Γιώργος ΚιτσαράςΆρθρο: Γεώργιος Κιτσαράς
Ψυχολόγος, Υπ. Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ
Το παρόν σύντομο κείμενο για τη ζωή και τη δράση της Jolly Okot Andruvile αποτελεί πρωίμιο μίας εκτενέστερης αποκλειστικής συνέντευξης η οποία θα ακολουθήσει στα πλαίσια της επίσκεψης της Jolly στο Μάντσεστερ το Δεκέμβριο του 2016.
Η Jolly Okot Andruvile γεννήθηκε στη Βόρειο Ουγκάντα και ανήκει στη φυλή των Αχόλι (μία από της φυλετικές ομάδες της Ουγκάντα). Η ζωή και η ιστορία της Jolly αποτελούν ξεχωριστό παράδειγμα ανθρώπινης δύναμης και ικανότητας να ξεπερνά κανείς τεράστιες δυσκολίες. Για να κατανοήσουμε καλύτερα την απίστευτη ιστορία της Jolly είναι ιδιατέρως σημαντικό να εξοικειωθούμε πρώτα με το ευρύτερο πλαίσιο και την ιστορία τόσο της περιοχής όσο και εν γένει της Ουγκάντα.
Η Jolly γεννήθηκε και μεγάλωσε στο ίδιο χωρίο με τον Joseph Kony. Σήμερα, ο Kony είναι ο αιμοσταγής ηγέτης του Στρατού Αντίστασης του Κυρίου (Lord’s Resistance Army-LRA), μίας τρομοκρατικής οργάνωσης υπεύθυνης για χιλιάδες θανάτους, αρπαγές παιδιών, τεράστιες καταστροφές και όλεθρο. Από το 2006, ο LRA έχει εκδιωχθεί από τα Βόρεια της Ουγκάντα παρόλα αυτά συνεχίζει να είναι ενεργός και να τρομοκρατεί γειτονικές χώρες όπως τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Νότιο Σουδάν. Από το 2005, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης (ICC) έχει ασκήσει δίωξη για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας εις βάρος του Kony και η Interpol έχει εκδώσει, από το 2006, «κόκκινη ειδοποίηση» για τη σύλληψη του. Παρά την ευρεία διεθνή προσπάθεια ο Kony παραμένει ασύλληπτος. Η δράση του LRA από το 1987 στη Βόρειο Ουγκάντα και στις γειτονικές χώρες έχει οδηγήσει στην καταστροφή του κοινωνικού ιστού και της ομαλότητας, στην καλλιέργια και εγκαθίδρυση κλίματος φόβου και ανασφάλειας και στη δημιουργία βαθιών τραυμάτων στις ψυχές χιλιάδων αθώων ανθρώπων. Η Ουγκάντα απέκτησε την ανεξαρτησία από τη Βρετανική Αυτοκρατορία το 1962 αλλά η σύντομη ιστορία της ως ανεξάρτητο κράτος έχει αμαυρωθεί από ατέρμονες συγκρούσεις, καταστροφές και ανθρώπινο πόνο.
Το 1996 ως έφηβη σε αυτό το ταλαιπωρημένο, ασταθές και βίαιο κομμάτι γης, και ενώ περπατούσε, όπως κάθε μέρα, τα 16 χιλιόμετρα που χώριζαν το σπίτι της από το σχολείο της η Jolly έπεσε θύμα απαγωγής από μία ομάδα ανταρτών που αργότερα εξελίχθηκε στον LRA. Η Jolly παρέμεινε αιχμάλωτη για 2 χρόνια, υπέστη συνεχής βιασμούς, σωματική και ψυχική βία ενώ αναγκάστηκε, υπό την απειλή όπλου, να πολεμήσει εναντίον της κοινότητάς της. Παρά τις απανθρώπινες συνθήκες κράτησης και τα τεράστια ψυχικά και σωματικά τραύματα η Jolly παρέμεινε αποφασισμένη να αποδράσει και να επιστρέψει στην οικογένεια και στο σπίτι της. Μετά από 2 μακρά και δύσκολα χρόνια, η Jolly κατάφερε να αποδράσει ωστόσο, και όπως αποδείχτηκε γρήγορα, αυτή ήταν μία γλυκόπικρη νίκη. Όταν επέστρεψε σπίτι της, η Jolly ενημερώθηκε ότι ο πατέρας είχε αρπαγεί και ότι επρόκειτο να εκτελεστεί τις επόμενες ημέρες. Χρησιμοποιώντας την εκπαίδευση και τα όσα αναγκάστηκε να μάθει ενόσω όμηρος, η Jolly οργάνωσε μία νυχτερινή επιδρομή για την απελευθέρωση του πατέρα της. Μόλις ο LRA και ο Kony πληροφορήθηκαν για τις ενέργειες της Jolly, ανταπέδωσαν εκτελώντας πρώτα έναν θείο της και αργότερα 21 ξαδέρφια της εν μία νυχτί στα πλαίσια επιδρομής και λεηλάτησης του χωριού της.
