ΑnimartistsΆρθρο: Σοφία Βέξλερ
Μακριά απ’ όσα ακούμε για την Αλβανία, εμείς αντικρίσαμε έναν όμορφο και φιλόξενο τόπο. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Έπρεπε να πάω Ελβετία και δεν είχα αποφασίσει με ποιό τρόπο. Ο χρόνος, όμως, περνούσε. Δεν είχα κλείσει αεροπορικά εισιτήρια, αλλά είχα βρει μια πολύ καλή παρέα για ταξίδι με το βανάκι, μέσω Αλβανίας. Το σκεφτόμουνα. Αλβανία ή όχι; Πρέπει να ομολογήσω ότι όσα είχα ακούσει για την χώρα αυτή είχαν επηρεάσει (αρνητικά) την σκέψη μου. Συμμορίες, σφαξίματα, βιασμοί, πουλημένη αστυνομία (αλλά που δεν είναι;), με έκαναν να διστάζω να περάσω από εκεί. Φάνταζε σαν τον δρόμο του τρόμου.
Και ένα βράδυ στη Θεσσαλονίκη, που λέγαμε για τις λίμνες στις οποίες θα πηγαίναμε οικογενειακώς -Πρέσπα και Οχρίδα- το δήλωσα: «Άντε, το ταξίδι προς Ελβετία θα ξεκινήσει από Αλβανία!». Και κάπως έτσι, ένα ζεστό και ηλιόλουστο απόγευμα, μπαίναμε σε μια αχαρτογράφητη για το δικό μου μυαλό περιοχή, ανοίκεια, και ίσως γι’ αυτό λιγάκι απειλητική. Τα σύνορα, όπως και κάθε σύνορα, ήταν τρομακτικά με τους οπλισμένους ανθρώπους να ελέγχουν εξονυχιστικά με το βλέμμα τους το καθετί, και κυρίως τις ταυτότητες. Απέναντι, τεράστια ούρα από αυτοκίνητα που περίμεναν να μπουν στην Ελλάδα. Λόγω της περιόδου (20 Αυγούστου) συμπέρανα ότι οι περισσότερες ήταν οικογένειας που επέστρεφαν από διακοπές στην πατρίδα. Από τη μεριά μας η κυκλοφορία κυλούσε πολύ πιο γρήγορα. Πρώτη εντύπωση: Αλβανοί παντού!
Στο δρόμο μας κάνει χειρονομία ένα παιδί, καταλαβαίνουμε ότι μας λέει να ανάψουμε τα φώτα. Αν και μέρα, στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης και των Βαλκανίων ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας το απαιτεί.
Την επόμενη μέρα σταματάμε σε μια πόλη, το Πογκραντέκ, όπου βγάζουμε τα πρώτα μας λεκέ, το εθνικό νόμισμα. Παρατηρώ τα καφάσια στα μανάβικα: είναι όλα ελληνικά! Τώρα πια εξάγονται όλα! Γιατί έρχονται οι Αλβανοί στην Ελλάδα; Ο σκοπός δεν είναι να κλέβουν τις δουλειές μας, αλλά τα καφάσια!
Έκπληξη! Πολλοί μιλάνε ελληνικά! Στη συνέχεια του ταξιδιού, αφήνω τα αγγλικά και τους μιλάω κατευθείαν στα ελληνικά, και -ω θαύμα- συνεννοούμαστε! Μια νύχτα στην ακτή της λίμνης Οχρίδας μας γεμίζει με ομορφιά. Ένας κύκνος μας καλωσορίζει και ποζάρει για μένα! Η τεράστια λίμνη είναι πεντακάθαρη. Έτσι φαίνονται αρκετά φίδια να κολυμπάνε. Τους κάνουμε παρέα για να σβήσουμε την κούραση, μαζί και τη σκόνη, του δρόμου. Μπόνους: είναι ένας τρόπος να φύγει και ο ιδρώτας.
Ο ουρανός όλος έγινε ροζ. Είναι η πρώτη μας βραδιά στην Αλβανία, απαλή, γλυκιά. Σύντομα μας αγκαλιάζει η νύχτα. Μέτα από ένα τσάι στην παραλία με ταξιδιώτες από Γαλλία και Βραζιλία κοιμόμαστε χωρίς κανένα φόβο.
Το πρωί δέχομαι την επίσκεψη της κυνάγχης. Κάνει το come back της η πονηρούλα, ύστερα από μια εβδομάδα απουσίας. Τρέμω, δεν έχω δύναμη, αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μέχρι την Ελβετία, μόνο 9 μέρες, και τόσα να δούμε.
Στο δρόμο οι διαφημίσεις είναι ζωγραφισμένες στους τοίχους. Λίγες οι αφίσες, εδώ βασιλεύουν οι ζωγραφιές!
Επόμενη στάση: Ελμπασάν. Με τραβάει το όνομα. Η εξερεύνηση ξεκινάει πάντα αφού βρούμε ένα μπουκάλι αριάνι. Βρίσκουμε γρήγορα. Πάμε στην λαϊκή για προμήθειες και πάλι χρησιμοποιούμε τα ελληνικά για συνεννόηση.
Στο δρόμο, σαν μας ακούνε να μιλάμε ελληνικά, μας πλησιάζουν, προσφέρουν βοήθεια, ανοίγουν συζήτηση, μας μιλάνε για την εμπειρία τους στην Ελλάδα. Δεν φέρονται καθόλου εχθρικά, παρ’ όλο τον ρατσισμό που έχουν δεχτεί στην άλλη τους “πατρίδα”. Το «Ελλαντιστάν» έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή πολλών Αλβανών.
Γεγονός είναι πως ελάχιστοι ήταν εκείνοι που ακούγοντας «Ελλάδα» μας κοίταξαν περίεργα. Μια φόρα μόνο, και δεν έγινε και τίποτα στο κάτω-κάτω. Έφταιγε λίγο και η ώρα, αφού τους ζητούσαμε βοήθεια νυχτιάτικα για να καταφέρουμε να βγούμε από τα Τίρανα –που παρεμπιπτόντως είναι μία αρκετά ευρωπαϊκή και καθαρή πόλη, με πράσινα πάρκα κλπ, κλπ.
Υπάρχει όμως κάτι φρικτό στην Αλβανία, να μην κρύβουμε την αλήθεια. Η οδήγηση είναι αγώνας δρόμου! Όπως και στις περισσότερες γειτονικές χώρες μας, αλλά εν προκειμένω με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αποκλειστικά δικά της, όπως παραδείγματος χάρη, οι στάσεις στις στροφές· φαίνεται πως είναι το αγαπημένο σημείο των μικροπωλητών του δρόμου.
Η θάλασσα στην Βόρεια Αλβανία δεν μας άρεσε πολύ. Πολλά σκουπίδια που τα συνοδεύουν και οι ανάλογες μυρωδιές. Βέβαια, δεν εξερευνήσαμε ιδιαίτερα την ακτή, καθότι μας περίμενε το Μαυροβούνιο.
Πολλές φόρες δήλωσα: «Αλβανοί παντού!». Ωστόσο, δεν έπαψε να μ’ εντυπωσιάζει που έβλεπα ένα μέρος γεμάτο με άτομα, τα οποία μου θύμιζαν συνηθισμένες φάτσες, καθημερινά πρόσωπα της Ελλάδας. Χαμογελαστά πρόσωπα, φιλόξενα.
Αλβανία, σίγουρα θα τα ξαναπούμε καλυτέρα!