ΑnimartistsΕπιμέλεια Ερωτήσεων: Μαρία Πολυκρέτη
Ψυχολόγος – Αφηγηματική Ψυχοθεραπεύτρια, Υπεύθυνη Πολιτισμού
Φωτογράφηση: Ελισάβετ Καρακλή
Φοιτήτρια Φωτογραφίας
Η κ. Άλκη Ζέη είναι μία από τις σημαντικότερες και πιο δημιουργικές υπάρξεις στον χώρο της παιδικής λογοτεχνίας και ενώ τα βιβλία της γράφονται για παιδιά, τα μηνύματα και η γραφή της είναι προσιτά και στους μεγαλύτερους αναγνώστες. Η Άλκη Ζέη αναφέρει πως η ζωή της την οδήγησε σε πολλούς νέους δρόμους και αρχές. Έζησε την εποχή του ΄40 ως μια δυναμική νέα και η έμπνευση της δεν άργησε να συντροφέψει την πένα της. Σήμερα, είναι πρωταγωνίστρια της ταινίας για την ζωή της, την οποία είχα την τύχη να παρακολουθήσω στην αίθουσα 1 του κινηματογράφου «Δαναός». Μέσα από την ταινία «Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης» κατανόησα την απλότητα μιας προσωπικότητας σαν την κ. Ζέη, μιας ηρωίδας της δικής της ιστορίας που δεν είναι παρά συναρπαστική και γεμάτη πνεύμα, δημιουργία….Ζωή! Την ταινία σκηνοθέτησε η κ. Μαργαρίτα Μαντά που δέχτηκε μια δια ζώσης και συνδυαστική συνέντευξη για τους Animartists, μαζί με την κ. Ζέη.
Η κ. Μαντά, γεννημένη στην Αθήνα και έχοντας σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες, Γαλλική Φιλολογία και Σκηνοθεσία Κινηματογράφου, είναι ένας πολύ δημιουργικός και ευθύς άνθρωπος, που χαίρεται κανείς να γνωρίζει. Έχει συνεργαστεί με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο σε διάφορες ταινίες, έχει γράψει και έχει σκηνοθετήσει η ίδια ταινίες μυθοπλασίας, καθώς,επίσης, έχει εκδώσει ένα δικό της βιβλίο το 2002, με τίτλο “Η μνήμη ακίνητη”. Σήμερα, βρίσκεται κάθε σαββατοκύριακο στον Δαναό, και μέχρι τις 7 Γενάρη, για να έρθει πιο κοντά στο κοινό που παρακολουθεί την ταινία της, “Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης”.
Τις ευχαριστούμε θερμά για την ευκαιρία αυτή!
Αγαπητή κ. Μαντά,
Ο τίτλος της ταινίας αποτέλεσε προσωπική σας έμπνευση;
Ο τίτλος δεν αποτελεί δική μου έμπνευση. Ψάχναμε να βρούμε τον τίτλο όταν φτιάχναμε το σενάριο μαζί με τον Πέτρο Σεβαστίκογλου, φίλο μου, σκηνοθέτη και γιο της Άλκης και η ιδέα του τίτλου ήταν δική του. Μάλιστα με πήρε τηλέφωνο και μου είπε πως βρήκε τον τίτλο, ήταν «ο μεγάλος περίπατος της Άλκης», αλλά δεν μου έκανε εντύπωση στην αρχή. Του το λέω και μου λέει «καλά κλείσε το τηλέφωνο» και μετά από λίγο με παίρνει ξανά πίσω και μου λέει, με το φοβερό χιούμορ που έχει ο Πέτρος, η μητέρα του και όλη η οικογένεια του: «Λοιπόν, η μαμά μου εγκρίνει τον τίτλο, αυτός θα είναι!» και μετά συνειδητοποίησα πως ήταν ένας εξαιρετικά έξυπνος τίτλος.
Πως προέκυψε η ιδέα για την σκηνοθεσία της ταινίας;
Και αυτό το χρωστάω στον Πέτρο Σεβαστίκογλου, στη σκηνοθέτη, πολύ καλή μου φίλη και μία εκ των παραγωγών της ταινίας, Στέλλα Θεοδωράκη και στον Θάνο Αναστόπουλο, επίσης σκηνοθέτη και φίλο και έτερο παραγωγό της ταινίας, που μου πρότειναν να σκηνοθετήσω εγώ την ταινία και τους ευγνωμονώ για αυτό, για πολλούς λόγους.
