Μένη Κουτσοσίμου
Άρθρο: Μένη Κουτσοσίμου
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
ΜΔΕ στην Κοινωνική Ψυχιατρική-Παιδοψυχιατρική
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Μεταδιδάκτωρ Ιατρικής Παν/μίου Ιωαννίνων στην Ποιότητα Υπηρεσιών
Πώς ερωτεύεσαι και πώς επιλέγεις; Ποιος πιστεύεις ότι επιλέγει εντέλει;
Δύο ερωτευμένοι είναι μεταξύ τους καθρέφτης… κοιτάζονται και θαυμάζονται… και όταν αυτό γκρεμίζεται ακολουθεί η απογοήτευση… στο καπάκι η από-εξιδανίκευση… κι εκεί κλείνουν οι πόρτες επικοινωνίας για την επόμενη σχέση.
Όχι απλά, ούτε δεδομένα και αναμενόμενα. Η επιλογή συντρόφου συνδέεται άρρηκτα με βαθύτερους λόγους που είναι καλά κρυμμένοι μέσα μας και συνδέονται με τα παιδικά μας βιώματα, τη σχέση της μαμάς με τον μπαμπά και την ασφάλεια και αγάπη που λαμβάναμε μεγαλώνοντας σε αυτή την οικογένεια. Οι έννοιες της αγάπης, της δοτικότητας και της συγχώρεσης διαμορφώνουν έναν ώριμο άνθρωπο, έτοιμο να φτιάξει μία καλή σχέση, χωρίς τα άγχη αποχωρισμού και προδοσίας που διακατέχουν εκείνους που έχουν βιώσει αντίστοιχες καταστάσεις σο παρελθόν τους.
Καθώς λοιπόν είναι πολύ έντονη στα ζευγάρια η μεταβίβαση της πρώτης σχέσης και των πρώτων συναισθημάτων που φωτογραφίζουν την λήψη ή μη αγάπης και φροντίδας από την παρουσία της μαμάς, ψάχνουμε έναν ιδανικό σύντροφο να μας αγαπήσει, όπως θα το έκανε η μαμά. Σε αντίθετη περίπτωση ψάχνεις την επιθυμητή μητέρα, καταφεύγοντας σε παθιασμένους έρωτες που όμως γκρεμίζονται σαν χάρτινοι πύργοι όταν επέρχεται η απομυθοποίηση.
Η επιλογή συντρόφου διαφέρει μεταξύ αντρών και γυναικών.
Για τους άντρες, τα βασικά κριτήρια για την επιλογή συντρόφου είναι η εμφάνιση με σκοπό τη σεξουαλική διέγερση, το κοινωνικοοικονομικό στάτους, η πρόκληση θαυμασμού στο άρρεν φύλο, αφού διασφαλίσει το αίσθημα της κτητικότητας, να υπάρχει η προδιάθεση ότι θα τα καταφέρει στο ρόλο της μητέρας, της συζύγου και της συντρόφου και η προσωπικότητά της να μην καπελώνει τη δική του.
Για τις γυναίκες, τα βασικά κριτήρια για την επιλογή συντρόφου είναι οι οικονομικές του απολαβές, η μόρφωσή του και η κοινωνική του θέση, ο δυναμισμός του και η φιλοδοξία του, η καταγωγή του, το χιούμορ, η ικανότητά του να κατανοεί, να μοιράζεται και να στηρίζει, η ποιοτική συναισθηματική επικοινωνία που θα εσωκλείει σεβασμό και ειλικρίνεια, οι προδιαγραφές του να αντεπεξέλθει στον ρόλο του πατέρα και τέλος η επιβεβαίωση που θα λαμβάνει από εκείνον.
Τώρα…
Όσο περισσότερο περιμένετε την ιδανική μητέρα, τόσο πιο πολύ έχετε την τάση να εξιδανικεύετε την κατάσταση, ως ναρκισσιστική ανάγκη… Μία συμβουλή: όταν ακούσετε «μόνο εσύ με καταλαβαίνεις» ή «καμία δεν μ’ έχει καταλάβει μέχρι τώρα», φεύγετε με ελαφρά πηδηματάκια.
