Χρύσα ΜαγγινοπούλουΆρθρο: Χρύσα Μαγγινοπούλου
Κοινωνική Ανθρωπολόγος
Η Σόφι Μπαρτ, καταφέρει να σκηνοθετήσει τη γνωστή ιστορία, μέσα σε σωστό πνεύμα και ύφος, χωρίς να γίνεται βαρετή και να κουράζει. Σέβεται το βιβλίο και παράλληλα καταφέρνει να προσθέσει μια νέα ξεχωριστή οπτική στον ήδη γνωστό μύθο.
Η Έμα είναι αφελής, λίγο περισσότερο μορφωμένη από τον κοινωνικό της περίγυρο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «χτίσει» τη δική της πραγματικότητα (σ’ αυτό βοηθούν και τα μυθιστορήματα που διαβάζει) και να ζει μέσα σ’ αυτή. Εντυπωσιάζεται εύκολα. Το μεγαλύτερό της μειονέκτημα είναι ότι δεν μπορεί να δει κάτω από την επιφάνεια, θαμπώνεται απ’ αυτήν. Και γρήγορα να αρχίσουν να την εντυπωσιάζουν άλλοι άντρες, αφού ο άντρας της είναι ανεπαρκής. Η Εμμα μιλά σαν άνδρας και διεκδικεί τη θέση της στην κοινωνία και το δικαίωμά της σε προσωπική, κοινωνική και σεξουαλική αυτονομία- κάτι αδιανόητο για την εποχή της. Κι έτσι αρχίζει η ολέθρια πορεία της Έμας, που «καταστρέφει» τους άλλους γύρω της αλλά καταστρέφεται και η ίδια και ο δικός της όλεθρος είναι απόλυτος και ολοκληρωτικός.
Με την πολυδιαβασμένη «Μαντάμ Μποβαρί» ο όρος μποβαρισμός καθιερώθηκε και δηλώνει ακόμη και σήμερα τάσεις φυγής από την πραγματικότητα που προκαλείται από την έλλειψη ικανοποίησης και τη δημιουργία μιας φανταστικής εξιδανικευμένης προσωπικότητας. Στην αυγή του 21ου αιώνα, ο μποβαρισμός όχι μόνο δεν εξασθενεί αλλά βρίσκει ολοένα και περισσότερα «θύματα», φωλιάζοντας σε γυναικείες ψυχές που αποζητούν μυθιστορηματικούς έρωτες και μεγαλεία.
Οι γυναίκες υπήρξαν για πολλούς αιώνες το “άλλο” φύλο, το έτερο, ταγμένες στην υπηρεσία των ανδρών και των παιδιών που αποκτούσαν μαζί τους. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των σχέσεων, η θέση της γυναίκας και η παρουσία της στη δημόσια σφαίρα, τον τύπο αλλά και ο ρόλος της στην οικογένεια και την εργασία, είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις αντιλήψεις για το σώμα, το φύλο και τη σεξουαλικότητα.
Ο Φλωμπέρ είχε τη διορατικότητα να προβλέψει και τη σημερινή κοινωνία, όπου σε έναν φαύλο κύκλο, θεωρείται επιτρεπτό, έως και θεμιτό, ένας άνδρας να εγκαταλείπει την οικογένειά του ή να στρέφεται στη μοιχεία. Ωστόσο, τι ποσοστό του ανοιχτόμυαλου δυτικού πληθυσμού είναι σε θέση να αποδεχτεί πραγματικά μία γυναίκα που διατηρεί εξωσυζυγικές σχέσεις, που η μητρότητα δεν την εκφράζει και καλύπτει τα συναισθηματικά κενά της με υλικά αγαθά; Έθεσε έτσι τα θεμέλια του φεμινισμού και κοίταξε κατάματα «πίσω από τα παραβάν» τη διπρόσωπη και δήθεν αψεγάδιαστη καλή κοινωνία …
Για πρώτη φορά, ο Φλωμπέρ δίνει φωνή σε μια γυναίκα, που τολμά να σκέφτεται διαφορετικά, βάζει τον εαυτό της στην πρώτη θέση και όχι πίσω από τους άλλους- σύζυγο, παιδί, εραστές… Γι αυτό και ο ίδιος δήλωσε το “Η Εμμα είμαι εγώ”. Η Εμμα είναι η πρώτη χειραφετημένη γυναίκα στην ιστορία της Λογοτεχνίας.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Coelho P. (2014). Μοιχεία. Εκδόσεις Λιβάνη
Δημητρίου, Σ., Ποταμίτης, Ν., Μαρινάκη, Κ., & Κέκκου, Μ. (2001). Ανθρωπολογία των φύλων. Εκδόσεις Σαββάλας