Λυδία ΜυλωνάκηΆρθρο: Μυλωνάκη Λυδία
Ψυχολόγος
Η κατάθλιψη είναι μία ψυχική διαταραχή που πλήττει όλο και περισσότερο κόσμο τη σημερινή εποχή. Στατιστικά στοιχεία αναδεικνύουν πως οι κάτοικοι των σύγχρονων κοινωνιών έχουν 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μείζον κατάθλιψη σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Επιπροσθέτως, έρευνες αναφέρουν πως η κατάθλιψη είναι η ψυχική διαταραχή με δυσμενείς συνέπειες που αφορούν όχι μόνο τη μειωμένη παραγωγικότητα αλλά επιπλέον οδηγούν στη κακή ποιότητα ζωής του πάσχοντος αλλά και της οικογένειας. Από άποψη θεραπείας, η κατάθλιψη είναι μια πολυσυζητημένη ασθένεια. Υπάρχει μια πληθώρα ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης οι οποίες αποφέρουν ισοδύναμα αποτελέσματα. Επιπλέον, όσον αφορά την ήπια και μέτρια μορφή της κατάθλιψης είναι δυνατό να θεραπευτεί τόσο ψυχοθεραπευτικά όσο και φαρμακευτικά. Παρόλα αυτά η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) είναι μία από τις πιο δημοφιλής θεραπείες για τη κατάθλιψη. Το πρόβλημα που όμως προκύπτει σε αυτή τη περίπτωση είναι η έλλειψη κατάλληλα εξειδικευμένων θεραπευτών με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πάντα δυνατότητα των πελατών να εξυπηρετηθούν. Ακόμη, το κόστος της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας είναι πολύ υψηλό με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατό για όλους τους ασθενείς να ανταπεξέλθουν. Ως αποτέλεσμα της παρούσας κατάστασης, υπάρχει υψηλή αναγκαιότητα για νέους τρόπους θεραπείας. Σε αυτό το σημείο προκύπτει η ανάπτυξη των θεραπειών βασισμένων στο διαδίκτυο, οι οποίες χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο καθώς πολλά άτομα τα οποία υποφέρουν από κατάθλιψη χρησιμοποιούν το ιντερνέτ προκειμένου να συζητήσουν τα συμπτώματα τους και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους.
Τα τελευταία χρόνια, η πολιτική της διαδικτυακής γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας έχει ενταχθεί στη θεραπεία της κατάθλιψης. Μια ποικιλία ερευνών έχουν μελετήσει τα αποτελέσματα της εν λόγω θεραπείας με σκοπό τη σύγκριση τους με τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία που παρέχεται από θεραπευτή. Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών αναδεικνύουν πως στη περίπτωση της διαδικτυακής θεραπείας, η ενεργή θεραπεία καθώς και η συμπεριφορική δραστηριοποίηση βοηθούν στην καταπολέμηση και μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Παρά αυτό το γεγονός, τίθεται το ερώτημα του αν η έλλειψη ανθρώπου-θεραπευτή που οδηγεί στη ανυπαρξία θεραπευτικής σχέσης η οποία είναι άκρως σημαντική στη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση μπορεί να αντικατασταθεί από έναν υπολογιστή. Η συζήτηση με άλλα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη καθώς και η ανταλλαγή εμπειριών μπορεί να αποδειχτεί βοηθητική αλλά όχι απαραίτητα και θεραπευτική.
Παρότι η αυτό-χορηγούμενη θεραπεία μέσω ιντερνέτ έχει δείξει ελπιδοφόρα αποτελέσματα, το βασικό πρόβλημα το οποίο προκύπτει είναι το κατά πόσο οι συμμετέχοντες συμμορφώνονται με τη θεραπεία αλλά και για πόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Όλα αυτά τα δεδομένα δείχνουν πως η διαδικτυακή αυτοβοηθούμενη θεραπεία για τη κατάθλιψη μπορεί να είναι επιτυχής αλλά είναι βέβαιο πως κάθε άτομο που πάσχει έχει ανάγκη για μια πιο άμεση θεραπευτική σχέση. Για αυτό το λόγο η διαδικτυακή αυτοβοήθεια έχει ακόμα περιθώρια ανάπτυξης και μελλοντικά πιθανότατα να αποτελέσει μία βασική θεραπευτική προσέγγιση.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Andersson, G. (2009). Using the Internet to provide cognitive behaviour therapy. Behaviour Research and Therapy, 47,175-180.
Andersson, G., Bergstrom, J., Hollandare, F., Carlbring, P., Kaldo, V., & Ekselius, L. (2005).Internet-based self-help for depression: randomized controlled trial. British Journal of Psychiatry, 187, 456-461.
Cavanagh, K., & Shapiro, D.A. (2004). Computer treatment for common mental healthproblems. Journal of Clinical Psychology, 60, 239-251.
Christensen, H., Griffiths, K. M. & Jorm, A.(2004). Delivering interventions for depression by using the internet: randomised controlled trial. BMJ,328, 265-268.
Cuijpers, P., Marks, I., Van Straten, A. M., Cavanagh, K., Gega, L., & Andersson, G. (2009). Computer-aided psychotherapy for anxiety disorders: A meta-analytic review. Cognitive Behaviour Therapy, 38, 66-82.
Cuijpers, P., Van Straten, A. M., & Andersson, G. (2008a). Internet-administered cognitive behavior therapy for health problems: a systematic review. Journal of Behavioral Medicine, 31, 169–177.
Ebmeier, K. P., Donaghey, C., & Steele, J. D. (2006). Recent developments and current controversies in depression. Lancet, 367, 153–167.
Gega, L., Smith, J., &Reynolds, S. (2013). Cognitive Behaviour Therapy (CBT) for depression by computer vs. therapist: patient experiences and therapeutic processes. Psychotherapy Research, 23 (2), 218-231.
Seligman, M. E. P. (1988). “People born after 1945 were ten times more likely to suffer from depression than people born 50 years earlier.”, 19, 18. In J. Buie (Ed.) ‘Me’ decades generate depression: individualism erodes commitment to others. APA M