Αποστολή, Αθλητικά μονοπάτια άγονων νησιών!

Άρθρο: Ειρήνη Κωνσταντοπούλου
Ειδική παιδαγωγός

Επιμέλεια: Μαρία Κασσεροπούλου
Φιλόλογος

Τον περασμένο Ιούνιο ξεκίνησε στη χώρα μας ένα μοναδικό πρόγραμμα!! Μία πρωτοβουλία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με μοναδικό σκοπό να μπορέσουν τα παιδιά που βρίσκονται σε απομακρυσμένα νησιά να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για άθληση και διασκέδαση με αυτές που έχουν τα παιδιά που ζουν στις πόλεις. Το πρόγραμμα ονομάζεται «Αθλητικά μονοπάτια άγονων νησιών» και η συνέντευξη δόθηκε από τον κ. Σταύρο Μπόγλου, Διευθύνων Σύμβουλο της Εταιρείας «Αναγέννηση και Πρόοδος».

Πείτε μας λίγα πράγματα για το πρόγραμμα «Αθλητικά Μονοπάτια». Σε ποια νησιά πραγματοποιήθηκαν οι δραστηριότητες και σε ποιες ηλικίες απευθύνεστε;

«Αθλητικά Μονοπάτια 2015», ένα πρόγραμμα προσφοράς και αλλυλεγγύης προς τα παιδιά των νησιών της άγονης γραμμής. Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ταυτόχρονα σε 18 νησιά της άγονης γραμμής από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία ΜΚΕ «Αναγέννηση και Πρόοδος» με αποκλειστική πρωτοβουλία και δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Ενα είδος αθλητικής κατασκήνωσης, διάρκειας τριών εβδομάδων για μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου ( 5-18 ετών ), μόνιμους κατοίκους αυτών των απομονομένων νησιών», δίνει επιγραμματικά την ταυτότητα του πρωτοποριακού εγχειρήματος, που ξεκίνησε μετά την ολοκλήρωση των εκπαιδευτικών υποχρεώσεων των παιδιών στις 29 Ιουνίου.

Κατόπιν συλλογής και μελέτης ερωτηματολογίων από όλα τα παιδιά και τους γονείς, μόνιμους κάτοικους των νησιών, έρευνας και καταγραφής του εξοπλισμού και εγκαταστάσεων σε όλα τα νησιά κατα την διάρκεια του χειμώνα, κατέστη αντιληπτό πως ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών σε νησιά της άγονης γραμμής αδυνατούν να έχουν πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες, είτε λόγω έλλειψης υλικοτεχνικού εξοπλισμού είτε λόγω περιορισμένης εκπαίδευσης και ειδικά καταρτισμένου προσωπικού. Παράλληλα, σε αυτές τις ακριτικές άγονες περιοχές έχει αρχίσει να παρατηρείται μια προοδευτική μείωση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας, δυσανάλογη με το ενδιαφέρον που εκφράζεται από τα παιδιά αυτά για τον αθλητισμό.

Για τη καλύτερη υλοποίηση του προγράμματος έγινε συνέντευξη 210 πτυχιούχων Φυσικής αγωγής ( ορισμένοι προέρχονταν από τα νησιά ) μέσω διαδικτύου και επιλογή 110 εξ αυτών οι οποίοι παρακολούθησαν έναν κύκλο επιμορφωτικών σεμιναρίων. Τα σεμινάρια διήρκησαν 72 ώρες και αφορούσαν την θεωρητική και πρακτική επιμόρφωση των γυμναστών στα γνωστικά πεδία της Προπονητικής, Εργοφυσιολογίας – Εργομετρίας, Διατροφής, Αθλητικής Ψυχολογίας, Αθλητιατρικής, Πρώτων βοηθειών, ναυαγοσωστικής και Μεθοδολογία της προπόνησης αρχαρίων στην κολύμβηση, καλαθοσφαίριση, πετοσφαίριση στην άμμο, επιτραπέζιο αντισφαίριση και στην ξιφασκία, υπό την επίβλεψη και υλοποίηση της Α’ Πανεπιστημιακής Ορθοπεδικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και σε συνεργασία  με Ανώτατα Εκπαιδευτικά  Ιδρύματα, Αθλητικές Ομοσπονδίες της χώρας μας καθώς και με καταξιωμένους Έλληνες προπονητές. Επιπλέον, στο πρόγραμμά μας συμμετείχαν 10 σκακιστές και 12 γιατροί οι οποίοι προσέφεραν σε αυτόν τον σκοπό τις υπηρεσίες, τις γνώσεις και την αγάπη τους.