Οι λάθος επιλογές είναι πάντα μέσα στο πρόγραμμα, αναρωτηθείτε λοιπόν για τις δικές σας παρασπονδίες, τι σας χάλασε, τι διορθώσατε και τι δεν σας ταιριάζει στο πέρασμα των χρόνων. Ποια είναι τα κριτήρια που θέσατε και ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές; Θεωρητικά μιλώντας, υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένη επιλογή συντρόφου. Όταν για παράδειγμα χρησιμοποιείτε τη φράση “μου έκανε click” προτείνω να το ξανασκεφτείτε διπλά, γιατί το ζητούμενο είναι να σας κάνει και clock, να είναι δηλαδή το σωστό timing που θα συμβεί η επιλογή σας. Όταν η επιλογή συντρόφου γίνεται κάτω από την πίεση του χρόνου, κυρίως λόγω κοινωνικών προσταγών, όπως είναι ο γάμος – ειδικότερα όσον αφορά το γυναικείο φύλο, που το βιολογικό ρολόι για τη μητρότητα έχει ημερομηνία λήξης. Όταν επαναλαμβάνετε ασυνείδητα την προβληματική σχέση των γονιών σας, που έχετε ήδη βιώσει και σας είναι οικεία. Επιλέγετε λάθος όταν η απόφασή σας συνδέεται με την εξάρτηση που απορρέει από μία μακρόχρονη συμβίωση σε συνδυασμό με το φόβο και την ανασφάλεια που μπορεί να σας προκαλεί η ιδέα ενός καινούργιου συντρόφου ή η αναζήτηση εκ νέου. Ο αρχικός παρορμητισμός δεν είναι καλός σύμβουλος, καθώς μπορεί να ξεκινήσει μία σχέση και στη συνέχεια να νιώσετε αδυναμία να τη διακόψετε. Τα κίνητρα του καθενός είναι πολύ καλά κρυμμένα… σχεδόν καμουφλαρισμένα θα σας πω και καλό είναι να τα αποκωδικοποιήσετε εκ των προτέρων για να μη βρεθείτε προ εκπλήξεως… και κλαίτε τα χρόνια που φύγαν.
Όσο για την έλλειψη αυτογνωσίας, πολλά μπορούν να ειπωθούν. Μία βασική ερώτηση που κάνουμε από τη θέση του ειδικού είναι το πώς φαντάζεσαι τον ιδανικό σύντροφο. Για να απαντήσεις όμως, οφείλεις να είσαι συμβατός με τις ανάγκες και τις επιθυμίες σου, να έχεις εντοπίσει τα λάθη του παρελθόντος ώστε να μην τα επαναλάβεις, για να είσαι σε θέση να δημιουργήσεις την εικόνα της σχέσης που θα σου άρεσε και θα ενδυνάμωνε την όποια επιλογή σου. Και κάτι τελευταίο αλλά βασικό… είναι σημαντικό να βάζεις τα όριά σου και να θυμάσαι ότι ο σεβασμός και η εκτίμηση κερδίζονται και χρήζουν update. Αν δεν μπορείς λοιπόν να προσδιορίσεις ποιον/α θα ήθελες δίπλα σου, πήγαινε εις άτοπον… τι δεν θα μπορούσες να ανεχτείς, τι δεν σου ταιριάζει και από τι θα απομακρυνόσουν αναίμακτα.
Εν κατακλείδι, η συναισθηματική ωριμότητα δεν πωλείται στα ράφια. Γιατί παραπονιέστε ότι προσελκύετε πάντα τους λάθος ανθρώπους; Και γιατί δεν τραβήξατε τον σωστό θα σας απαντήσω εγώ. Όταν διαλέγουμε, επιλέγουμε αυτόν που μας μοιάζει. Κι όταν είναι μπαλόνι, θα ξεφουσκώσει γρήγορα. Ενώ όταν πείθει ο ένας τον άλλο για την αμοιβαιότητα συνύπαρξης τότε μόνο πετυχαίνει το εγχείρημα. Αυτό προϋποθέτει ότι έχεις περάσει από τα πρώτα στάδια όπου ικανοποιούνται οι πραγματικές ανάγκες του βρέφους. Ειδάλλως ψάχνεις για μία “μαμά” δίνοντας ελάχιστη σημασία σο σεξουαλικό κομμάτι. Κι όταν αυτή η διαπίστωση ισχύει και στους δύο – όμοιως ομοίω ζευγαρώνει – τότε με την πάροδο του χρόνου ο ένας θα περιμένει από τον άλλο να τον φροντίσει… κι εκεί χάνονται πάλι όλα.
Την πλήρη εξάρτηση διαδέχεται η εναντίωση, καθότι η αυτονομία είναι το ζητούμενο στη σχέση. Στην προσπάθεια απεγκλωβισμού καθείς θα προσπαθήσει να επιβληθεί στον άλλο. Ακόμη και μέσω της ερωτικής πράξης, επιλέγοντας έναν σύντροφο ελκυστικό αρχικά αλλά απομαγευτικό στη συνέχεια της σχέσης. Θυμήσου τον συγχωνευτικό έρωτα. Σημασία έχει να περάσεις ομαλά από τα στάδια ανάπτυξης, να μην πνίγεις τον άλλο και θέλει να φύγει τρέχοντας, να τα βρίσκεις μαζί του/της σεξουαλικά… να αποφασίζεις να ενώσεις τις ζωές σας, ποτέ όμως σε μία.
Click & Clock!!!
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Bensaid C. (1994). Αγάπησε τον εαυτό σου, η ζωή θα σε αγαπήσει. Σειρά, Ψυχολογία. Νέα Σύνορα, Εκδόσεις Λιβάνη.