Τι εμπειρίες θα λέγατε πως αποκομίσατε από τα γυρίσματα της ταινίας;
Η πρώτη πολύ δυνατή εμπειρία ήταν η μεγάλη ώθηση που μου έδωσε η συναναστροφή μου με την Άλκη και η έρευνα για την ταινία, να μάθω περισσότερα για την ιστορία του τόπου μας την οποία δεν την μαθαίνουμε, πέρα από κάποια ψήγματα. Η δεύτερη πολύ μεγάλη εμπειρία ήταν ότι η συναναστροφή μου με την Άλκη, αλλά και η γνωριμία μου με τον κ. Μάνο Ζαχαρία και τον κ.Πατρίκιο που συμμετέχουν και στην ταινία, με έμαθαν να βάζω το σωστό μέτρο στα πράγματα. Σε αυτές τις εποχές που ζούμε που είναι πολύ δύσκολες, όταν γνωρίζεις αυτούς τους ανθρώπους και συνειδητοποιείς τι ζωή έζησαν, από τι δεινά πέρασαν, πόσους ξεριζωμούς και εξορίες βίωσαν, γεγονότα που μοιάζουν αδιανόητα σ’ εμάς, είπα ότι το να παραπονιέμαι γι αυτό που συμβαίνει είναι μέχρι και ύβρις. Αυτό ήταν ένα μεγάλο «χαστούκι» για μένα κι ένα μάθημα να βάζω τα πράγματα στο σωστό τους μέτρο.
Πόσο διήρκεσε η διαδικασία παραγωγής της ταινίας;
Από την στιγμή που τα παιδιά μου πρότειναν να κάνω την ταινία, μέχρι την γνωριμία μου με την Άλκη, που δεν την γνώριζα μέχρι τότε προσωπικά, αλλά και μέχρι να γίνουν οι έρευνες που χρειάστηκαν και η δουλειά πάνω στο σενάριο με τον Πέτρο, τα γυρίσματα, το μοντάζ που από μόνο του διήρκεσε 8 μήνες, πέρασαν δύο γεμάτα χρόνια.
Τι ευκαιρίες μπορεί να δώσει η σκηνοθεσία μιας αυτοβιογραφικής ταινίας;
Η συγκεκριμένη ταινία μου χάρισε την από τόσο κοντά γνώση της ιστορίας του τόπου μου, την ώθηση να διαβάσω παραπάνω γι’ αυτή την ιστορία και κυρίως την γνωριμία μου με την Άλκη Ζέη, αυτόν τον απίστευτα απλό, δωρικό, γενναιόδωρο και με χιούμορ άνθρωπο, μια γνωριμία που είμαι ευτυχής να πω πως έχει καταλήξει σε μια ωραία φιλία.
Θα ξανακάνατε ταινία αυτοβιογραφίας;
Αν υπήρχε ένα θέμα και μια προσωπικότητα που πραγματικά θα με ενδιέφερε και θα με άγγιζε ναι, θα το ξαναέκανα.
Ετοιμάζετε κάτι για το μέλλον;
Ετοιμάζω μια καινούργια ταινία μυθοπλασίας.
Αγαπητή κ. Άλκη Ζέη,
Ποια η πρώτη σας σκέψη στην ιδέα για μια ταινία αυτοβιογραφίας, για μια ταινία για την ζωή σας;
Μου φάνηκε λίγο περίεργο στην αρχή αλλά μετά σκέφτηκα πως θα είναι ωραίο να δω κι εγώ όλες τις φάσεις της ζωής μου. Δυστυχώς, τα χρήματα δεν έφθασαν για να ταξιδέψουμε μέχρι τη Μόσχα και την Τασκένδη, που θα είχε ενδιαφέρον, αλλά είχαμε υλικό αρχείου από εκεί.
Τα γεγονότα τα οποία περιγράφετε στην ταινία σας και τα οποία έχετε ζήσει και έχουν εμπλουτίσει και τα βιβλία σας, αποτελούν σημαντική ιστορική πηγή και κληρονομιά για τις νεότερες γενιές. Ποια σχέση θεωρείτε πως έχουν οι νέοι σήμερα με την ιστορία;
Καμία σχέση δεν έχουνε, διότι μπερδεύουν τις εποχές, δεν ξέρουνε πότε έγινε ο πόλεμος (ο Β’ Παγκόσμιος) ή τι έγινε το ’21, αλλά ας μην αναφερθούμε στον εμφύλιο πόλεμο που εκεί δεν γνωρίζουν τίποτα, επειδή δεν τα μαθαίνουν στο σχολείο.
