Άρθρο: Μένη Κουτσοσίμου
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
ΜΔΕ στην Κοινωνική Ψυχιατρική-Παιδοψυχιατρική
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Μεταδιδάκτωρ Ιατρικής Παν/μίου Ιωαννίνων στην Ποιότητα Υπηρεσιών


Σαν να δίνω ξανά πανελλήνιες νιώθω.

Και καθημερινά, στις δοκιμασίες της ζωής, παρόμοια συναισθήματα με κατακλύζουν.

Και στο βάθος ακούγονται οι ίδιες πάντα οδηγίες εκφώνησης…

Για να ζήσουμε σωστά, θα πρέπει πρώτα να έχουμε ζήσει…και καθώς η ζωή αποδεικνύεται αγρίως απίθανη, ανατρεπτική και ξεδιάντροπη, έχετε αναρωτηθεί πόσο επίκαιρα μπορεί να είναι στις μέρες μας κάποια από τα αποφθέγματα που είπαν οι αρχαίοι φιλόσοφοί μας; Τα μάθαμε στο σχολείο, αλλά λίγοι από εμάς τα κάνουμε πράξη καθημερινά, με αποτέλεσμα να κοβόμαστε στα ίδια μαθήματα ξανά και ξανά. Περνώντας τα χρόνια, δεν δικαιολογείται να φταίει ο καθηγητής για τη μεταδοτικότητά του, αλλά ο μαθητής που άλλα διάβαζε και άλλα καταλάβαινε. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, ετοίμασα ένα δοκιμαστικό τεστ, πριν σας βρει το πραγματικό.

Εσείς, απαντάτε σε όλα τα θέματα με όποια σειρά επιθυμείτε.

Θέμα 1ο: Ο αμοιβαίος σεβασμός είναι το βασικό συστατικό των ανθρωπίνων σχέσεων.

“Ο σεβασμός δεν επιβάλλεται, εμπνέεται”.

Ως ουσιαστικό και συμπεριφορά, ο σεβασμός ορίζει το βαθμό εκτίμησης που επιδεικνύει κανείς σε κάποιο πρόσωπο για τα ψυχικά και πνευματικά του χαρίσματα και τα κάθε λογής προσόντα του, την τήρηση και την εκούσια συμμόρφωση σε νόμους και διατάξεις, αλλά και τη συμπεριφορά απέναντι σε όποιον ή κάτι που δεν προσβάλλει ή απειλεί την ταυτότητα, την ιδιαιτερότητα ή την ίδια την ύπαρξή του. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, δώστε έμφαση στην εμπιστοσύνη και στο δεδομένο ότι η απουσία της επιβάλλεται με την έλλειψη του σεβασμού.

Θέμα 2ο : Στον έρωτα δεν υπάρχει το one size fits all.

Σύμφωνα με τον Νικία, “ο εγωισμός επιδιώκει τη μοναξιά για να ξεφύγει την υποταγή”.

Η προσέγγιση της ανάπτυξής σας καλό είναι να συμπεριλάβει το γεγονός ότι υπάρχουν τόσες μορφές έρωτα, όσα λεπτά υπάρχουν στο χρόνο, γι’ αυτό και οι καταστάσεις δεν περιμένουν.

Θέμα 3ο:  Οι πρώτες εντυπώσεις είναι συχνά απατηλές.

Σύμφωνα με τον Αισχύλο, “το αισχρότερο ελάττωμα είναι να καλλωπίζετε τη σκέψη σας, με τη βοήθεια της αισχρότατης υποκρισίας”, εξ ου και οι άνθρωποι αποκαλύπτονται εκεί που δεν το περιμένουν. Φροντίστε λοιπόν στην ανάπτυξη της απάντησής σας να προσδιορίσετε τη σημασία των πράξεων συνδυαστικά με τις λέξεις που εκφράζονται, καθώς και την ασυμβατότητα και τον τρόπο που αυτή εκδηλώνεται σε κάθε παραπομπή (ψιλά γράμματα). 

