Αποσύνθεση ή Από Σύνθεση;

Κείμενο: Ευθύμης Μαυρεπής
Φοιτητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας/Ιστορίας της Τέχνης

Επιμέλεια: Μαρία Κασσεροπούλου
Φιλόλογος

Δημιουργία…. Ένα γλυπτό ή ένας πίνακας. Πλάθεις ανθρώπινες μορφές. Γλυπτική… Παριστάνεις ανθρώπινες μορφές. Ζωγραφική…. Πίνακας αφαιρετικός, κυβιστικός ή εξπρεσιονιστικός. Μουσική… μια μελωδία και στίχοι πάνω σε μουσική. Και έχεις  ένα τραγούδι… Αυλαία και πάμε! Το θέατρο… Κινήσεις και χορός. Ώρες, πάνω από ένα χαρτί. Με ένα στυλό. Σβήνεις και ξανασβήνεις. Σκίζεις μερικές σελίδες. Λογοτεχνία… δημιουργείς κόσμους. Με την ποίηση πάλι, ζεις μέσα σε αυτούς! Όλα όσα το χαρτί, δεν χωρά. Μέσα σε μερικές λέξεις, με ομοιοκαταληξίες, κλείνουν τον κόσμο που ζεις. Ποίηση…. Μια αέναη δημιουργία. Έμπνευση. Ιδέα. Ταλέντο. Ελευθερία. Συναίσθημα. Η απόλυτη δημιουργία.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να δημιουργήσεις. Πολλές μορφές δημιουργίας ή αν το θες καλύτερα πολλές μορφές έκφρασης. Μην σου πω, ότι όσοι διαφορετικοί άνθρωποι υπάρχουν, άλλες τόσες είναι και διαφορετικές μορφές τέχνης. Ακόμα και αν δυο άνθρωποι υπηρετούν την ίδια τέχνη, ακόμα και έχουν τα ίδια μέσα, τον ίδιο τρόπο, τις ίδιες αφετηρίες, τις ίδιες ιδέες ακόμα και τον ίδιο σκοπό, μην είσαι σίγουρος πως και οι δημιουργίες τους θα είναι ίδιες. Γιατί εξάλλου, όπως σου είπα, τίποτα δεν είναι απλά μια μορφή Τέχνης. Τα πάντα, ακόμα και πανομοιότυπες δημιουργίες, εκείνες που σχεδόν μοιάζουν ίδιες, είναι διαφορετικές μορφές έκφρασης. Τι σε κάνει να πιστεύεις λοιπόν ότι κάποιος άνθρωπος εκφράζεται όπως κάποιος άλλος; Αν μη τι άλλο σε ρωτώ, εκφράζεσαι όπως εγώ;

Δημιουργείς για να δημιουργείς, αλλά δημιουργείς και για να καταστρέψεις. Υπάρχουν δυο βασικές ιδέες γύρω απ την δημιουργία: η γένεση και ο θάνατος.  Εξάλλου το τυπικό μοτίβο της Τέχνης ακολουθεί την ακμή, την φθορά και την παρακμή. Η ροή της ζωής είναι εκείνη που επιβάλλει σε κάτι που γεννήθηκε, να πεθάνει προκειμένου να δημιουργηθεί κάτι νέο. Έτσι λοιπόν υπάρχουν δυο τρόποι για να δημιουργήσεις. Είτε γνωρίζεις απ την αρχή τι είναι «αυτό» που θέλεις στην Τέχνη σου. Είτε γνωρίζεις τι είναι «αυτό» που δεν θα ήθελες με τίποτα σε αυτήν (την τέχνη).  Αν θεωρήσουμε πως ό, τι  δημιουργείς είναι ένας κόσμος… Τότε σου είναι πιο εύκολο να καταλάβεις τι εννοώ. Έχεις έναν κόσμο να δημιουργήσεις…. Αποφασίζεις λοιπόν  πως τον θέλεις τον κόσμο σου… Με αυτό, εκείνο και το άλλο… Ή μήπως δεν θα’ θελες με τίποτα ο κόσμος σου να είναι έτσι, αλλιώς και κάπως…

