Μαρία ΜαθιουδάκηΆρθρο: Μαρία Μαθιουδάκη,
Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: Θεοδώρα Βαγιώτη,
Φιλόλογος
Σύμφωνα με τη μυθολογία η Ευρώπη, κόρη του ηγεμόνα της Φοινίκης, Αγήνορα, απήχθη από τον ταύρο-θεό (Δία) και μεταφέρθηκε στην Κρήτη, στο Δικταίο Άντρο. Φαίνεται λοιπόν ότι από πολύ νωρίς η Ευρώπη συνδέθηκε με έννοιες όπως η αρπαγή, η υποταγή, η επιβολή δύναμης, η προσπάθεια προσαρμογής. Το ερώτημα όμως παραμένει, τι συμβολίζει η Ευρώπη, ποια είναι τα όρια της και εν τέλει τι είναι αυτό που προσδιορίζεται ως Ευρώπη; Σε μία εποχή, όπου η οικονομική, πολιτική, αλλά και η υπαρξιακή κρίση κλυδωνίζει τη Γηραιά Ήπειρο, το νόημα της Ευρώπης , ο τρόπος με τον οποίο προσλαμβάνεται, τίθεται όλο και πιο συχνά στο επίκεντρο των καλλιτεχνών.
Το MedPhoto Festival 2017-2018 | «Ευρώπη: τα πρόσωπα και ο τόπος», προσπαθεί να προσεγγίσει φωτογραφικά την Ευρώπη ως ένα ανοιχτό ερώτημα, το οποίο περιστρέφεται γύρω από το ζήτημα των ταυτοτήτων. Καθώς ο θεατής περνάει μπροστά από τα έργα των φωτογράφων της κεντρικής έκθεσης «Critical Archives III: Identities, τα εγκαίνια της οποίας πραγματοποιήθηκαν στις 13 Ιανουαρίου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ρεθύμνου, έρχεται αντιμέτωπος με ερωτήματα όπως: Μπορούμε να μιλήσουμε για μια κοινή ταυτότητα; Μήπως μιλάμε πολύ περισσότερο για την ανάδυση πολλαπλών ταυτοτήτων, συχνά αντικρουόμενων, για τις οποίες γίνεται προσπάθεια συγχώνευσης τους κάτω από ένα κοινό πρόσωπο; Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες του κατακερματισμού της ηπείρου, του αδιεξόδου που έχει δημιουργηθεί. Ένα ακόμη ερώτημα λοιπόν το οποίο αναζητάει την απάντηση του είναι και ο τρόπος με τον οποίο εμπλέκονται μεταξύ τους όσα εκτυλίσσονται.
17/11/2015 ) Kos, Greece. Abdul Hamid Hamo 7years old, from Alepo at the morgue of Kos hospital. . Seven Syrian refugees drowned and two are missing, at one of the most deadly shipwrecks from the beginning of the year. By Nikos Pilos.
Όπως συμβαίνει με κάθε μορφή τέχνης, έτσι και στην περίπτωση της φωτογραφίας σκοπός δεν είναι η παράδοση απαντήσεων στο θεατή, αλλά η εισαγωγή του σε μια διαδικασία διερεύνησης. Η τέχνη άλλωστε συνήθως προσπαθεί να αφυπνίσει, να προβληματίσει, να διεγείρει τις αισθήσεις, να προωθήσει το διάλογο και να ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των σκέψεων, να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτός ο κόσμος από τους καλλιτέχνες.
