Μαρία ΚακούρηΚείμενο: Μαρία Κακούρη
Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: Μαρία Παπαστεφανάκη
Γλωσσολόγος
Μια συζήτηση που συχνά επικρατεί ανάμεσα σε νέες μαμάδες, αλλά και πιο έμπειρες μητέρες, είναι αυτή της ομιλίας του βρέφους. Οι μητέρες διερωτώνται συχνά γιατί το παιδί δεν μιλάει καθόλου ή δεν μιλάει ικανοποιητικά, ενώ άλλα παιδιά στην ηλικία του λένε περισσότερες και πιο καθαρές λέξεις. Σίγουρα, αν οι γονείς παρατηρήσουν κάποιο πρόβλημα στην ομιλία του παιδιού ή την οποιαδήποτε καθυστέρηση οφείλουν να ζητούν τη βοήθεια του κατάλληλου ειδικού και να μην κάνουν εικασίες απλώς ελπίζοντας ότι το παιδί αργά ή γρήγορα θα κατακτήσει την ομιλία του. Ποια είναι όμως τα στάδια της φωνητικής ανάπτυξης κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής;
Αρχικά, πρέπει να τονίσουμε ότι ένα βρέφος 0-2 μηνών εκφράζεται με το κλάμα του, καθώς δεν είναι σε θέση να ελέγξει το άνοιγμα και το κλείσιμο του στόματός του. Στη συνέχεια, στους 2-4 μήνες παράγονται οι πρώτες φωνοποιήσεις, οι οποίες μοιάζουν με συλλαβές (π.χ. αγκού), ενώ στους 4-6 μήνες οι φωνοποιήσεις αυτές βελτιώνονται θυμίζοντας ακόμα περισσότερο ομιλία και παράλληλα συνοδεύονται από κραυγές ή γρυλίσματα. Στην ηλικία των 7-10 μηνών εμφανίζεται το κανονικό βάβισμα, κατά το οποίο το βρέφος σχηματίζει πια συλλαβές που συνήθως έχουν τη μορφή σύμφωνο-φωνήεν. Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι οι γονείς σε αυτό το στάδιο πρέπει να τροποποιήσουν την ομιλία τους απέναντι στα βρέφη, έτσι ώστε να διευκολύνουν την απόκτηση των πρώτων λέξεών τους. Οι λέξεις πρέπει να είναι εύκολες και οι γονείς πρέπει να μιλούν αργά, με την προσοχή τους στραμμένη στο παιδί. Έτσι, φτάνουμε στην ηλικία των 10-12 μηνών, κατά την οποία ένα τυπικά αναπτυσσόμενο βρέφος πρέπει να αρχίζει να παράγει τις πρώτες λέξεις. Βέβαια, οι γονείς δεν πρέπει να ανησυχήσουν αν το παιδί αναπαράγει λέξεις χωρίς νόημα ή συλλαβές των προηγούμενων σταδίων.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία για τους γονείς είναι ότι η κατάκτηση της ομιλίας αποτελεί μια μοναδική και σημαντική διαδικασία για όλη τη ζωή του παιδιού. Επαναλαμβάνουμε ότι για οποιοδήποτε ενδοιασμό σχετικά με τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού οι γονείς πρέπει να παραπέμπονται σε ειδικούς. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι οι ίδιοι αποτελούν τους φορείς της γλώσσας για το βρέφος και καλό είναι να μιλούν αρκετά στο παιδί, αργά και καθαρά, ώστε να προσλαμβάνονται όλα τα γλωσσικά ερεθίσματα.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
Locke, J. L. (1993). The child’s path to spoken language. Cambridge: Harvard University Press.
Oller, D. K. (1980). “The emergence of the sounds of speech in infancy”. In G.H. Yeni-Komshian & J. F. Kavanagh & C.A. Ferguson (Eds.), Child phonology, vol. 1, p. 93-112 New York: Academic Press.
Stark, R.E. (1980). “Stages of speech development in the first year of life”. In G. Yeni-Komshian, J. F. Kavanagh & C.A. Ferguson (Eds.), Child phonology, vol. 1, p. 73-92. London: Academic Press.