Καμία φορά λοιπόν συμβαίνει όταν στέκεσαι μπροστά από έναν άδειο καμβά ή πάνω από μια λευκή κολλά χαρτί ή ακόμα και από ένα άμορφο κομμάτι πηλού να μην γνωρίζεις ποιος είναι ο κόσμος που θέλεις να δημιουργήσεις. Τι και ποιους θα παριστάνει… Για ποιους και για τι θα μιλάει… Πως θα μοιάζει… Το μόνο για το οποίο είσαι βέβαιος είναι για το πώς σίγουρα δεν θα ήθελες να μοιάζει. Για εκείνους που δεν θα ήθελες με τίποτα να μιλήσεις. Καθώς και τι δεν θα σου άρεσε να παριστάνεις. Είναι οι φορές που δημιουργείς για να καταστρέψεις έναν κόσμο. Είναι οι φορές που καταγγέλλεις έναν παλιό κόσμο. Ένα κόσμο που δεν σου αρέσει, έναν κόσμο που δεν θα θελες με τίποτα να ζεις. Δημιουργείς τον κόσμο σου αυτό με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά και όλα εκείνα τα στοιχεία, που θα θελες να μοιάζουν με ένα κόσμο που δεν σου αρέσει. Τώρα μιλάμε για Τέχνη καταγγελτική, αντιδραστική, επαναστατική, μηδενιστική, εσχατολογική. Και πάλι όμως είναι μια Τέχνη δημιουργίας. Γιατί πριν καλά καλά αρχίσεις να αποδομείς έναν κόσμο που δεν σου αρέσει, έχεις αρχίσει ήδη να δομείς τον κόσμο εκείνο που θα’ θελες.

Και αν ο κόσμος που αλλάζεις είναι εκείνος που σου μοιάζει; Αναλογίσου, είσαι εκείνος που ήσουν πάντα; Είσαι εκείνος που ήσουν παλιά; Οι ιδέες σου; Οι απόψεις σου; Όλα όσα σκέφτεσαι; Εκείνα που σίγουρα δημιουργείς είναι εκείνα που σε εκφράζουν τώρα. Μετά από πολύ σκέψη, με περίσσιο προβληματισμό. Απτόητος…  επιζών μιας αδυσώπητης σύγκρουσης συναισθημάτων. Κάποτε ήξερες ποιος θέλεις να είναι ο κόσμος που θα δημιουργήσεις. Αυτός ακριβώς που είχες φανταστεί. Σαν πήγες όμως να τον στήσεις, είδες πως δεν χώραγε πολλά. Δεν χώραγε και χαρά και λύπη. Και ευτυχία και δυστυχία. Και επιτυχία και αποτυχία. Και αγάπη και μίσος. Και νίκη και ήττα. Στην τελική δεν χώραγε και εσένα και όλους όσους ήθελες μέσα του. Έτσι είναι και η Τέχνη. Θέλεις στον μικρόκοσμο της δημιουργίας σου να βάλεις κάθε λογής συναίσθημα, άνθρωπο και σκέψη. Ένα ατελείωτο μωσαϊκό. Αν δεν προσέξεις, αν δεν τα συνδυάσεις αρμονικά, γίνεται μάζα. Ένας ανώνυμος πολτός. Ατάκτως διασκορπισμένα στοιχεία, χάνονται ανάμεσα στα πολλά. Η Τέχνη είναι όμως επιβίωση. Και η επιβίωση είναι υπόθεση προσωπική.   Σε περιμένει πολύ μοναξιά. Ο κόσμος που δημιουργείς  δεν χωρά τα πάντα. Γι’ αυτό και εσύ επιλέγεις ανάμεσα σε αυτά που πραγματικά θέλεις να εκφράσεις. Απορρίπτεις όλα εκείνα που δεν σου κάνουν. Που δεν μπορείς να διανοηθείς ότι χωρούν στον κόσμο σου.

Η Τέχνη είναι σαν ένα ταξίδι. Πριν φύγεις για να φτάσεις κάπου, επιλέγεις πάντα μαζί σου όλα όσα θα πάρεις. Καμία φορά μόνο εκείνα που θα σου φανούν χρήσιμα. Το ταξίδι από τον άδειο καμβά μέχρι τα χρώματα και τις παραστάσεις… Από το λευκό χαρτί ως τις αμέτρητες λέξεις στις σελίδες ενός βιβλίου… Είναι ένας κόσμος δημιουργίας. Ένας κόσμος που ξεκίνησες με πολλά και πολλούς και καταλήγεις με λίγα και λίγους… Ακόμα και με κανέναν.

Δημιουργία. Οτιδήποτε είναι ικανό στην σύλληψη ως ιδέα, μπορεί και να πραγματωθεί. Υπάρχει μια λέξη που θαρρώ ταιριάζει απόλυτα με την δημιουργία. Μια λέξη που έρχεται και κουμπώνει ακριβώς. Αποσύνθεση. Όσο αντιθετικό και οξύμωρο και αν φαίνεται. Εξαρτάται απ’ τον τρόπο που θα το διαβάσεις. Αποσύνθεση ή Από σύνθεση. Η Τέχνη είναι προϊόν αποσύνθεσης και προκύπτει από σύνθεση. Όλα όσα γεννάς για να σκοτώσουν. Και όλα όσα πεθαίνουν για να γεννηθούν κάποια άλλα. Οι ιδέες. Οι απόψεις. Οι μορφές. Οι λέξεις. Οι στιγμές.

Ακόμα και τα Όνειρα σου…