Θέμα 4ο:  Όσον αφορά στην επιλογή συντρόφου, καλό είναι να έχεις πολλές εναλλακτικές.

Σύμφωνα με τον Λύσσανδρο, “όπου το δέρμα του λιονταριού δεν προσαρμόζεται, πρέπει να ράβει κανείς επάνω του της αλεπούς το δέρμα”.

Μεταφορική ερμηνεία για να μην χαθείτε στη μετάφραση: όπου η παλικαριά δε φέρνει αποτέλεσμα, χρησιμοποιείται η πανουργία. Για του λόγου το αληθές… “μη μου στερείς κάτι που δεν μπορείς να μου δώσεις”, απάντησε ο Διογένης στον Μ. Αλέξανδρο, όταν στεκούμενος εμπρός του, του έκρυψε το φως του ήλιου.

Θέμα 5ο : Δεν συμμερίζονται όλοι τα συναισθήματά σου, υπάρχουν ωστόσο κάποιοι που τα καταλαβαίνουν.

Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα,  “ο κόσμος είναι αριθμοί”.

Έτσι λοιπόν, το ένα είναι η γενέτειρα των αριθμών και ο αριθμός της λογικής, το δυο είναι ο πρώτος άρτιος (θηλυκός) και ο αριθμός της άποψης, το τρία είναι ο πρώτος περιττός (αρσενικός) και ο αριθμός της αρμονίας που αποτελείται από την μονάδα και την ποικιλία, το τέσσερα είναι ο αριθμός της δικαιοσύνης και της εκδίκησης που δείχνει ξεκαθάρισμα των λογαριασμών, το πέντε είναι ο αριθμός του γάμου, η ένωση του πρώτου θηλυκού (2) και του πρώτου αρσενικού αριθμού (3), το έξι είναι ο αριθμός της δημιουργίας, το δέκα ή τετρακτύς είναι ο πιο ιερός αριθμός ο οποίος συμβολίζει το σύμπαν και αντιπροσωπεύει το άθροισμα των δυνατών γεωμετρικών διαστάσεων. Όπως διαπιστώνετε, τα σύμβολα υπάρχουν, ακόμη κι όταν η διαίσθησή σας έχει πάει περίπατο.

Θέμα 6ο: Δεν παντρεύεσαι μόνο έναν άνθρωπο, αλλά και την οικογένειά του.

Η φαντασία της γυναίκας είναι πολύ γρήγορη. Περνάει αστραπιαία από τον θαυμασμό, στην αγάπη, από την αγάπη, στο γάμο, από το γάμο στην απομυθοποίηση. Έχετε κατά νου ότι “κι απ’ την ανάποδη φοριέται η φαντασία και σ’ όλα της τα μεγέθη”… όπως είπε ο Οδυσσέας Ελύτης.

Θέμα 7ο: Η ανθρώπινη ψυχή κρύβει πολύ ψυχοπαθολογία.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, “όλες οι ανθρώπινες πράξεις έχουν ως αίτιο ένα από τα εξής επτά: τύχη, φύση, παρόρμηση, συνήθεια, λογική, πάθος, πόθο”. Επικεντρωθείτε στην ιεράρχηση των επιμέρους στην προσωπικότητά σας και επαναπροσδιορίστε αντιστοίχως τα κριτήρια επιλογής σας.

Θέμα 8ο: Δεν είμαστε όλοι selfhelp gurus!

Σύμφωνα με τον Διογένη, “η αντοχή στην πενία είναι αυτοδίδακτη”. Για τους αρχαίους Έλληνες, η λέξη πενία νοηματοδοτούσε την αξιοπρεπή ένδεια και πένης ήταν αυτός, που τα βόλευε με τη σκληρή δουλειά και την οικονομία. Εκείνος που δεν του περίσσευε μα και δεν του έλειπε τίποτα. Μην σας παραξενεύει το γεγονός ότι  η πενία και ο πόνος έχουν την ίδια ρίζα. Και η λέξη πόνος σήμαινε και τον κόπο, την εργασία, την προσπάθεια. Η πενία ήταν γι αυτούς θεότητα. Μάλιστα ο Πλάτωνας τη θεωρούσε μητέρα του Έρωτα. Η πενία λοιπόν μπορεί να αποτελέσει κίνητρο προόδου, αφού κάνει τους ανθρώπους επινοητικούς, δραστήριους, καθώς προσπαθούν με τον καθημερινό τους μόχθο να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Και μπορεί να έχουν μόνο τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους, αλλά συγχρόνως αισθάνονται υπερήφανοι, γιατί έχουν τη συνείδησή τους καθαρή και δεν ζουν ως παράσιτα, κερδοσκοπώντας εις βάρος των άλλων.