Ταυτόχρονα στα 18 νησιά πραγματοποιήθηκε πριν την έναρξη του προγράμματος δωρεάν καρδιολογική εξέταση (καρδιογράφημα και υπέρηχος) και έλεγχος καλής υγείας σε όλα τα παιδιά που ήθελαν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα μας.

Το πρόγραμμα περιλάμβανε καθημερινές αθλητικές δραστηριότητες: μαθήματα ασφαλούς Κολύμβησης, Ξιφασκία, Επιτραπέζια Αντισφαίριση, Καλαθοσφαίριση, Ποδόσφαιρο, Πετοσφαίριση σε άμμο, Σκάκι, αθλοπαιδιές. Αξίζει να αναφέρουμε ότι παράλληλα συλλέξαμε εργομετρικά δεδομένα απο τα παιδιά μέσω κάποιων ασκήσεων ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε μία έρευνα για την φυσική κατάσταση των παιδιών σε αυτά τα νησιά.

Αμοργός, Ανάφη, Αστυπάλαια, Ιος, Καστελλόριζο, Κάσος, Κίμωλος, Λειψοί, Μήλος, Νίσυρος, Πάτμος, Σέριφος, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη, Ψαρά, τα νησιά που φιλοξένησαν τα «Αθλητικά Μονοπάτια» για το 2015.

Άξιο αναφοράς είναι οτι όλος ο αθλητικός εξοπλισμός που χρησιμοποιήθηκε κατα την διάρκεια του προγράμματος δωρήθηκε κληρονομιά στα σχολεία των νησιών μας. Για να καταλάβετε την εικόνα, ένα σύνολο 38 παλέτων με παραπάνω απο 4 τόνους εξοπλισμό.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για να ξεκινήσετε μία τόσο ενδιαφέρουσα αποστολή;

Η Αναγέννηση και Πρόοδος, «όραμα και γέννημα» του γιατρού και προέδρου της ΜΚΕ ,Τάκη Κουλουβάρη, στο πλαίσιο εκστρατείας που ξεκίνησε το 2012 για παροχή ιατρικής βοήθειας με κινητές ιατρικές μονάδες στα απομακρυσμένα νησιά τον χειμώνα, πάντα με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, διαπίστωσε ότι σε αρκετά σχολεία με λίγους μαθητές δεν υπήρχε καν γυμναστής. Για αθλητικούς συλλόγους ούτε λόγος. Έτσι δημιουργήθηκε η ιδέα/ανάγκη να σχεδιάσουμε και να προσφέρουμε στα παιδιά των νησιών που είχαμε επισκεφτεί αθλητισμό μέσα από το καλοκαιρινό πρόγραμμα, κάτι που στις μεγάλες πόλεις είναι δεδομένο και με μεγάλη προσφορά. Ένας τέτοιος στρατηγικός σχεδιασμός άθλησης για παιδιά και εφήβους αποσκοπεί στο να δημιουργήσει μία ομαδική ατμόσφαιρα, όπου οι ενήλικες θα προάγουν την καλλιέργεια των δεξιοτήτων των παιδιών σε διάφορα αθλήματα, ενώ παράλληλα θα βελτιώσουν την συναισθηματική και κοινωνική ωρίμανση τους, με σκοπό να ενισχύσουν την αθλητική παιδεία και παράλληλα να αποφέρουν και μια πολιτιστική κληρονομιά στα ακριτικά νησιά. Έτσι, γεννήθηκαν τα «Αθλητικά μονοπάτια 2015», ένα πρόγραμμα επιστημονικού αλλά και παιδαγωγικού χαρακτήρα. Μότο μας το «νους υγιής εν σώματι υγιή», στόχος μας να μεταδώσουμε στα παιδιά το ωφέλιμο μικρόβιο του αθλητισμού.

Αντιμετωπίσατε δυσκολίες κατά τη διάρκεια του προγράμματος;

Όλα τα προγράμματα αντιμετωπίζουν προβλήματα, πόσο μάλιστα όταν είναι η πρώτη φορά σε ένα μεγάλο εγχείρημα με διάσπαρτους 120 εκπαιδευτές σε 18 νησιά, τα οποία δεν έχουν και την καλύτερη ακτοπλοϊκή σύνδεση, και μέσα στην κορύφωση της κρίσεως και αβεβαιότητας του τόπου μας. Πιστεύουμε τα αντιμετωπίσαμε άμεσα και με την συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων καταφέραμε να φέρουμε σε πέρας με επιτυχία το εγχείρημα μας σε 18 νησιά παράλληλα.

Τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον; Υπήρχε η συμμετοχή που περιμένατε;

Κατα τη διάρκεια του προγράμματος ταξίδεψα σε 7 νησιά και όλα τα παιδιά και οι γονείς ήταν καταενθουσιασμένοι. Επίσης, δεν χόρταινα να βλέπω τα παιδιά με τους εκπαιδευτές να αθλούνται, να μαθαίνουν νέα πράγματα, να παίζουν, να χορεύουν, να γελούν και να περνάνε καλά. Το να βλέπεις τα παιδιά να περιμένουν στην παραλία ή στο σχολείο 30, ακόμη και 45 λεπτά πριν την έναρξη της μέρας νομίζω τα λέει όλα, ανυπομονούσαν. Την ημέρα λήξης του προγράμματος στήθηκαν μικρές γιορτές με παιχνίδια και μουσική στους χώρους των σχολείων που υλοποιήθηκε το πρόγραμμα μας και οι μαρτυρίες απο τους εκπαιδευτές μας ήταν ότι δεν ήθελαν να φύγουν. Δεν ήταν μόνο τα παιδιά που με δάκρυα αποχαιρετούσαν τους εκπαιδευτές αλλά και οι ίδιοι οι εκπαιδευτές. Πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε σε αυτά τα παιδιά και το 2016 και όχι μόνο, να έχουμε εμπλουτιστεί με νέες ιδέες και ήδη σχεδιάζουμε την συνέχεια της προσφοράς μας στα παιδιά αυτά.

Στην αρχική μας έρευνα εκδήλωση ενδιαφέροντος μας έδειξαν 1800 παιδιά, δυστυχώς προσήλθαν στον δωρεάν ιατρικό έλεγχο 1260 και κατά την διάρκεια του προγράμματος παρακολούθησαν 1010 παιδιά. Για πρώτη χρονιά πιστεύουμε ότι πήγε καλά αλλά ακόμη συγκεντρώνουμε τα στοιχεία για να ξεκινήσουμε την στατιστική μας ανάλυση.

Πως βιώσατε εσείς τις σχέσεις που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στα παιδιά και τους συντονιστές του προγράμματος;

Μια φωτογραφία λένε χίλιες λέξεις οπότε σας παραθέτω μία φωτογραφία από την Νίσυρο, όπου σαν μια οικογένεια οι εκπαιδευτές και τα παρανυμφάκια που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Τις λέξεις μπορείτε να τις γράψετε εσείς.

Οι οικογένειες των παιδιών μας «αγκαλιάσανε» και εμείς το ανταποδώσαμε με χαρά και πολύ παιχνίδι στο πρόγραμμα μας. Γίναμε δικοί τους άνθρωποι.

Πιστεύετε πως εκτός από τις δραστηριότητες που κάνανε τα παιδιά, οι σχέσεις που εδραιώθηκαν ανάμεσα στους συντονιστές και εκείνα ήταν βοηθητική για την διεύρυνση του εαυτού τους και την ουσιαστική αξιοποίηση του προγράμματος; Αν ναι, με ποιόν τρόπο;

Οι σχέσεις που εδραιωθήκαν είναι πρωτόγνορες τόσο για τα παιδιά όσο και για εμάς. Ελπίζουμε να προσφέραμε στα παιδιά αλλά και στους γονείς ερεθίσματα για να δοκιμάσουν νέα πράγματα, να πιστέψουν στις δυνατότητες τους και να μειώσαμε το αίσθημα της απομόνωσης. Δεν διαφέρουμε και εμείς θα προσπαθούμε χειμώνα καλοκαίρι να είμαστε δίπλα τους και να βοηθήσουμε όσο περισσότερο μπορούμε.

Θα θέλαμε να ακούσουμε, από την εμπειρία σας, τι ποιότητες είδατε εσείς προσωπικά να ξεδιπλώνουν τα παιδιά από τις δραστηριότητες που κάνατε;

Φιλοξενία, συνεργασία, ενδιαφέρον για άθληση και μάθηση. Εμπιστοσύνη και αγάπη προς τους εκπαιδευτές, κάτι που δεν είναι εύκολο να αναπτυχθεί σε διάστημα μόλις 3 εβδομάδων, και αντίστοιχα από τους εκπαιδευτές προς τα παιδιά. Ήταν πολύ πιο ωραίο και πιο δυνατό απο αυτά που είχα αναφέρει στα εκπαιδευτικά σεμινάρια των εκπαιδευτών στην Αθήνα.

