Επιμέλεια Ερωτήσεων: Μαρία Πολυκρέτη
Ψυχολόγος, Αφηγηματική Ψυχοθεραπεύτρια, Υπεύθυνη Πολιτισμού
Το παραμύθι με τίτλο “Μα πότε θα φτάσει αυτός ο Μάγος;” της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου αποτελεί ένα ξεχωριστό βιβλίο που εκδόθηκε φέτος από τις εκδόσεις Ίκαρος και ζωντανεύει στην σκηνή του Τριανόν στην Αθήνα με την σκηνική αφήγηση και την συνοδεία της μουσικής και των τραγουδιών του συνθέτη Γεωργίου Κουρουπού. Και οι δύο αυτοί ιδιαίτεροι δημιουργοί, διαγράφουν μια πολυετή και σημαντική πορεία στην Τέχνη και σήμερα μας μιλάνε για την παράσταση που αναμένεται στην σκηνή του Τριανόν. Η πρεμιέρα είναι στις 23 Δεκεμβρίου 2017 και θ΄ακολουθήσουν άλλες 4 μοναδικές παραστάσεις στις 26, 27, 28 και 29 Δεκεμβρίου στις 4 τ΄απόγευμα.
Αγαπητή κ. Ηλιοπούλου,
Πως ξεκίνησε η σχέση σας με την ποίηση, τόσο ως αναγνώστρια, όσο ως ποιήτρια;
Τα πρώτα μας ακούσματα, οι πρώτες αναγνώσεις, βρίσκονται στην βάση της μνήμης αλλά και της δημιουργικής διαδικασίας. Υπάρχουν απροσδιόριστα και ανερμήνευτα μέσα μας και ως ένα βαθμό αποτελούν την εκκίνηση για την δική μας γραφή. Πιο συγκεκριμένα, θα έλεγα η αγάπη και το ενδιαφέρον για την γλώσσα, ίσως, να ήταν αυτό που με οδήγησε στην ποιητική έκφραση.
Πέραν των σπουδών σας στην Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία, έχετε σπουδάσει και Θέατρο στην Δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών. Πως βιώνετε εσείς το Θέατρο και τι πιστεύετε ότι δύναται να προσφέρει στην ψυχική ενδυνάμωση του ατόμου;
Το Θέατρο είναι μία πολυσήμαντη Τέχνη, ένας πολύτροπος συνδυασμός διαφορετικών εκφράσεων. Υπάρχει το κείμενο, αλλά υπάρχει και ο ηθοποιός που ξαναγράφει στην σκηνή το λόγο και τον χαρακτήρα των ηρώων. Υπάρχει η όψη, η εικόνα των γεγονότων που αναπαριστώνται στην σκηνή, αλλά υπάρχει και η μουσική που εμφανίζει τα χρώματα της ψυχικής διεργασίας των ηρώων. Και όλα αυτά ενώπιον θεατών που σιωπηλά μετέχουν, ακυρώνοντας τον τέταρτο τοίχο.
Προβολή, μετάθεση, ταύτιση, προβληματισμός, λύση. Κάποτε ,όχι συχνά, και η Αριστοτελική κάθαρση. Σπουδαία Τέχνη όταν η σκηνοθεσία μπορεί να υπηρετεί εύστοχα -και όχι να υπονομεύει-κάποιο σπουδαίο κείμενο. Διαφορετικά όταν δεν λειτουργεί σωστά στον υψηλό της βαθμό, όλα αυτά μοιάζει να μην ισχύουν.
Αγαπητέ κύριε Κουρουπέ,
Ύστερα από τις σπουδές σας στην μουσική και τα θεωρητικά στο Ωδείο Αθηνών, επεκτείνατε την μελέτη σας στη Σύνθεση, στο Παρίσι. Τι στάθηκε αφορμή για να ασχοληθείτε περαιτέρω με την μουσική, με το κομμάτι δηλ. της Σύνθεσης;
Από πολύ μικρός ήξερα (ήθελα) ότι θα γίνω συνθέτης. Ίσως ήταν ένας τρόπος να προσπαθήσω να εκφράσω συναισθήματα και σκέψεις που έκρυβα μέσα μου- ή να προσπαθήσω να πλησιάσω αριστουργήματα της μουσικής που με συγκινούσαν ιδιαίτερα.
