω στο κίτρινο χαρτί. Ο υπέυθυνος της διαφημιζόμενης εταιρίας συμπληρωμάτων χαρακτήρισε τους βάνδαλους “τρομοκράτες” και δήλωσε πως “είμαστε ένα έθνος που υποστηρίζει τους χοντρούς”. Μετά από 40.000 υπογραφές και έντονες διαμαρτυρίες η Advertising Standards Authority σταματάει την αμφιλεγόμενη καμπάνια. Αν το καλοσκεφτείς, από πλευράς μάρκετινγκ, ήταν πανέξυπνο! Μέσα σε λίγες μέρες μία μικρή εταιρία αύξησε τα έξοδά της στο £1εκατομμύριο λίρες.
Και μετά;
Ήταν κάτι που τέσταρε πολύ τα όρια όσων το έβλεπαν και ταυτόχρονα έφερνε μπροστά σου όλα όσα βλέπεις αλλά για κάποιο λόγο προσπερνάς. Τα περισσότερα γυναικεία περιοδικά εξάλλου εστιάζουν ακριβώς στο “πως να αποκτήσεις το πολυπόθητο σώμα για την παραλία!”. Για κάποιο λόγο όμως δε μας ενοχλεί. Βιβλία, κινηματογράφος, επιστήμες, οικονομία, κοινωνία στριμόχνωνται σε μερικές γραμμες. Και ενώ ο κόσμος καίγεται, είναι σχεδόν απαραίτητο εσύ να σκας για την επόμενη δίαιτα. Όχι για το πόσο υγιείς είσαι, όχι για το πως νιώθεις, όχι για όλα όσα μπορείς να κατακτήσεις και να δημιουργήσεις αλλά για το αν θα χωράς στο μπικίνι.
Οι Fredrickson και Roberts το 1997 διατυπώνουν την “θεωρία αντικειμενοποίησης” , ένα αρκετά δημοφιλές μοντέλο που προσπαθεί να ερμηνεύσει τις διάφορες διατροφικές διαταραχές, βάσει της οποίας:
- Υπαρχει ένα ιδεώδες για την ομορφιά κοινωνικά διαμορφωμένο
- Το οποίο μεταδίδεται προς το ευρύ κοινό με μια ποικιλία κοινωνικών – πολιτισμικών καναλιών (εφημερίδες, περιοδικά, τηλεόραση κλπ κλπ)
- Στη συνέχεια το ιδεώδες αυτό εσωτερικεύεται από τον άντρωπο με τέτοιο τρόπο ώστε
- Nα μπορεί να αντλήσει ευχαρίστηση ανάλογα με το πόσο ταιριάζει σε αυτό.
Ένα ακόμα πιο πρόσφατο μοντέλο αφορά την υπόθεση της “Αλλοκεντρικής Κλειδαριάς” (Riva 2007, 2011, 2012) με βάσει το οποίο ο ασθενείς που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές κλειδώνονται σε ένα “σώμα αντικείμενο”, μια εικόνα που δεν μπορεί να εξελιχθεί παρά τις αντιθετικές πληροφορίες και αναπαραστάσεις που καθοδηγούνται από την ίδια την αντίληψη. Η αδυναμία να διατηρήσεις αυτα τα standards μετατρέπει την δυσαρέσκεια απέναντι στο ίδιο σου το σώμα σε ένα επώδυνο αίσθημα ντροπής , να σκέφτεσαι συνέχεια πως κάποιος σε κρίνει και πως είσαι κατώτερος, “ελλατωματικός” και μη ελκυστικός απέναντι στους άλλους.
Πόσο περίεργο είναι να στηρίζεται πάνω σε ένα τέτοιο συναίσθημα μια ολόκληρη διαφημιστική καμπάνια; Ειδικά όταν πρόσφατες μελέτες αναφέρουν πως ένα στα δύο έφηβα κορίτσια είναι δυσαρεστημένο με το σώμα του (Makinen και συν., 2012).
Αν περίμενες αυτό το άρθο να σου δώσει συμβουλές για “σώμα παραλίας” ο μόναδικός τρόπος να το πετύχεις αυτό είναι να ΠΑΡΕΙΣ ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΠΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΝΤΙΝΟΤΕΡΗ ΠΑΡΑΛΙΑ!
Για όλα τα καλοκαίρια που δεν ευχαριστήθηκες μέχρι σήμερα, απλά σταμάτα να ανησυχείς!
Βιβλιογραφικές αναφορές
Riva, G. (2014). Out of my real body: cognitive neuroscience meets eating disorders. Frontiers in Human Neuroscience, 8, 1-20.
Fredrickson, B. L., & Roberts, T.-A. (1997). Objectification theory: toward understanding women’s lived experiences and mental health risks. Psychol. Women Q. 21, 173–206. doi: 10.1111/j.1471-6402.1997.tb00108.x
Riva, G. (2007). “Virtual body, real pain: the allocentric lock hypothesis,” in Body Representation Workshop, eds M. Zampini and F. Pavani (Rovereto, Italy: Università degli Studi di Trento), 17–18
Riva, G. (2011). The key to unlocking the virtual body: virtual reality in the treatment of obesity and eating disorders. J. Diabetes Sci. Technol. 5, 283–292. doi: 10.1177/193229681100500213
Riva, G. (2012). Neuroscience and eating disorders: the allocentric lock hypothesis. Med. Hypotheses 78, 254–257. doi: 10.1016/j.mehy.2011.10.039
Makinen, M., Puukko-Viertomies, L. R., Lindberg, N., Siimes, M. A., & Aalberg, V. (2012). Body dissatisfaction and body mass in girls and boys transitioning from early to mid-adolescence: additional role of self-esteem and eating habits. BMC Psychiatry 12:35. doi: 10.1186/1471-244x-12-35