Που πιστεύετε πως οφείλεται αυτό;
Άμα βλέπω τα παιδιά μου που πήγαν σχολείο στην Γαλλία και τα εγγόνια μου στις Βρυξέλλες, να μελετούν βιβλία της Ιστορίας γραμμένα έτσι ώστε να αναφέρονται σε όλες τις εποχές, χωρίς φόβο, τότε καταλαβαίνω την διαφορά με την Ελλάδα. Εδώ τα βιβλία της Ιστορίας είναι διαλεγμένα.
Πώς θα λέγατε ότι επηρέασαν τα γεγονότα που ζήσατε την οπτική σας για τη ζωή;
Άθελα μου τα έζησα τα γεγονότα αυτά. Η καθημερινότητα μας ήταν η Ιστορία, δεν την πλάσαμε εμείς, εμείς βρεθήκαμε μέσα σε αυτήν.
Μέσα από την ταινία ήταν σαν να γνώρισα νέα άτομα της εποχής εκείνης που αγωνίζονταν για ένα καλύτερο αύριο. Ήταν επαναστάτες αληθινοί και με αιτία. Πώς βλέπετε την στάση των σημερινών νέων απέναντι στα τρέχοντα φλέγοντα ζητήματα της κοινωνίας και τι θα συμβουλεύατε έναν νέο να κάνει για την ζωή του;
Εμείς είχαμε ένα όραμα, ξέραμε πως βαδίζαμε, ενώ τώρα δεν ξέρουν και κάνουν πράγματα που θέλουν να μιμηθούν την Αντίσταση την εποχή της Κατοχής. Τα πράγματα όμως τώρα θέλουν άλλη αντιμετώπιση. Το να ρίχνεις μολότοφ δεν είναι κίνηση σαν εκείνες της εποχής της επανάστασης που έριχνες στον εχθρό απέναντι. Χρειάζονται άλλα μέσα που δεν έχουν βρεθεί ακόμα.
Πως βλέπετε ένα παιδί στην εφηβεία που παρακολουθεί το ντοκιμαντέρ για την ζωή σας;
Το ντοκιμαντέρ το βλέπουν με μεγάλη ευχαρίστηση, ίσως επειδή εντυπωσιάζονται από πράγματα που ακούνε, ίσως για πρώτη φορά.
Οι ιστορίες που λαμβάνουν ζωή μέσα από τα έργα σας έχουν έντονο το στοιχείο της αμεσότητας. Τι πιστεύετε έχει τελικά ανάγκη ένα παιδί για να καταφέρει να γνωρίσει τον κόσμο με την δική του ματιά;
Πρέπει να προσφέρεις στο παιδί και τα κατάλληλα υλικά για να χτίσει τον κόσμο του.
Τι σας έδινε και δίνει ώθηση για ζωή στις δύσκολες στιγμές;
Τώρα εγώ υπολογίζω πως τις δύσκολες στιγμές τις έχω περάσει και οι στιγμές του σήμερα δεν είναι για μένα δύσκολες. Βέβαια, καταλαβαίνω πως πολύς χρόνος δεν μου μένει, αλλά το παίρνω φιλοσοφικά.
Στην ταινία αναφέρετε έντονα τις φίλες σας, ιδίως τη Ζωρζ Σαρή, που στάθηκαν μαζί σας στα δύσκολα. Ποιος ο ρόλος της φιλίας σε εποχές κρίσεις;
Πολύ ισχυρός ρόλος. Με όσους φίλους έχουν απομείνει από εκείνη την εποχή, όπως με τον Μάνο Ζαχαρία και τον Τίτο, είμαστε ακόμα πολύ δεμένοι. Είναι μια φιλία που δεν διαλύεται. Και σήμερα βλέπω μια τάση στα νέα παιδιά να δημιουργούν ομάδες γύρω από το θέατρο και την Τέχνη και με χαροποιεί πολύ αυτό.
Κλείνοντας, θα θέλαμε να μας πείτε,
Ετοιμάζετε κάτι για το μέλλον;
Γράφω ένα βιβλίο.
Τρεις λέξεις που θα ομόρφαιναν έναν «περίπατο».
Ελπίδα μόνο.
Μια ευχή για τους Animartists.
Σας εύχομαι να προχωρήσετε καλά και μου αρέσει που είστε όλοι νέοι άνθρωποι και στριφογυρίζετε μαζί.