Μένη ΚουτσοσίμουΆρθρο: Μένη Κουτσοσίμου
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
ΜΔΕ στην Κοινωνική Ψυχιατρική-Παιδοψυχιατρική
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Μεταδιδάκτωρ Ιατρικής Παν/μίου Ιωαννίνων στην Ποιότητα Υπηρεσιών
Κάθε ιστορία κρύβει μέσα της ένα θησαυρό, μεγάλο… μικρό, εσύ αποφασίζεις… υποθέτω ότι σαν στρείδι σε περιμένει να το ανοίξεις για να σου αποκαλυφθεί, όπως κάθε μυστικό της ζωής.
Η Οδύσσεια ανέκαθεν με γοήτευε στις περιγραφές της και κατά καιρούς αναζητούσα το νόημα στις επιλογές μου. Μου δίνει το στίγμα του χάρτη μου στη διαδρομή αναζήτησης της κρυφής αιτίας, του βαθύτερου μυστικού και της αποκάλυψης. Για να σε οδηγήσω στο ταξίδι αυτό, αναρωτιέμαι αν έχεις θέσει στον εαυτό σου ορισμένα καίρια ερωτήματα της ύπαρξής σου.
Μικρός έμαθες για τον περι-πλανημένο Οδυσσέα και τις περιπέτειές του. Μεγαλώνοντας είναι καίριο να μετασχηματίζεις τη γνώση σου και να αποκρυπτογραφείς τα σημαινόμενα, όπως θα επιχειρήσω επιδερμικά για Εσένα.
Τι σημαίνει να θέλεις να γίνεις Κάποιος;
«Δεν είμαι ο Κανένας πια», αναφώνησε ο Οδυσσέας στον Πολύφημο.
«Αν σε ρωτήσουν ποιος σε τύφλωσε, να τους πεις ο Οδυσσέας, ο γιος του Λαέρτη, που έχει το σπίτι του στην Ιθάκη».
Αυτή η κρίσιμη στιγμή που αποκαλύπτει την ταυτότητά του, αποφασίζοντας από κανένας να γίνει κάποιος, του κοστίζει τη μακροχρόνια περιπλάνησή του. Σε κοσμολογική κλίμακα, η έκρηξη που δημιουργείται στην αποκάλυψη δημιουργεί την ορμή της εξατομίκευσης στην ύλη. Η άρνηση του αδιαφοροποίητου στην ύπαρξη του Κανένα επινοεί το ρόλο που του αναλογεί ως ταυτότητα, καθώς έρχεται σε ύπαρξη. Όταν λέω υπάρχω σημαίνει ότι δηλώνω την παρουσία μου με όποιο τρόπο, συμπαρουσία των πάντων. Υπαινικτικά αναφέρεται στον Όμηρο ότι το πεπρωμένο του, δεν του ήταν γραφτό του να ΄ναι, όπως διαμορφώθηκε από την οργή του Ποσειδώνα, στα άγρια πέλαγα και τις δοκιμασίες που του επέβαλε ως τιμωρία.
Και κάπου εκεί, κομμάτι του θησαυρού κρυμμένο, έτοιμο να σου αποκαλυφθεί. Σε κατάσταση πληρότητας βρίσκεται μόνο το αόριστο και το ανείπωτο, όπως η αδιαφοροποίητη αγάπη. Ό,τι ορίζεται, διαχωρίζεται. Κι ό,τι διαχωρίζεται καθίσταται μοναχικό, τρωτό και ευάλωτο. Οι κοινωνικοί ρυθμοί σου επιβάλλουν να είσαι, να ανήκεις, να κάνεις, να έχεις, να κατέχεις… με τίμημα την αγάπη. Χαμένος στο πέλαγος των ψευδαισθήσεων προσπαθείς να ισορροπήσεις μεταξύ των επιθυμιών και της διαδρομής που καλείσαι να υπηρετήσεις. Περιπλανώμενος ανελέητα είναι μάταιο να περιμένεις ότι θα σε σώσει η ψυχή σου. Τολμάς να γίνεις ο Κανένας για να μην πληρώσεις το τίμημα της διαφοροποίησης; Κανείς δεν τολμά, γιατί κάλλιστα αυτή η κίνηση ισοδυναμεί με άρνηση του εγώ, της διαφοροποιημένης ταυτότητάς σου.
