Δημήτρης ΒαγενάςΆρθρο: Δημήτρης Βαγενάς
Ψυχολόγος
Πόσο γρήγορα μπορούμε να επεξεργαστούμε το πρόσωπο κάποιου; Όπως φαίνεται, δίνουμε μεγάλη έμφαση στην αξιολόγηση των προσώπων, καταφέρνοντας να τα επεξεργαστούμε πιο γρήγορα από τα υπόλοιπα αντικείμενα και να κρίνουμε σχεδόν αμέσως πόσο ελκυστικά μας φαίνονται. Συνήθως λέμε πως έχουμε διαφορετικές προτιμήσεις από τους περισσότερους ανθρώπους και πως μας αρέσουν οι άντρες και οι γυναίκες που έχουν ασυνήθιστα ή παράξενα χαρακτηριστικά, στην πραγματικότητα όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Σύμφωνα με έρευνες, η ελκυστικότητα και για τα δύο φύλα συνδέεται με τη νεότητα, το λεπτό σώμα και την εκθήλυνση των χαρακτηριστικών του προσώπου, ενώ ένας άνθρωπος που κρίνεται ως έντιμος και ευκατάστατος έχει περισσότερες πιθανότητες να αξιολογηθεί θετικά. Όσον αφορά αποκλειστικά στους άντρες, οι αξιολογήσεις των γυναικών επηρεάζονται από τη φάση του έμμηνου κύκλου, κρίνοντας θετικότερα τους άντρες με αρρενωπά χαρακτηριστικά, δηλαδή με έντονα μήλα, τονισμένη κάτω γνάθο και πιγούνι, προτεταμένο οστό κάτω από τα φρύδια και μακρύ κάτω προσωπικό οστό, καθώς θεωρούν πως είναι πιο υγιείς και πως μπορούν να κληροδοτήσουν στο παιδί τους τα «καλά» τους γονίδια. Η ελκυστικότητα, επίσης, δεν φαίνεται να συνδέεται με τα ασυνήθιστα κι έντονα χαρακτηριστικά, αντίθετα, ένα μέτριο και συμμετρικό πρόσωπο έχει περισσότερος πιθανότητες να θεωρηθεί ελκυστικό. Αυτό συμβαίνει επειδή έχουμε συνηθίσει να συναντάμε ανθρώπους με μέτρια χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα να νιώθουμε οικειότητα και ασφάλεια όταν αντικρίζουμε ένα «μέσο» πρόσωπο. Κάποιες έρευνες υποστηρίζουν μάλιστα πως και τα βρέφη προτιμούν τους ανθρώπους με συνηθισμένα χαρακτηριστικά, καθώς παραπέμπουν στα πιο ανθρωπομορφικά αντικείμενα του περιβάλλοντός τους. Επίσης, σύμφωνα με την «αρχή της αμοιβαιότητας», είναι πολύ πιθανότερο να αξιολογήσουμε θετικά την εμφάνιση κάποιου που δείχνει να μας συμπαθεί, παρά κάποιου που πιστεύουμε πως τρέφει αρνητικά συναισθήματα για εμάς.
Στερεοτυπικά, οι ελκυστικοί άνθρωποι έχουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση, πλουσιότερη ερωτική ζωή και περισσότερες επαγγελματικές επιτυχίες. Τέτοιου είδους κρίσεις δεν είναι απαραίτητα εσφαλμένες, αφού παλιότερες έρευνες έχουν υποστηρίξει πως οι χαμογελαστοί μαθητές τιμωρούνται λιγότερο από εκείνους που δεν χαμογελούν και πως οι ελκυστικοί άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσληφθούν έπειτα από μία επαγγελματική συνέντευξη. Ωστόσο, εφόσον η ελκυστικότητα συνδέεται με χαρακτηριστικά που μπορούμε να συναντήσουμε σε πάρα πολλούς ανθρώπους, όπως η συμμετρία και η νεότητα, είναι μάλλον εύκολο για όλους μας να αξιολογηθούμε θετικά, αρκεί να εντοπίσουμε τα χαρακτηριστικά που μάς κάνουν ελκυστικούς και να χαμογελάσουμε την κατάλληλη στιγμή…
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Hogg, M. A., & Vaughan, G. M. (2010). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Eysenck, M. W. (2010). Βασικές αρχές Γνωστικής Ψυχολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.