Παρά τις κακουχίες και την απώλεια αγαπημένων προσώπων η Jolly ήταν αποφασισμένη να επιστρέψει στις σπουδές της καθώς είχε συνειδητοποιήσει ότι η εκπαίδευση είναι ο μόνος δρόμος για να υπάρξουν ουσιώδης αλλαγές. Εκείνη τη περιόδο, της δόθηκε η ευκαιρία να μεταναστεύσει και να ζήσει ελεύθερη στις ΗΠΑ ωστόσο η Jolly αρνήθηκε τονίζοντας το πόσο σημαντικό είναι για την ίδια να βοηθήσει τώρα την κοινότητά της, ειδικά τις γυναίκες και τα παιδιά στο να ξανα-χτίσουν τις ζωές τους. Από τότε μέχρι σήμερα, η Jolly έχει αφιερώσει τη ζωή της στο να εργάζεται και να βοηθά κοινότητες και άτομα που έχουν πληγεί άμεσα και έμμεσα από τη δράση του LRA ενώ παράλληλα συνδράμει στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της διεθνής κοινότητας για τις δυσκολίες και τα προβλήματα τόσο της Ουγκάντα όσο και της ευρύτερης περιοχής . Στις δράσεις της περιλαμβάνονται συνεργασίες με διεθνής οργανισμούς όπως η OXFAM, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Εκτός των άλλων η Jolly είχε κληθεί να καταθέσει ενώπιον του Κονγκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών σε μία προσπάθεια κινητοποίησης και συνδρομής των ΗΠΑ και άλλων κρατών στη προσπάθεια σύλληψης του Joseph Kony. Η Jolly, το 2005, ίδρυσε τον οργανισμό HEALS ο οποίος παρέχει παιχνιδοθεραπεία και εικαστικές θεραπείες σε παιδιά τα οποία αναγκάζονται να περπατούν καθημερινά χιλιόμετρα μέσα στη νύχτα προκειμένου να αποφύγουν πιθανή αρπαγή από τους αντάρτες του LRA. Για το έργο της στο HEALS η Jolly προτάθηκε το 2005 για Νόμπελ Ειρήνης, η πρώτη και μοναδική γυναίκα από την Ουγκάντα που έχει προταθεί για το συγκεκριμένο βραβείο. Την ίδια χρονικά περιόδο, η Jolly ενεπλάκει με τον οργανισμό Invisible Children ως υπεύθυνη του παραρτήματος της Ουγκάντα ενώ παράλληλα προχώρησε στη δημιουργία του προγράμματος υποτροφιών Legacy το οποίο μέχρι στιγμής έχει προσφέρει πλήρης υποτροφίες σπουδών σε 4.800 παιδιά. Σήμερα η Jolly έχει ξεκινήσει τη νέα της προσπάθεια ως επικεφαλής και διευθύνων σύμβουλος της WEND (Women Empowerment Network Design) μίας εταιρίας μόδας κοινωνικού προσανατολισμού η οποία απασχολεί γυναίκες που επηρεάστηκαν από τις δράσεις του LRA. Μέσω της WEND, εκτός της έμμισθης απασχόλησης, οι εργαζόμενες λαμβάνουν μέρος σε εκπαιδεύσεις μόδας, ραπτικής, οικονομικής διαχείρισης και προσωπικής ανάπτυξης στοχεύοντας στη δημιουργία αυτόνομων και δυνατών γυναικών με σπουδές και αυτοπεποίθηση.
Η Jolly Okot Andruvile αποτελεί ένα ξεχωριστό παράδειγμα ανεξάρτητης και δυνατής γυναίκας η οποία κατάφερε να ξεπεράσει τεράστια προβλήματα και δυσκολίες, επένδυσε στην εκπαίδευση και στη προσωπική ανάπτυξή της και εν τέλει κατόρθωσε να συνδράμει στη βελτίωση της ζωής χιλιάδων συνανρθώπων της.