Τι θα λέγατε ότι μπορεί να σας εμπνεύσει (ή σας έχει εμπνεύσει) για να αποφασίσετε να δημιουργήσετε μουσική; Υπάρχει κάθε φορά ξεχωριστό κίνητρο;
Σίγουρα όλοι εμπνεόμαστε από τα μεγάλα πρότυπα του παρελθόντος. Ιδιαίτερα με εμπνέει η φωνή και ο λόγος –το τραγούδι δηλαδή. Ξεχωριστό κίνητρο μπορεί να είναι πάντοτε μια ευφυής ιδέα.
(κ. Ηλιοπούλου)
Πως προέκυψε η ιδέα για το συγκεκριμένο παραμύθι καθώς και η μεταφορά του στο Θέατρο;
Θέλησα να γεφυρώσω την ιστορία των Μάγων με αυτή του Αϊ Βασίλη. Να δώσω μέσα από ανατροπές και αστείες περιπέτειες ένα ευφρόσυνο παραμύθι που απ’ τα Χριστούγεννα να οδηγεί στην Πρωτοχρονιά. Να μετατρέπει την ατυχία σε τύχη, το εμπόδιο σε δημιουργική δυνατότητα. Δεν μεταφέρθηκε στο θέατρο. Απ΄αρχής γράφτηκε για να είναι ένα μουσικό παραμύθι .Τα αφηγηματικά αλλά και τα έμμετρα μέρη βρήκαν στην ευφάνταστη μουσική του Γιώργου Κουρουπού, όλο το κέφι και την ζωντάνια της περιπέτειας. Τραγούδια και μουσική εναλλάσσονται με την αφήγηση της ιστορίας. Και έτσι το παρουσιάζουμε στο Τριανόν, ως σκηνικό μουσικό παραμύθι με ζωντανή μουσική (μικρό μουσικό σύνολο, μαζί με τον Σπύρο Σακκά και την Δάφνη Πανουργιά στο τραγούδι) αφήγηση και προβολές των ζωγραφικών έργων του Γιάννη Κόττη, που με την ευαισθησία των χρωμάτων τους, δίνουν όψη στον τέταρτο Μάγο των Χριστουγέννων ,στον Μάγο Αβασάλ.
Θα θέλατε να μας πείτε δύο λόγια για το τι πραγματεύεται αυτό το παραμύθι;
Αφηγούμαι το περιπετειώδες ταξίδι του τέταρτου μάγου των Χριστουγέννων προς την φάτνη. Παράξενες συναντήσεις, μυστηριώδεις αλλά και αστείες περιπέτειες τον καθυστερούν. Μοιάζει να τον απομακρύνουν από τον στόχο του, αλλά τελικά τον μαθαίνουν πως κάθε εμπόδιο μπορεί και να είναι για καλό.
Τα παραμύθια αποτελούσαν διαχρονική πηγή σημαντικών μηνυμάτων, μέσα από ιστορίες εύκολα προσεγγίσιμες από τα παιδιά. Τι δυναμική κρύβουν για εσάς τα παραμύθια στην διαμόρφωση της παιδικής ψυχοσύνθεσης, και όχι μόνο;
Τα παραμύθια, οι ιστορίες, οι αλληγορίες είναι τρόποι διατύπωσης της αλήθειας -όσης ξέρουμε-ακόμη και όταν χρησιμοποιούν εξωπραγματικά και μαγικά στοιχεία, είναι τρόποι ψυχαγωγίας με την διττή σημασία της λέξης: ευχαρίστηση και πρότασης για σκέψη. Δεν χρησιμοποιώ την έννοια διδαχή γιατί δεν αγαπώ τον διδακτισμό. Πιστεύω ότι έμμεσα θα ήταν καλύτερα να περνά κανείς τα νοήματα και να δίνει ερεθίσματα για σκέψη, να οξύνει την κριτική στάση των παιδιών, να συμβάλλει στην διαμόρφωση και αργότερα στη συνειδητοποίηση των δικών τους ονείρων και επιθυμιών…Το παραμύθι είναι όμως και παραμυθία, λόγος ανακουφιστικός, ενθαρρυντικός.
