ΑnimartistsΆρθρο: Γεωργία Κιζιρίδου
Εξελικτική-Σχολική Ψυχολόγος, MSc, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
“Δε μ’ ενδιαφέρει ποια ήσουν…. Δε με απασχολεί το παρελθόν σου…. Το μόνο που έχει σημασία για εμένα είναι να είμαι δίπλα σου και να σε φροντίζω…. Πριν από τον καθένα και πιο πολύ από όλους. Το μόνο που θέλω από εσένα είναι να είμαστε μαζί και να με αγαπάς….”. Τα λόγια αυτά φαντάζουν παραμυθένια και ενδεχομένως οι περισσότερες γυναίκες θα ονειρευόντουσαν να τα ακούσουν. Είναι στην πραγματικότητα τόσο καλός για να είναι αληθινός, όποιος τα ομολόγησε ή κρύβονται σκοτεινά κίνητρα που δεν είναι και τόσο αθώα;
Το φαινομενικά καλό παιδί που μπορεί να παρουσιάζεται με τη μορφή του σωτήρα στις σχέσεις του με τις γυναίκες, στην πραγματικότητα μπορεί να έχει το Σύνδρομο του Λευκού Ιππότη. Για την ακρίβεια, ένας άντρας μπορεί αρχικά να παρουσιαστεί σε μία γυναίκα ως υπερβολικά διαθέσιμος, ο οποίος επιδιώκει να δημιουργεί θετικά συναισθήματα σε αυτήν, προκειμένου να συναφθεί σχέση κατά την οποία θα υπάρχει ισχυρή συνεξάρτηση. Στην πραγματικότητα, προσπαθεί με κάθε τρόπο να φανεί αρεστός στο άλλο φύλο μέσα από διάφορες πράξεις και κινήσεις, για να ισχυροποιήσει την πεποίθηση ότι δε θα τον παρατήσει η σύντροφος. Μήπως τελικά η υπερβολική καλοσύνη βλάπτει στον έρωτα;
Πίσω από το υπερβολικά καλό προσωπείο κρύβεται ένας τραυματισμένος άντρας που φοβάται την απόρριψη από το άλλο φύλο. Συνήθως, είναι άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση που ενδεχομένως να βίωσαν προσφάτως κάποιον επώδυνο χωρισμό ή κάποια τραυματική εμπειρία που δυσκολεύονται να ξεπεράσουν. Προκειμένου λοιπόν να μην ασχοληθούν με τα προσωπικά τους προβλήματα, αρκούνται και αρέσκονται στο να επιλέγουν συντρόφους που είναι πιο δυστυχισμένοι από αυτούς. Δεν είναι τυχαίο που στις περισσότερες περιπτώσεις επιλέγουν συνειδητά γυναίκες με πολλαπλές δυσκολίες και δύσκολο παρελθόν (π.χ. πρώην εξαρτημένες, κακοποιημένες, με οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα). Ποια είναι η πορεία της σχέσης αυτών των ανθρώπων λοιπόν;
Ενώ αρχικά παρουσιάζονται ως σωτήρες και βοηθοί, στην πορεία γίνονται ελεγκτικοί, καταπιεστικοί και παρεμβατικοί, ως αντάλλαγμα στην αγνόηση των προσωπικών τους αναγκών. Με λίγα λόγια, δημιουργείται μία κατάσταση θυματοποίησης της συντρόφου κατά την οποία η σύντροφος καταπιέζεται και ο “ιππότης” δυσανασχετεί επειδή ποτέ δε λαμβάνει πίσω όλα όσα δίνει στο άλλο άτομο. Ενώ λοιπόν, ο ιππότης μπορεί αρχικά να δίνει την εντύπωση του συμπονετικού άντρα, στην πορεία καταλήγει να φέρεται ως εγωκεντρικός τύραννος. Ωστόσο, επειδή δεν αντέχει την απόρριψη και δεν έχει μάθει να διαχειρίζεται το χωρισμό, προσπαθεί να μη χαλάσει η σχέση, φροντίζοντας να μην επιλυθούν τα προβλήματα της συντρόφου. Επιπροσθέτως, τονίζει πως γνωρίζει περισσότερο από τον καθένα τι είναι καλύτερο για τη σύντροφό κι επιμένει να παραμένει στη σχέση από τύψεις κι ενοχές. Έτσι λοιπόν, το άλλοτε καλό παιδί με την πανοπλία κάποια στιγμή αποκαλύπτεται και δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν αβοήθητο και ανεπαρκή σύντροφο με ελλείμματα στις κοινωνικές δεξιότητες. Αυτό που φοβίζει περισσότερο το ”Λευκό Ιππότη” είναι πως δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτός από το γυναικείο φύλο αν είναι ο πραγματικός του εαυτός. Επομένως, όσο συντηρεί μία μη υγιή και μη ισότιμη σχέση με αντικειμενικές δυσκολίες της συντρόφου, συνεχίζει να νιώθει χρήσιμος, σημαντικός και ανώτερος. Το αποτέλεσμα συνήθως είναι να μην προχωρήσει η σχέση όπως την είχε φαντασιωθεί ο “ιππότης”, καθώς στην πραγματικότητα σχεδόν καμία γυναίκα δεν έχει ανάγκη έναν άντρα να της τοκίζει τα προβλήματα και τους προβληματισμούς της.
Εν κατακλείδι, το επιθυμητό και το ευκταίο είναι να δημιουργούνται σχέσεις που ο ένας σύντροφος είναι διαθέσιμος για τον άλλον, με απώτερο στόχο να επιλύονται από κοινού τα προβλήματα και των δύο μέσα από αμοιβαία διαπραγμάτευση, ανταπόκριση και ικανοποίηση. Ο σύντροφος που έχει αυτοεκτίμηση και δε φοβάται την απόρριψη, είναι περήφανος για τη σύντροφό του και δεν την αντιμετωπίζει ως απειλή.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Lamia, M. C. & Krieger, M.J. (2008). The white knight syndrome: Rescuing yourself from rescuing others. Oakland: New Harbinger Publications.