Θέμα 9ο: Η αλήθεια είναι άκρως αντικειμενική.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, “η ελάχιστη αρχική απόκλιση από την αλήθεια πολλαπλασιάζεται στην συνέχεια χιλιάδες φορές”. Εν ήδη ανάλυσης, δώστε την πρέπουσα έμφαση στις γραφές του Ησίοδου, πως όταν δύο Θεοί φιλονικούσαν μεταξύ τους κι ο Δίας δεν μπορούσε να καταλάβει ποιος λέει αλήθεια και ποιος όχι, έστελνε την Ίριδα κάθε τόσο να φέρει από τον Άδη λίγο από το νερό της Στύγας μέσα σε χρυσό κανάτι. Οι Θεοί έπρεπε να ορκιστούν τότε μπροστά στο φοβερό νερό. Ο επίορκος έπεφτε αμέσως παράλυτος κάτω, χωρίς ανάσα και φωνή. Για έναν ολόκληρο χρόνο θα παράμεινε σ’ αυτήν την κατάσταση. Αλλά και μετά, όταν θα συνερχόταν από το κώμα, για άλλα εννιά χρόνια θα βρίσκονταν αποκλεισμένος από τα συμβούλια και τα συμπόσια των θεών. Ξεκάθαρα πράγματα, εκτός αν αρέσκεστε στα παραμύθια. 

Θέμα 10ο: Λίγο περισσότερος στωικισμός δεν βλάπτει…

Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, “η ίδια οδός που οδηγεί προς τα πάνω, οδηγεί και προς τα κάτω”.

Διότι εν τέλει η ζωή μοιάζει με γρήγορη εναλλαγή από πολυάσχολα τίποτα…Οι άνθρωποι λοιπόν είθισται να ρίχνουν το φταίξιμο για τα δεινά τους στους άλλους και στη μοίρα. Αλλά, όπως έγραφε ο Πλάτων, “ο Θεός δεν έχει ευθύνη για τις πράξεις εκείνων που έχουν ελευθερία επιλογής”. Δεν είμαστε έρμαια της τύχης, ούτε θύματα των συνανθρώπων μας. Είμαστε όντα που παίρνουν αποφάσεις: είμαστε υπεύθυνοι για όσα κάνουμε και για όσα δεν κάνουμε. Όταν αποποιούμαστε την ευθύνη, υποτασσόμαστε στις επιθυμίες και την εξουσία των άλλων. 

Αντί καλής επιτυχίας.

Κι αν συμφωνείται με τον Επίκτητο, ότι δηλαδή “είναι αδύνατο για έναν άνθρωπο να μάθει ό,τι νομίζει πως ξέρει ήδη”, τότε ένα έχω να σας πω και σας προκαλώ:

Η ζωή μας εκπαιδεύει για τη ζωή.

καθώς σύμφωνα με τον Αισχύλο γνωρίζετε ήδη ότι “δεν υπάρχει χειρότερο κακό από τα ωραία λόγια που σε ξεγελάνε”.

“Άσε λοιπόν τους μεγάλους δρόμους και πάρε τα στενά”… είπε ο Πυθαγόρας…

Ο χρόνος σας ξεκινάει από τώρα.


Προτεινόμενη βιβλιογραφία

BensaidC. (1994). Αγάπησε τον εαυτό σου, η ζωή θα σε αγαπήσει. Σειρά, Ψυχολογία. Νέα Σύνορα, Εκδόσεις Λιβάνη.

gnomikologikon