Ποιο μήνυμα- κορωνίδα επιθυμείτε να περάσετε εσείς μέσα από το συγκεκριμένο έργο;
Στόχος είναι, όπως σας είπα, αφενός μεν η ευχαρίστηση των παιδιών μέσα από μια περιπετειώδη ιστορία και αφετέρου να δουν την περίπτωση ενός ανθρώπου που δεν εγκαταλείπει τον στόχο του,αλλά που μπορεί επίσης να δεχτεί μίαν άλλη δυνατότητα που παρουσιάζεται -ή που την επινοεί- και να την αξιοποιήσει δημιουργικά. Αυτό το απλό: κάθε εμπόδιο για καλό, είναι και το επιμύθιο της ιστορίας.
(κ. Κουρουπέ)
Ποια τα πρώτα σας συναισθήματα στην ιδέα της σύνθεσης μουσικής για την συγκεκριμένη παράσταση;
Για το συγκεκριμένο παραμύθι με κέντρισε η ανάγκη να γράψω τραγούδια και μουσικές σε μια μεγάλη γκάμα διαφορετικών καταστάσεων-το χιούμορ, το suspens,ο φόβος, η χαρά, η αγάπη, δηλαδή μια μουσική με πολλές διαφορετικές τεχνικές και διαφορετικά ιδιώματα.
Έχοντας επενδύσει και δημιουργήσει ευρεία σκηνική μουσική, τι ευκαιρίες , πιστεύετε, πως μπορεί να δώσει η σύνθεση μουσικής για μια μουσικο- θεατρική παράσταση και τι το ξεχωριστό σε αυτή την διαδικασία;
Την κύρια ευθύνη σε μια θεατρική παράσταση έχει ο σκηνοθέτης. Κατά συνέπεια ο μουσικός οφείλει να έχει μια πολύ μεγάλη προσαρμοστικότητα και γνώση των διαφορετικών στιλ της μουσικής που μπορεί να του ζητηθούν. Από την άλλη μεριά όμως ό,τι και να γράψει πρέπει να φέρει τη δική του σφραγίδα. Αυτή η αντίφαση είναι ενδιαφέρουσα αλλά και απαραίτητη.
Τι είναι αυτό που κεντρίζει το ενδιαφέρον των παιδιών σε ένα τραγούδι σαν αυτά που ακούει κανείς σε μια παιδική παράσταση και φυσικά σε αυτά που ποιείτε; Ποια συναισθήματα και σκέψεις επιθυμείτε να περάσετε μέσα από τα τραγούδια σας για αυτό το παραμύθι;
Ένα μουσικό κομμάτι μπορεί να είναι καλό για τους μεγάλους, αλλά όχι απαραίτητα και για τους μικρούς. Αντίθετα μια μουσική για μικρούς πρέπει απαραίτητα να είναι καλή και για μικρούς και για τους μεγάλους. Αυτό επιδιώκω γράφοντας .
Κοινές ερωτήσεις (και προς τους δύο):
Ετοιμάζετε κάτι για το μέλλον;
Ι.Η.-Ετοιμάζω μία νέα ποιητική συλλογή που έχει τον τίτλο « Το ψηφιδωτό της νύχτας» και πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις ύψιλον.
Γ.Κ.-Γράφω εδώ και ένα χρόνο μία όπερα δωματίου που θα παρουσιαστεί στην αρχή του ’19 στην Λυρική Σκηνή
Τρεις λέξεις που θα ομόρφαιναν τον κόσμο.
Ι.Η. – Αγάπη ,κατανόηση ,δημιουργία
Γ.Κ– Αγάπη, αξιοπρέπεια ,δημιουργία
Μια ευχή για τους Animartists.
Ι.Η.,Γ.Κ. – Οι λέξεις αυτές –αγάπη, κατανόηση, αξιοπρέπεια ,δημιουργία-να χαρακτηρίσουν την νέα χρονιά.
Ευχαριστούμε πολύ!