Μένη ΚουτσοσίμουΆρθρο: Μένη Κουτσοσίμου
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Είναι κάτι στιγμές που νιώθεις ότι είναι τόσο έντονα τα συναισθήματα από τον ήχο που κάνει το «άδειασμα», που δεν ξέρεις που να κρυφτείς για να προφυλαχθείς.
Πώς το γνωρίζω; Έννοια σου και μπορεί ο καθένας μας ν’ αναγνωρίσει τα σημάδια εύκολα στην αποκάλυψη. Με συνοπτικές διαδικασίες, εκείνο το ροζ συννεφάκι που ταξίδευες, έχει αλλάξει χρώμα. Έχει αρπάξει και μυρίζει πτώμα… ναι, το δικό σου κουφάρι καίγεται.
Καθώς ο νους δημιουργεί μια φανταστική εικόνα για κάποιον άνθρωπο, με τον οποίο δεν γίνεται να είστε μαζί, εσύ κινείσαι σε λαβυρίνθους προσδοκιών, δημιουργώντας δωμάτια μέσα στον οίκο του μυαλού σου, όπου και μπαινοβγαίνεις όποτε θέλεις και ζεις το παραμύθι σου. Αλλά μέχρι εκεί. Αν πιστέψεις ότι υπάρχει κάτι αληθινό σ’ αυτή τη μπες-βγες νοητική διαδρομή, είναι σίγουρο ότι θα απογοητευτείς. Οι σκέψεις ενίοτε μπορούν να σε εξαπατήσουν, ώστε να καταλήξεις να δημιουργήσεις μια έντονη σχέση με μία σκέψη, αντί με τον ίδιο τον άνθρωπο.
Η σκέψη μπορεί να καταλάβει ολοκληρωτικά τον νοητικό χώρο μέσα στο κεφάλι σου. Ως ένα βαθμό, αυτό συμβαίνει και όταν ερωτεύεσαι, όχι μόνο διαδικτυακά, αλλά και στην πραγματικότητα. Δεν μπορείς να δεις καθαρά ποιος είναι ο άλλος, γιατί τον έχεις εξιδανικεύσει με το νου σου. Τελικά ερωτεύεσαι μια εικόνα που αποτελείται από σκέψεις εξιδανίκευσης, έντονα συναισθήματα και φυσική έλξη. Κι όταν η εικόνα είναι πιο σημαντική από τον πραγματικό της εαυτό, τότε χαλάει η συνταγή της αποπλάνησης. Χάνοντας τον εαυτό της μέσα στο νου σου, συνεχίζεις να ζεις με μια φανταστική εικόνα, αντί να βουτήξεις βαθιά μέσα της να βρεις το αληθινό σου Είναι.
Απομυθοποίηση τώρα… Για να τελειώνουμε με τα ημίμετρα.
Το τι έχεις στο μυαλό σου όταν γνωρίζεις ή επενδύεις σε κάποιον/α, δεν σημαίνει ότι ανταποκρίνεται και στην πραγματικότητα ή ότι θα κουμπώσει στις δικές σου προσδοκίες, σε βάθος χρόνου. Κι ενώ εσύ παλεύεις να τα βρεις με τον εαυτό σου, μιλάς, παραμιλάς, ξεσπάς, αναλύεις, κλαις και γελάς με τα φαινομενικά χάλια σου, στην ουσία νιώθεις σαν σκύλος που κυνηγά την ουρά του. Κι εκεί που νόμισες ότι έχεις βρει πού κάνεις λάθος, πέφτεις ξανά και με μαθηματική ακρίβεια στην ίδια παγίδα… και φτου κι απ’ την αρχή.
Κι έρχεται εκείνη η αποφράδα μέρα που αποφασίζεις πλέον να αποφοιτήσεις από τη βλακεία των επιλογών σου και νιώθεις ότι θα τα καταφέρεις και στις πιο δύσκολες τρικλοποδιές… γιατί τώρα ξέρεις! Κι ενώ νιώθεις πανέτοιμος να αντιμετωπίσεις στο δάσος τα θηρία, πέφτεις για μία ακόμη φορά και σε τρώνε κάπου στη μέση της διαδρομής… κάπου το έχεις ξαναδεί το έργο. Τώρα θα μου πεις γιατί διάλεξες πάλι το δρόμο το μυστήριο… καλή ερώτηση. Τι συνέβη και την πάτησες;
Μήπως δεν ήσουν καλός μαθητής/τρια; Ή μήπως απλά επείγει να το πάρεις απόφαση ότι δεν είσαι ο φωτεινός παντογνώστης (;) Αναθεματίζεις την ώρα και τη στιγμή. Μία για τη ζωή που άλλους τους ανεβάζει κι άλλους τους κατεβάζει, μία για τον κακό καιρό – δεν ήξερες, δεν ρώταγες (;), βάλε και το timing… τη ματαιότητα της ζωής σου… οι άνθρωποι που έχουν κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό τους… να πάρουν αυτό που θέλουν και να σε αφήσουν… (;) πιστεύω ότι είναι αρκετά.
Κι αν αυτή είναι η αλήθεια, όσο κι αν πονάει, είναι ταυτοχρόνως και απελευθερωτική. Κι επειδή παντού υπάρχει ένας μύθος με όλα αυτά τα άκυρα που μας συμβαίνουν και δεν γνωρίζουμε από πού μας έρχονται αχαρτογράφητα, οφείλω να σου διευκρινίσω τα ακόλουθα:
Μύθος 1: Αν είσαι ειλικρινής, ο άλλος θα το εκτιμήσει και θα σε δεχτεί, χωρίς να προσπαθήσει να σε αλλάξει.