Και αυτή είναι ίσως και για εμένα μια από τις πιο σημαντικές επιτυχίες του Μεσογειακού Φεστιβάλ. Όσο περιηγούμουν στους διαδρόμους της έκθεσης, στέκοντας άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο μπροστά από τις φωτογραφίες και τα video projects, διαβάζοντας τα κείμενα που τις πλαισίωναν και παρατηρώντας το ρυθμό και το συναίσθημα που πήγαζε από μέσα τους, ένιωθα ότι ήμουν μέρος ενός σιωπηλού διαλόγου. Τριαντατέσσερις φωτογράφοι από διαφορετικές χώρες, με διαφορετικές προσεγγίσεις και πλαισιώσεις ενώνουν τις δικές τους πνοές συνθέτοντας μια ανάσα, μία αφήγηση. Ο φωτογραφικός τους φακός προσπαθεί να απαθανατίσει τις αλλαγές που παρατηρούνται στο εσωτερικό της Ευρώπης∙ τα πολλαπλά πρόσωπα που εμφανίζονται στο πέρασμα του χρόνου, το νέο , το παλαιότερο, την αλλαγή, τη διαφοροποίηση, τη νέα τάξη πραγμάτων. Έτσι, μέσα από την έκθεση επιχειρείται η πρόταση ενός σύγχρονου τρόπου παρέμβασης, ο οποίος δεν περιλαμβάνει μόνο τη φωτογραφία, αλλά και άλλα μέσα, όπως το βιβλίο, το οποίο μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην παρατήρηση και ερμηνεία της εικόνας. Η «γυμνή» παρουσίαση των φωτογραφιών, χωρίς κάδρο, επιτρέπει, επίσης, στα έργα να συνομιλούν, δίνοντας έτσι στο θεατή την αίσθηση της συνέχειας, την εντύπωση ότι δεν πρόκειται για τριάντα και κάτι ξεχωριστά έργα, αλλά για ένα ενιαίο έργο, κράμα της αρμονικής συμβίωσης 34 ψηφίδων.
A new TOKI housing development in the suburbs of Konya, Central Turkey, 2008
Turkey is undergoing a huge modernisation project to house the mass migration from the village to the city that is taking place throughout the whole country. By George Georgiou.
Εν κατακλείδι, η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι πρόκειται για μια Ευρώπη, η ταυτότητα της οποίας είναι χτισμένη πάνω στις αντιθέσεις της∙ δικαιοσύνη, δύναμη, δημοκρατία, καταδυνάστευση, πνευματικότητα και υλισμός.
* Το 2ο Μεσογειακό Φεστιβάλ, σε επιμέλεια Μαρίας Μαραγκού, Παύλου Φυσάκη, Δημήτρη Κεχρή και Γιώργου Καραηλία, άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το Σεπτέμβριο στην πόλη του Ρεθύμνου και θα συνεχιστεί μέχρι και τον Απρίλιο με εκθέσεις, πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις. Στην κεντρική έκθεση, «Critical Archives III: Identities» παρουσιάζονται τα έργα των: Julián Barón, Lewis Bush, Turi Calafato, Federico Clavarino, Giovanna Del Sarto, Rineke Dijkstra, Çağdaş Erdoğan, George Georgiou, Jim Goldberg, Paul Graham, Robin Hammond, Nick Hannes, Jovana Hasimi, Alessandro Imbriaco, Davide Monteleone, Simon Norfolk, Mark Power, Georges Salameh, Jérôme Sessini, Άνιας Βουλούδη, Θάλειας Γαλανοπούλου, Γεράσιμου Δομένικου, Πέτρου Ευσταθιάδη, Γιάννη Καρπούζη, Δημήτρη Κοιλαλού, Χαράλαμπου Κυδωνάκη, Γιώργου Μάκκα, Νίκου Μάρκου, Μάρι Μασουρίδου, Στεφανίας Ορφανίδου, Νίκου Πηλού, Κοσμά Σταθόπουλου και Δάφνης Τόλη.
*Ευχαριστώ πολύ τη Βίκυ Φειδεροπούλου, η οποία πλαισίωσε φωτογραφικά το παρόν κείμενο, αλλά και τους επιμελητές της έκθεσης για τη βοήθεια τους.
Πληροφορίες έχουν αντληθεί από το βασικό κείμενο που παρουσιάζεται στην έκθεση (Δημήτρης Κεχρής και Ελένη Παγκαλιά), όπως και από το κεντρικό κείμενο που εμφανίζεται στη διαδικτυακή σελίδα του Φεστιβαλ: http://medphoto.gr/el/home-2-2-2