Από την άλλη όμως τολμάς να εκτεθείς με το να ενστερνιστείς την ταυτότητα που θα σε οδηγήσει στην ανάληψη ευθύνης; Δεν γνωρίζω πως αποφασίζεις στα διλήμματα και πόσο έτοιμος είσαι να δεις την αλήθεια που σου αναλογεί, όμως θέλω να σε ρωτήσω ανοιχτά… κι από πότε η μη επιλογή γίνεται ζωή;
Κι αν τίποτα από αυτά που ζούμε δεν υπάρχει παρά μόνο σε όνειρο;
Οι φυσικοί επιστήμονες διχάζονται ανάμεσα στη ρευστότητα του κβαντικού κόσμου και στη χειροπιαστή καθημερινή τους εμπειρία, καθώς από τη δική τους σκοπιά, τόσο ο κόσμος που μας περιβάλλει, όσο κι εμείς μέσα του, είμαστε ένα πεδίο συχνοτήτων. Όσο το εργαλείο ανίχνευσής μας εξαντλείται στις πέντε μας αισθήσεις, είμαστε καταδικασμένοι να μην μπορούμε όλο αυτό να το αντιληφθούμε εμπειρικά. Μόνο ο νους μπορεί να ονειρευτεί τη διαφοροποίησή του. Στην ερμηνεία των ονείρων ο νους καλύπτει την μεγαλύτερη απόσταση.
Γαντζωμένη η αποκάλυψη σαν στρείδι στους κόλπους της θάλασσας που ταξιδεύει τον Οδυσσέα. Αν θέλεις να νιώσεις το πώς μπερδεύεται το όνειρο με την πραγματικότητα, σκέψου απλά σε πόσες στιγμές ο Οδυσσέας κοιμάται… μου επιτρέπεις; Κοιμάται και χάνεται στα πελάγη όταν οι ναύτες του ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου. Κοιμάται και τα καράβια του σπάνε και βυθίζονται κεραυνοβολημένα από τον Δία πληρώνοντας το τίμημα για τη σφαγή των βοδιών του Ηλίου. Κι ενώ επιστρέφει στο νησί των Φαιάκων, βρίσκεται πάλι σε κατάσταση ύπνου, μη γνωρίζοντας το πού έχει φτάσει. Αλλά και στον ύπνο της Πηνελόπης εξοντώνονται οι δεκάδες μνηστήρες.
Στα όνειρα διαδραματίζονται πολύ σημαντικά γεγονότα όταν είσαι έτοιμος να αποκαλύψεις την ερμηνεία τους στη μετάφραση των ανείπωτων και των απωθημένων. Υπάρχουν περίοδοι της ζωής σου που δεν είσαι σε θέση να ορίσεις αυτό που είναι πραγματικότητα και αυτό που είναι το φανταστικό… προς τα πού θα κοιτάξεις, σ’ αυτό το ταξίδι για να βρεις τον προσανατολισμό σου;
Σ’ αυτό το ταξίδι…
Ποιο κατάρτι θα επέλεγες για να αντιμετωπίσεις τις Σειρήνες σου;
Εκτιμώ ότι αν έχεις επιλέξει υψηλά ιδανικά στη ζωή σου και τα έχεις μπροστά στα μάτια σου συνεχώς, δεν πρόκειται να χάσεις το δρόμο σου, όσες δοκιμασίες κι αν συναντήσεις. Όπως ο Οδυσσέας, που είχε βρει το ιδανικό του, γι’ αυτό σώθηκε. Μην αυταπατάσαι όμως, δεν ισχύει το ίδιο για όλους. Μπορεί να περάσουν πολλές ζωές μέχρι να βρεις το κατάρτι στήριξής σου. Η αναζήτησή του είναι εξατομικευμένη και αδιαπραγμάτευτη για τον καθένα.
Αν πάλι πιστεύεις ότι εκεί που υπάρχει ένα μπορώ βρίσκεται και το θέλω σου αλλά για κάποιο λόγο δεν μπορείς να επιλέξεις, συντήρησε με επιμονή το θέλω και θα έρθει το μπορώ σου να το συναντήσει.
Εύχομαι ολόψυχα να τα καταφέρεις στο ταξίδι σου…
Κι ας ελπίσουμε ότι θα συναντηθούμε «καθαροί».
Σήμερα θα σε ονειρευτώ…
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ομήρου Οδύσσεια