Φαίη ΚαλτσάΆρθρο: Φαίη Καλτσά
Ψυχολόγος-Σύμβουλος ψυχικής υγείας
Επιμέλεια: Ίριδα Γουδέλη
Φιλόλογος
Όταν η αγάπη γίνεται φυλακή, όταν η σχέση αποτελεί πηγή απογοήτευσης, ταλαιπωρίας, εγκλωβισμού με την έννοια να προσπαθούμε να χειραγωγήσουμε τον/την σύντροφό μας με σκοπό να γίνει υποχείριο μας, τότε στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για «παθολογική αγάπη.
Το κεντρικό στοιχείο το οποίο τροφοδοτεί τους «παθολογικούς έρωτες» είναι η εξάρτηση από εκείνον/εκείνη που αντιπροσωπεύει το αντικείμενο της αγάπης. Όταν η αγάπη μετατρέπεται σε εμμονή, η οποία μας ταλαιπωρεί και μας κάνει να υποφέρουμε, τότε δεν μιλάμε πια για αγάπη αλλά για συναισθηματική εξάρτηση.
Η συναισθηματική εξάρτηση ή αλλιώς “Love Addiction” τοποθετώντας την σε ένα ψυχοπαθολογικό πλάισιο, είναι η «σχέση αγάπης», η οποία βιώνεται ως κατάσταση της ιδίας της ύπαρξης.
Τα άτομα που πάσχουν από συναισθηματική εξάρτηση αντιλαμβάνονται τον/την σύντροφο τους, οτι αποτελεί την πηγή για την δική τους συναισθηματική, πνευματική, σωματική ανατροφοδότηση (feedback). Προκειμένου να διατηρήσουν και να μην ρισκάρουν να χάσουν το αντικείμενο αγάπης, είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν οποιαδήποτε ανάγκη η προσωπική τους επιθυμία σε ακραίο βαθμό ώστε να ακυρώνουν την υπόσταση τους, την ίδια τους την ύπαρξη.
Η σπουδαιότητα που αποδίδουν στο αντικείμενο αγάπης τους, ωθεί τον συναισθηματικά εξαρτώμενο να συντηρεί την σχέση με οποιοδήποτε κόστος, με λίγα λόγια υιοθετούν συμπεριφορά απόλυτης αφοσίωσης προς τον σύντροφο τους με σκοπό να εκπληρώνουν όλες τις προσωπικές του επιθυμίες και ανάγκες ώστε να μένουν ικανοποιημένοι.
Η έλλειψη αυτοεκτίμησης είναι το σημείο εκκίνησης για την συναισθηματική εξάρτηση και η συνέπεια των δυσκολιών που βίωσε το άτομο στην παιδική του ηλικία, δηλαδή, εμπειρίες εγκατάλειψης, ψυχική και σωματική βία, κακομεταχείριση και συναισθηματική κακοποίηση, αφήνουν επώδυνα σημάδια στο μυαλό του παιδιού, το οποίο αργότερα στην εφηβεία θα προσπαθήσει να τοποθετήσει και να επαναπροσδιορίσει την αυτοεκτίμηση του μέσα από τις σχέσεις του.
Τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξάρτησης είναι ποικίλα και σύνθετα, τα πιο συνηθισμένα είναι:
Φόβος να χάσεις την αγάπη, της εγκατάλειψης, του χωρισμού.
Φόβος της μοναξιάς και της απόστασης.
Φόβος να αυτοαποκαλυφθείς, να δείξεις ποιος πραγματικά είσαι.
Φόβος να αγαπήσεις τον άλλον για εκείνο που πραγματικά είναι.
Αίσθημα ενοχής.
Αίσθημα κατωτερότητας σε σύγκριση με τον/την σύντροφο.
Ζήλεια, κτητικότητα και θυμός.
Χαρακτηριστική υποβολή και ανοχή όλων των αρνητικών στοιχείων του χαρακτήρα του/της συντρόφου.
Τάση να αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες για την κρίση μεσα στην σχέση.
Μπορούμε να αγαπάμε και να θαυμάζουμε τον/την σύντροφο μας, αλλά συγχρόνως να διατηρούμε μια καλή αυτοεκτίμηση προκειμένου να εξελιχθούμε προσωπικά και να καταλήξουμε σε υγιή γνησιότητα του εαυτού μας. Η μοναδική αγάπη που μπορούμε να επιβάλλουμε είναι εκείνη προς τον εαυτό μας. Δεν χρειάζεται να μπερδεύουμε την αγάπη με την ανάγκη. Η αγάπη δεν είναι αγωνία, ούτε πεταλούδες στο στομάχι, ούτε νοσηρός έλεγχος του άλλου.
Αγάπη δεν σημαίνει να πνίγεις τον άλλον, δεν σημαίνει υποταγή, η αγάπη δεν είναι θυσία, αλλά σεβασμός, μοιράζομαι, υποστήριξη, κατανόηση και κυρίως ελευθερία.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Chezzani, Ν. (2013). Quando l’amore diventa una schiavitu, come uscire dalla dipendenza affettiva e raggiungere la maturita psicologica. Εκδόσεις: Franco Angeli