ΑnimartistsΆρθρο: Μαρία Κακούρη
Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Χασαπλαδάκης
“Μπορώ να επικοινωνώ με τους άλλους, να μαθαίνω για τα μαθήματα. Αν τύχει κάτι σημαντικό, μου στέλνουν εκεί.”
“Μ’ αρέσει και είναι πολύ ωραία να βλέπεις τον άλλον, να μαθαίνεις για τη ζωή του. Με κάτι που ανεβάζει ο άλλος μεταδίδει τον πόνο του, τη θλίψη του, τη χαρά του. Αυτό κάνω κι εγώ. Νιώθω καλύτερα αν μοιραστώ τη θλίψη μου, πιστεύω ότι με καταλαβαίνουν.”
Κορίτσι, 13 ετών
“Πιστεύω ότι το facebook το έχουμε, γιατί πρέπει να το έχουμε. Εκτός ότι μπορείς να επικοινωνείς με φίλους, μπορείς να μαθαίνεις από απόσταση τι κάνουν και τα νέα τους. Αν δεν έχεις facebook δεν είσαι τόσο κοντά με τους άλλους.”
“Το χρησιμοποιώ για να έχω φίλους τους φίλους μου, για κουτσομπολιό. Από τις φωτογραφίες βλέπω που είναι οι άλλοι και τι λένε.”
Αγόρι, 13 ετών
Και στα δύο παιδιά ζητήθηκε να εξηγήσουν τους λόγους που δημιούργησαν προφίλ στο facebook. Ρωτήθηκαν ποιες είναι οι ανάγκες που ικανοποιούνται μέσω της εφαρμογής, πώς τους διευκολύνει και τι τους προσφέρει. Έπειτα ρωτήθηκαν αν έχουν κάποια άλλη παρόμοια εφαρμογή. Και τα δύο παιδιά έχουν προφίλ στο instagram.
Όπως είδαμε παραπάνω οι σκέψεις των παιδιών συγκλίνουν στο ζήτημα της επικοινωνίας. Είναι αλήθεια ότι η τεχνολογία καθιστά την επικοινωνία ευκολότερη από ποτέ. Οι έφηβοι μπορούν να συνομιλούν με ποικίλους τρόπους όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Μάλιστα, σε πρόσφατη έρευνα (Livingstone, 2009) βρέθηκε ότι εκείνοι που χρησιμοποιούν πολλά και διαφορετικά μέσα για την επαφή με φίλους, είναι συνήθως ικανότεροι επικοινωνιακά. Απεναντίας, ουκ ολίγοι επιστήμονες έχουν εκδηλώσει φόβους για τη συστηματική χρήση της τεχνολογίας από τους εφήβους, τονίζοντας ότι οι διαπροσωπικές δεξιότητες κινδυνεύουν να χαθούν. Παρόλα αυτά, οι περισσότερες έρευνες δεν υποστηρίζουν την προαναφερθείσα άποψη. Σχετική έρευνα έδειξε ότι το διαδίκτυο ενθαρρύνει την ανάπτυξη στενότερων σχέσεων, καθώς παρέχονται περισσότερες ευκαιρίες επαφής και τα άτομα εξοικειώνονται μεταξύ τους (Valkenberg & Peter, 2007).
Μια δεύτερη λειτουργία της διαδικτυακής επικοινωνίας που δεν αναφέρθηκε παραπάνω από τους εφήβους, είναι η διερεύνηση της ταυτότητας. Ο λόγος παράλειψης της συγκεκριμένης ανάγκης είναι πιθανώς η μη συνειδητοποίηση από τα παιδιά για την ύπαρξής της. Πράγματι, οι διαδικτυακοί τόποι, αλλά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν στο άτομο τη δυνατότητα να χειρίζεται τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται στους άλλους. Θα λέγαμε ότι ο έφηβος “δοκιμάζει εαυτούς”, προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος πραγματικά είναι και να δημιουργήσει την ταυτότητά του. Άλλωστε, ο Erikson (1968) επεσήμανε ότι η εφηβεία είναι μια περίοδος «κοινωνικού παιχνιδιού», που διαδέχεται το παιχνίδι της παιδικής ηλικίας. Η εξέλιξη της τεχνολογίας δίνει την ευκαιρία για τη διευκόλυνση της εφηβικής ανάπτυξης. Αναμφισβήτητα, οι ειδικοί εκφράζουν τις ανησυχίες τους και για αυτή τη λειτουργία της τεχνολογίας, τονίζοντας ότι οι έφηβοι εκθέτουν σε υπερβολικό βαθμό τα προσωπικά τους δεδομένα σε κοινή θέα. Ωστόσο, το ανακουφιστικό είναι ότι οι έφηβοι δείχνουν αρκετά πρόθυμοι να συζητήσουν για τις αρνητικές πτυχές του της τεχνολογικής εξέλιξης και οι περισσότεροι δείχνουν να γνωρίζουν τους κινδύνους που επιφυλάσσει το διαδίκτυο.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Livingstone, S. (2009). Children and the internet. Polity Press. Cambridge.
Valkenberg P. & Peter J., (2007). Internet Communication and its relation to well-being. Media Psychology 9, 43-58
Erikson, E. (1968). Identity, youth and crisis. Norton. New York