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε και θα ήθελα να ακούσω από εσάς, καθώς βλέπατε τα παιδιά να φεύγουν, τι νέα δεδομένα συνέλεξαν από το πρόγραμμα σας στα προσωπικά τους «προικιά» που θα τα συνοδεύουν στα επόμενα «ταξίδια» τους;

Μακάρι να μπορούσαμε να προσφέρουμε περισσότερο χρόνο και περισσότερες δραστηριότητες. Τα παιδιά έφυγαν στεναχωρημένα γιατί τελείωσε το πρόγραμμα και αποχωρήσαν οι εκπαιδευτές αλλά γεμάτα αισθήματα ευτυχίας για τις 3 εβδομάδες άθλησης και παιχνιδιού που έζησαν και μοιράστηκαν μαζί μας. Γεμάτα γνώσεις, νέες εικόνες και σωστές τεχνικές για να εξελιχθούν στα αθλήματα που τους ενδιαφέρουν. Με τεράστια υλική «προίκα» τον νέο εξοπλισμό που πρόσφερε το πρόγραμμα μας για όλα τα αθλήματα σε όλα τα νησιά.

Κλείνοντας, μετά από όλο αυτό το «ταξίδι» που κάνατε, θα θέλαμε να ακούσουμε, τι άφησε σε εσάς το εν λόγω πρόγραμμα; Τι ξεχωρίσατε και θεωρείτε σημαντικό να επενδυθεί σε αυτό, ώστε τα παιδιά σήμερα να μεγαλώνουν με ποιότητες, εικόνες, σχέσεις και δημιουργικότητα;

Εδώ θα κάνω μία παρένθεση, καθότι δεν μου δόθηκε η ευκαιρία μέσα απο τις ερωτήσεις σας να αναφέρω. Παράλληλα με τους εκπαιδευτές μας στα νησιά, μία επιπλέον ομάδα 7 ατόμων ξεκίνησε απο την Κομοτηνή και μαζί πήγαμε σε 3 νησιά του προγράμματος μας. Νίσυρο, Τήλο και Πάτμο. Το ιδιαίτερο με αυτή την ομάδα ήταν ότι αποτελούνταν από δύο Παραολυμπιονίκες μας, τον Αλέξανδρο Ταξιλδιάρη και τον Μάκη Καλαρά, οι οποίοι με τα αναπηρικά αμαξίδια τους, τους συνοδούς και βοηθούς του προγράμματος του συλλόγου «Περπατώ», ταξιδέψαμε μαζί για να ενημερώσουμε τα παιδιά για τα Άτομα με Αναπηρίες (ΑμεΑ) και τα Παραολυμπιακά Αθλήματα.Τα παιδιά συμμετείχαν ως αθλητές οι ίδιοι σε καλαθοσφαίρηση, επιτραπέζια αντισφαίρηση και ξιφασκία με αναπηρικά αμαξίδια, επίσης καθιστή πετοσφαίριση, boccia και goalball όλα τους παραολυμπιακά αθλήματα. Στόχος μας να βοηθήσουμε να ξεπεραστούν οι όποιοι φόβοι και προκαταλήψεις για τα ΑμεΑ και να καλιεργήσουμε στα παιδιά τις σημαντικότατες έννοιες της «Θέλησης», «Προσπάθειας», «Ασφάλειας», «Προσβασιμότητας», «Βοήθειας» και να χτυπήσουμε το αίσθημα της απομόνωσης και αδιαφορίας. Το παρόν εγχείρημα ολοκληρώθηκε με επιτυχία, αξίες και με νέες φιλίες.

Σε μένα προσωπικά το ταξίδι αυτό άφησε τη χαρά και τη δίψα να σχεδιάζω ήδη την συνέχεια σε περισσότερα νησιά, με περισσότερα παιδιά, με πιο διευρημένο πρόγραμμα και ασχολίες. Να μπορέσουμε με την ομάδα της «Αναγέννησης και Προόδου» να βρούμε τρόπους να συνεχίσουμε την αθλητική επαφή με αυτά τα παιδιά και τον δύσκολο χειμώνα των νησιών να είμαστε εκεί μαζί τους με τις Κινητές Ιατρικές Μονάδες αλλά και με τα εκπαιδευτικά προγράμματα μας. Ελπίζουμε το 2016 να μπορέσουμε να το υλοποιήσουμε και στα 34 άγονα νησιά μας.

Λένε πως μέσα από τις δυσκολίες πρέπει να βλέπουμε τη θετική πλευρά. Λένε πως όταν υπάρχει στόχος και όραμα όλα μπορούν να επιτευχθούν. Εμείς δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε να πραγματοποιούνται πιο συχνά τέτοιες αποστολές. Αποστολές που το μόνο που κερδίζουν είναι τα χαμόγελα και η αγάπη των παιδιών!!