Το πάρε-δώσε του ψυχικού κόσμου έχει πολλούς λαβυρίνθους που ούτε καν τους έχεις φανταστεί. Πώς να φιλτράρεις τα σκοτάδια σου στους καθρέφτες που κρύβονται σε χειριστικές σχέσεις; Όταν οι εραστές σου θυμίζουν τηλεπαιχνίδι τύπου survivor ή γνώσεων και ο αυτοσκοπός τους είναι το ποιος θα πατήσει πρώτος το μπάζερ, κάνοντας τον άλλο να φάει τη σκόνη του; Η ζωή μου έμαθε ότι όταν ανοίγεσαι 100%, τόσο πιο ευάλωτος/η είσαι. Κάποτε με ρώτησαν από πού αντλώ τη θεματογραφία μου. Απάντησα από τον πόνο. Βλέποντας την έκπληξη στο βλέμμα της άλλης πλευράς, καθώς δεν ήταν η απάντηση που περίμενε, αναζήτησα την αλήθεια της. Δεν είχε απάντηση. Πώς παίζουμε λοιπόν το παιχνίδι της ειλικρίνειας; Μόνο λέγοντας ή και ακούγοντας; Κι όταν δεν υπάρχει κάτι να ακούσει κανείς, πώς συνεχίζεται η αλληλεπίδραση; Χρειάζονται άλλα πεδία για να νιώσει κανείς ότι η διαδρομή του, του ανήκει δικαιωματικά και δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Σου ανήκουν όλα τα συνοδευτικά, ο πόνος που έγινε δύναμη, η τύχη σου μέσα στην ατυχία, η αφέλεια της ωριμότητας να στραβοπατήσει…
Μύθος 2: Όταν τα βρεις με τον εαυτό σου, θα βρεις αυτό που ψάχνεις.
Δεν πάει όμως έτσι η εξίσωση και το γνωρίζεις. Στην πραγματικότητα, όσο καλά και να τα έχεις εσύ με τον εαυτό σου, τόσο δύσκολο είναι να συνεννοηθείς με τους άλλους. Όσο εσύ έχεις δουλέψει με τον εαυτό σου και κατανοείς ότι ο άλλος χρειάζεται την επανάστασή του για να νιώσει αγρίμι, τόσο απομονώνεσαι στο ζωικό βασίλειο… εκεί που οι μεγάλες παύσεις ξαφνικά διαστέλλονται… η επιβίωσή σου φαντάζει μονόδρομος, ακόμη κι αν εκπαιδεύτηκες να ζήσεις στο ζωολογικό τους κήπο.
Μύθος 3: Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα…
Στα ερωτηματικά μου, επιλέγω να ζωγραφίζω, καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος να εκφράσω την απορία μου στην ανοησία εκείνων που πιστεύουν ότι τους παίρνει να παίξουν με την ψυχή σου. Είναι σαν να επιτρέπεις σε άγνωστο να κάνει πάρτι καθημερινά στο χώρο σου με δικά σου έξοδα. Γίνεται;
Μύθος 4: Όταν συγχωρήσεις τους γονείς σου για όσα δεν σου έδωσαν, δεν θα επαναλάβεις τα ίδια λάθη.
Υπάρχουν άνθρωποι, που παρά τα όσα άλλοθι έχουν και προσκομίζουν, παραμένουν εκνευριστικοί για μία ζωή. Η προσπάθειά σου λοιπόν, μοναδικό σκοπό έχει να αμβλύνει τις διαφορές σας. Ναι, σου υπόσχομαι ότι τόνισες στον εαυτό σου την αποστασιοποίηση που παίρνεις από το παρελθόν. Δεν χρειάζεται όμως να επικαλείσαι κάθε φορά τα πνεύματα-φαντάσματα για να δίνεις άφεση αμαρτιών σε όσους θα έπρεπε να έχουν κάνει περισσότερη ψυχοθεραπεία απ’ ό,τι εσύ.
Μύθος 5: Όταν δεν επαναλαμβάνεις τα λάθη του παρελθόντος, δεν θα ξαναπέσεις σε απόγνωση.
Υπάρχουν στρογγυλεμένα μοντέλα ανθρώπων, χωρίς αιχμηρές εξάρσεις; Ναι, υπάρχουν αλλά ενδεχομένως δεν μιλάμε για μένα. Άνθρωποι που λένε όχι στον υπερβολικό θυμό, όχι στην υπέρμετρη χαρά, όχι στις εξάρσεις. Παν μέτρον άριστον κι ό,τι ξεφεύγει από τον κανόνα, εκλαμβάνεται ως ανησυχητικό και ακραίο. Σ’ έναν κόσμο που αγαπάει τα φασόν, έχεις την επιλογή να ακολουθήσεις τις οδηγίες πλυσίματος για να μην αλλοιωθείς από τα χημικά.
Μία που ένιωσα λοιπόν και μία που (ξ)ένιωσα…
Μερικές φορές η ήττα είναι αναπόφευκτη.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έρχεται σετ με την ηττοπάθεια…
Προτεινόμενη βιβλιογραφεία
Freud S. (1997). Το Μοτίβο της εκλογής των μικρών κουτιών. Εκδόσεις Άγρα.