Κατερίνα ΤσιτούραΚείμενο: Κατερίνα Τσιτούρα
Φιλόλογος
Η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με το γεγονός ότι τίποτα σε αυτήν τη ζωή δεν χαρακτηρίζεται μόνιμο, θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί την κινηματογραφική απόδοση μιας δακρύβρεχτης μα εναλλακτικής ιστορίας αγάπης με πρωταγωνιστές εμένα και ένα άσπρο αυτοκίνητο, του οποίου αγνοώ την μάρκα αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ την ανείπωτη θλίψη που μου προκάλεσε ο αποχωρισμός του. Πρέπει, που λες, να ήμουν 8 χρονών πάνω κάτω, την ημέρα που οι γονείς μου ανακοίνωσαν με περισσή αδιαφορία, την είδηση ότι το παρθενικό αμάξι των διαδρομών της παιδικότητας πάλιωσε, ολοκλήρωσε τον κύκλο του στο οικογενειακό άλμπουμ και ετοιμάζεται να παρκάρει σε δρόμους διαφορετικούς. Και τότε, δάκρυα θα κυλούσαν στα μάγουλα, καθώς άγγιζα την τρομαχτική πραγματικότητα, ανακάλυπτα ότι σε έναν κόσμο που συνεχώς προχωρά, τα κλειδιά των αυτοκινήτων θα περνούν σε ξένους ιδιοκτήτες και, κατ’επέκταση, οι σελίδες του βιβλίου μας θα γράφονται και έπειτα θα αλλάζουν, καθώς τα μυθιστορήματα που σέβονται τις πένες των δημιουργών, αναπτύσσουν αλλεργία στη στασιμότητα.
Με τον καιρό αντιλαμβανόμουν πιο βαθιά ότι το άσπρο, εκείνο, αυτοκίνητο, άνοιγε απλώς τον χορό των αποχωρισμών και ότι πολύ σύντομα θα αναγκαζόμουν να ψιθυρίζω αντίο στο πρώτο μου σπίτι, στην πρώτη σχέση, στο φίλο που πίστεψα ότι θα γεράσουμε κουβεντιάζοντας παρέα στο μπαλκόνι του ηλιοβασιλέματος, στην πρώτη δουλειά, σε τόσο πρώτα που ύστερα έγιναν δεύτερα και, ίσως και τρίτα.
Και κάθε φορά, το ίδιο συναίσθημα, ένας πόνος για ό,τι έφυγε και δεν θα επιστρέψει, μια αγωνία για τη δυναμική πορεία του ταξιδιού..
Ο φόβος του αποχωρισμού, ένα φόβος τόσο στενά συνδεδεμένος με την ίδια μας την ύπαρξη, αποτελεί, κατά τον Φρόιντ, τον μηχανισμό που αναπτύσσει το μικρό παιδί κατά την εγκατάλειψη, και όπως και τόσοι άλλοι ανθρώπινοι μηχανισμοί, απαιτεί άμεση και ικανοποιητική επίλυση. Τα μικρά παιδιά, απόλυτα εξαρτημένα από τις οικογενειακές φιγούρες, ιεραρχούν την ασφάλεια σε πολύ υψηλή θέση στη λίστα των αναγκών και, ενδέχεται να βιώσουν το δυσάρεστο τσίμπημα της εγκατάλειψης, όχι μονάχα στο ακραίο σενάριο της κυριολεκτικής εγκατάλειψης τους έξω από μια πόρτα μα ακόμη και σε πιο σύνηθη περιστατικά της ζωής ( απουσία μητέρας λόγω εργασίας, διαζύγιο γονέων, θάνατος ανθρώπου από το στενό περιβάλλον).
Καθίσταται, επομένως, σαφές ότι όλοι μας, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, έχουμε βιώσει την ανασφάλεια, κατά την τρυφερή μας ηλικία, και το οδυνηρό άγχος ότι θα καταλήξουμε μόνοι και αβοήθητοι , μακριά από τις προστατευτικές φτερούγες των ισχυρών ενηλίκων του κόσμου μας. Καθώς τα χρόνια περνούν, το άλυτο άγχος δύναται να μετατραπεί σε αίσθημα κατωτερότητας, σε υπερευαισθησία, ντροπαλότητα, κατάθλιψη, αστάθεια και να λειτουργήσει ως τροχοπέδη της ενήλικης διαδρομής μας.
Χρειάζεται, ίσως, να συνειδητοποιήσουμε ότι τα πρόσωπα, οι δουλειές και, γενικότερα, οι σημαντικοί σταθμοί της πορείας μας αποτελούν κομμάτια του πάζλ μας, ότι μας συνόδευσαν για όσο διάστημα κρίθηκε απαραίτητο και μας αποχαιρέτησαν μονάχα όταν ο κύκλος έκλεισε και η αποστολή ολοκληρώθηκε.
Κάθε αντίο και μια νέα αρχή, ένα καινούριο ταξίδι, μια ενδιαφέρουσα πρόκληση. Και αν κάποτε ατενίσεις το ατέλειωτο μπλε της θάλασσας και νοσταλγήσεις το παρελθόν, ψάξε λίγο μέσα σου για να διαπιστώσεις ότι αυτό ουδέποτε πέθανε. Βρίσκεται στα γέλια των ατόμων που αντηχούν ακόμη στα αυτιά σου, στις τρυφερές αγκαλιές που σου δίνουν τη δύναμη να συνεχίσεις στις δυσκολίες, στα δάκρυα που σε ωρίμασαν, στις στιγμές που ένιωσες να πετάς και σου άφησαν κληρονομιά τα χρυσά φτερά των ονείρων τους, στον ίδιο σου τον εαυτό που αντικρίζεις μέσα από τον καθρέφτη του πεπρωμένου σου.
Ενδεχομένως με τον καιρό να καταλάβεις ότι εκείνο το άσπρο αυτοκίνητο δεν σε εγκατέλειψε, απλώς σε άφησε ελεύθερο να διασχίζεις τις πίστες της εξέλιξης σου. Και ορισμένα βράδια, σε επισκέπτεται ακόμη στον ύπνο σου, σε καλεί για μια κούρσα στους δρόμους της ξεγνοιασιάς, σου επιτρέπει να επιβιβάσεις σε αυτήν φίλους παλιούς, τις κούτες του πρώτου σου σπιτιού, τον διευθυντή της πρώτης δουλειάς, το πρώτο σου αγόρι, τον παππού και τη γιαγιά, που κατοικούν στους ουρανούς.
Και το πρωί ξυπνάς χαμογελώντας καθώς πια ξέρεις ότι τίποτε δεν χάνεται, ότι το παρελθόν σε έφερε στο παρόν και ένα μέλλον λαμπερό ετοιμάζεται να υποδεχτεί στην αυλή του νέα αυτοκίνητα, νέα πρόσωπα και νέες δουλειές. Πατάς το γκάζι και για πρώτη φορά δεν κοιτάς πίσω. Νιώθεις τόσο ελεύθερος…
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
A. Φρόυντ, (1996) .Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση Παιδιού.Εκδόσεις Επίκουρος
Σ. Φρόυντ, (1992). Ο μικρός Χανς. Εκδόσεις Επίκουρος