Μαρία ΚακούρηΚείμενο: Μαρία Κακούρη
Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: Μαρία Παπαστεφανάκη
Γλωσσολόγος
Είναι αλήθεια ότι με το πέρασμα του χρόνου παρατηρούνται όλο και περισσότερα φαινόμενα αγχωδών διαταραχών. Αυτό αποτελεί εύλογη απόρροια των σύγχρονων συνθηκών ζωής, καθώς οι ρυθμοί της καθημερινότητας εντείνονται συνεχώς, γεγονός που μας καθιστά υπόχρεους να τους ακολουθούμε. Με άλλα λόγια, το άγχος αποκτά ηγετικό ρόλο στον τρόπο ζωής μας, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πιθανότητες αποφυγής του.
Το άγχος, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι η αιτία ποικίλων δυσλειτουργιών υγείας, όπως των αγχωδών διαταραχών. Σε τέτοιες περιπτώσεις διαταραχών, το άγχος χαρακτηρίζεται ως προεξάρχον σύμπτωμα, δεδομένου ότι αποτελεί την κύρια αιτία ανάπτυξής τους. Μάλιστα, τα στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι ένας στους τέσσερις ανθρώπους νοσεί κάποια στιγμή στη ζωή του από αγχώδη διαταραχή.
Οι αγχώδεις διαταραχές διακρίνονται σε επιμέρους κατηγορίες. Συγκεκριμένα, ο ασθενής μπορεί να πάσχει από ειδικές φοβίες, αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, διαταραχή πανικού, γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, οξεία διαταραχή στρες και μετατραυματική διαταραχή στρες. Εν προκειμένω, θα εστιάσουμε στη διαταραχή πανικού, η οποία εκδηλώνεται με την κρίση πανικού.
Η διαταραχή πανικού είναι ένα ιδιαίτερα έντονο και αγχώδες βίωμα και χαρακτηρίζεται από την παρουσία επαναλαμβανόμενων κρίσεων πανικού, καθώς και την ανησυχία για νέες προσβολές ή τις συνέπειές τους. Συχνά, η διαταραχή πανικού συνδέεται με την αγοραφοβία, καθότι το άτομο αποφεύγει να παρευρίσκεται σε χώρους όπου υπάρχει δυνατότητα συγκέντρωσης ατόμων, επειδή φοβάται κάποια πιθανή κρίση.
Πιο συγκεκριμένα, η κρίση πανικού διαρκεί περίπου δέκα λεπτά στα οποία το άτομο βιώνει έντονο άγχος και ανησυχία. Στο διάστημα αυτό εμφανίζονται συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, εξάψεις, τρόμος, εφίδρωση, δύσπνοια, αίσθημα πνιγμού, στηθάγχη, ναυτία, επιγαστραλγία, ζάλη, αστάθεια, παραισθησίες, αίσθημα αποξένωσης από την πραγματικότητα, φόβος θανάτου ή απώλειας ελέγχου.
Ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης, η διαταραχή πανικού, όπως και οι υπόλοιπες αγχώδεις διαταραχές, μπορεί να θεραπευτεί είτε μέσω της φαρμακευτικής είτε μέσω της ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης. Στην πρώτη προσέγγιση, μπορούν να χορηγηθούν αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ανάλογα με την περίπτωση του ασθενούς. Όσον αφορά τις ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, η γνωσιακή προσέγγιση είναι αρκετά βοηθητική, καθώς επικεντρώνεται στην τροποποίηση των νοητικών διεργασιών που προηγούνται των αγχωδών συμπτωμάτων. Με άλλα λόγια, το άτομο μαθαίνει να σκέφτεται διαφορετικά, ώστε να μην του προκαλείται άγχος και, κατά συνέπεια, πανικός. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στις ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις συγκαταλέγεται και η συμπεριφορική προσέγγιση, η οποία στοχεύει στον έλεγχο των σωματικών συμπτωμάτων και την τροποποίηση συμπεριφορών που συνδέονται με τις αγχώδεις διαταραχές. Πρόκειται για προσέγγιση κατά την οποία ο ασθενής μαθαίνει να καταπολεμά τα σωματικά του συμπτώματα, με σκοπό να τα αντιμετωπίσει.
Κατανοούμε, συνεπώς, ότι οι ταχύτατοι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής μάς προκαλούν άγχος, το οποίο συνήθως αποκτά υπόσταση υπό τη μορφή των λεγόμενων αγχωδών διαταραχών. Ωστόσο, οι αγχώδεις διαταραχές, και κυρίως η διαταραχή πανικού, είναι θεραπεύσιμες μέσω των φαρμάκων ή της ψυχοθεραπείας.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Κάττουλας, Ε. (2010). Αγχώδεις διαταραχές και πανικός. Παρουσιάστηκε στο: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Ανακτήθηκε από: http://hdl.handle.net/10442/8241