Μαριέτα ΔημουλάΆρθρο: Μαριέτα Δημουλά
“Αν οι ιδέες των ανθρώπων για το σωστό και το λάθος έχουν άλλη βάση από την αναποτελεσματικότητα, αν προέρχονται ή έχουν προέλθει από κάτι διαφορετικό, με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, αν οι πράξεις έχουν καθ’ εαυτές ηθικό χαρακτήρα, εντελώς άσχετο με την αποτελεσματικότητά τους, τότε η φιλοσοφία είναι ένα ψέμα και η λογική μια πνευματική διαταραχή.”
Λόγια του Bierce. Σαρκασμός λεπίδα, τούμπα η πραγματικότητα και ειρωνικά γέλια. Ηθικογράφος και υπαρξιστής, ο οποίος θα προτιμούσε το βιβλίο της Ζωής να ειχε γραφτεί από μια κάμπια παρά να εφεύρουν οι άνθρωποι το ρεαλισμό, τα δίπολα και τις διχογνωμίες.
Η κοινωνία μπατάρει. Μοτίβο: μεγαλώνεις λαχανιασμένος – σπουδάζεις λαχανιασμένος – παντρεύεσαι λαχανιασμένος – γεννάς λαχανιασμένος – συνταξιοδοτείσαι λαχανιασμένος – πεθαίνεις λαχανιασμένος.
Τυφλοί πορευόμαστε, κουτρουβαλιαζόμαστε, μας οδηγεί ένας μονόφθαλμος σε μια ουτοπική Neverland, κουρέλια και τα ρούχα μας, σκονισμένα τα μαλλιά μας. Πρόσωπα σαν χάρτες. Μπλέκουμε τα δάκτυλα, υψώνουμε ιδέες, για λίγο, για μια στιγμή, γινόμαστε ομοιώματα γλάρων. Ύστερα πέφτει ένα πιάνο πάνω μας και μεις χαλκομάνια. Σύνθλιψη ιδεολογιών και κατακερματισμός προσδοκίας.
Είναι και τόσες αναλύσεις για την ανισοκατανομή του πλούτου, την εξύψωση του εγωϊσμού, την καταστροφή του πλανήτη, τις σχέσεις που δυσκολεύουν. Τρομολαγνεία που οδηγεί είτε στον νευρικό κλονισμό είτε στην απάθεια: Όσα πάνε κι όσα ‘ρθούνε και ας πέσεις στα βράχια. Μα τούτο είναι άλλη μια αναβολή για να αλλάξει κάτι… Άλλη μια αναβολή για να πάψεις να φοβάσαι.
Ο δύσκολος άνθρωπος δεν είναι τίποτα άλλο από έναν άνθρωπο γεμάτο φόβους. Ρόλος το να είσαι δύσκολος. Μπροστάντζα για τα πάρτυ και το φουαγιέ. “Αγάπη Μόνο” για σλόγκαν, μα τα γόνατα κομμένα . Γιατί οι δειλίες είναι τα στριμωγμένα σου παιδιά που κλαίνε κάτω απ’ το τραπέζι. Σε μια εποχή επιφανειακής χαλαρότητας, η αποκάλυψη έστω και μίας ανασφάλειας φαντάζει με ρώσικη ρουλέτα.
Η αποτυχημένη πατέντα αυτής της κοινωνίας δεν είναι τόσο στη γραμμική πορεία που χάραξε και επέβαλλε από τα γεννοφάσκια. Βάραθρο όμως αφού δεν εκπαιδευτήκαμε να βρίσκουμε τη χαρά μέσα στην καθημερινότητα αντί να δυσανασχετούμε με κάθε τί που αποκλίνει από τη στρατευμένη αρμονία. Κυνηγάμε την ευτυχία, τους χρυσούς λογότυπους μιας πετυχημένης ύπαρξης, για να φτύσουμε γερασμένοι τα κουκούτσια που δεν το καταφέραμε.
“Μέλλον: Η χρονική περίοδος, στη διάρκεια της οποίας οι δουλειές μας ανθούν, οι φίλοι μας είναι πιστοί και η ευτυχία μας είναι σίγουρη”.
Μειδίαμα και γλυκόπικρος κυνισμός.
Αν μια κοινωνία σε μάθαινε πώς να γαληνεύεις τους φόβους σου σήμερα. Αν η συμπόνια και η κατανόηση ήταν σε πρώτο πλάνο, αντί για φλού στοιχείο στο κάδρο. Αν οι αγκαλιές ήταν η μόνιμη πατρίδα. Τότε, τότε το γέλιο μας θα ήταν αβίαστο και γάργαρο νερό.
Ο Bierce κλείνει πονηρά το μάτι.
“Γέλιο: Εσωτερικός σπασμός, ο οποίος προκαλεί παραμόρφωση των χαρακτηριστικών του προσώπου και συνοδεύεται από άναρθρες κραυγές. Είναι μεταδικό και, παρόλλο που τα συμπτώματά του υποχωρούν κατά καιρούς, δεν θεραπεύεται.”
Ευτυχώς!
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ambrose Bierce. (2013). Το Αλφαβητάρι του Διαβόλου. Εκδ. Ηλέκτρα