Μαρία Κακούρη
Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: Βασίλης Μακρυδήμας


Ακόμη και στις μέρες μας η διαφορετικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που ενοχλεί, ένα χαρακτηριστικό μη αποδεχτό. Το να αποκλίνεις από τις κοινωνικές νόρμες και να επιλέγεις το δικό σου ξεχωριστό δρόμο σε καθιστά συχνά αδύναμο μπροστά στη δύναμη των μαζικοποιητικών συμβάσεων. Όλοι σε κοιτούν περίεργα, σε κρίνουν, και τελικά σε απωθούν. Το χειρότερο, όμως, εν έτει 2017 είναι ότι δεν προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς νιώθουν αυτοί οι άνθρωποι, να έρθουμε στη θέση τους και να γεφυρώσουμε το χάσμα της ετερότητας. Άλλωστε, η διαφορετικότητα μέσα από τις ποικίλες εκφάνσεις της προσφέρει τούτη την “άγρια” ομορφιά στον κόσμο μας.

Η σεξουαλική ζωή, ένας από τους κατεξοχήν τομείς εκδήλωσης ιδιομορφιών, ξεκινά από την εφηβεία, καθώς το άτομο αρχίζει να ενδοσκοπεί τον εαυτό του και να επιζητά την ικανοποίηση στους γύρω του. Σε αυτή τη φάση ο έφηβος διερευνά τη σεξουαλική του ταυτότητα. Η τελευταία ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο ένα άτομο συλλαμβάνει τον σεξουαλικό του εαυτό και τον παρουσιάζει στους άλλους.

Υπάρχουν τέσσερα στάδια για τη συγκρότηση της ομοφυλοφιλικής ταυτότητας κατά την περίοδο μετάβασης προς την ενηλικίωση (Troiden, 1989). Το πρώτο είναι το στάδιο της ευαισθητοποίησης, στο οποίο ο έφηβος αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι ίσως διαφέρει από τους άλλους. Καταλαβαίνει ότι τα σεξουαλικά του συναισθήματα δεν είναι ίδια με αυτά που βιώνουν τα άτομα του ίδιου φύλου. Το δεύτερο στάδιο είναι η σύγχυση της ταυτότητας, όπου ο έφηβος βιώνει μια μεταβαλλόμενη επίγνωση του εαυτού. Κατά την διάρκεια αυτού του σταδίου, πιθανότατα, η σεξουαλική διέγερση να συνδέεται με άτομα του ίδιου φύλου, οπότε και το άτομο αισθάνεται το στιγματισμό που προκύπτει από αυτήν την συμπεριφορά. Ακολουθεί το στάδιο της υιοθέτησης της ταυτότητας. Σε αυτό, το νεαρό άτομο συνηθίζει την ταυτότητα του ομοφυλόφιλου ή αμφιφυλόφιλου (άνδρα ή γυναίκα). Μάλιστα, συχνά εκμυστηρεύεται τις προτιμήσεις του σε στενούς φίλους. Το τέταρτο και τελευταίο στάδιο αφορά στη δέσμευση με τον έφηβο να αισθάνεται έτοιμο να συνάψει σχέση με άτομο του ίδιου φύλου, καθώς και να μιλήσει για τις προτιμήσεις του στην οικογένεια του και στους σημαντικούς ανθρώπους.

Οφείλουμε, βέβαια, να επισημάνουμε ότι δεν περνούν όλα τα άτομα από τις ίδιες φάσεις, και για το λόγο αυτό μεταξύ των τεσσάρων αυτών φαινομένων δεν υπάρχει απόλυτη αλληλοδιαδοχή ούτε δομούν κάποιο εξελικτικό σχήμα (Coyle, 1998). Επιπλέον, κάποιοι άνθρωποι μπορεί να συνειδητοποιούν τον σεξουαλικό τους αυτοπροσδιορισμό στην εφηβεία, ενώ άλλοι να διαφοροποιούν τις προτιμήσεις τους αργότερα. Δεν μπορούμε, επομένως, να τυποποιήσουμε την οποιαδήποτε διαδικασία, εφόσον το κάθε άτομο είναι διαφορετικό και ακολουθεί μια ξεχωριστή πορεία ανάπτυξης. Μπορούμε απλώς να θέσουμε ένα ορισμένο πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι έφηβοι προκειμένου να κατανοήσουμε και να δεχτούμε τις ξεχωριστές προτιμήσεις τους.


Βιβλιογραφικές αναφορές

Coyle, A., (1998). Developing lesbian and gay identity in adolescence, in Coleman, J. and Roker, D. (eds), Teenage sexuality: health, risk and education, Harwood Academic Press, London.

Troiden, R., (1989). The formation of homosexual identities, in Herdt, G (ed.),  Gay and lesbian youth, Haworth Press, New York.