Αθηνά ΚάππουΚείμενο: Αθανασία Κάππου
Φοιτήτρια Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών
Επιμέλεια: Σοφία Ποιμενίδου
Φιλόλογος
‘Ενα ιστορικό κτήριο του Καΐρου γίνεται το σημείο συνάντησης και αφετηρίας πέντε παράλληλων ιστοριών στο γνωστότερο ίσως μυθιστόρημα του Αιγύπτιου συγγραφέα Άλαα Αλ Ασουάνι. To μεγάρο Γιακουμπιάν της δεκαετίας του 1970 φιλοξενεί ενοίκους διαφόρων κοινωνικών τάξεων με μοναδικό κοινό τους στοιχείο τον αγώνα τους να επιβιώσουν σε μια κοινωνία που διαρκώς αλλάζει.
Ο Τάχα και η Μποσάινα, ο Ζάκι και ο Χάτιμ είναι οι βασικοί ήρωες. Ο Τάχα είναι ο νεαρός γιος του επιστάτη του μεγάρου, ο οποίος ονειρεύεται να γίνει αστυνομικός. Παρ’ ότι έχει επιτύχει στις εξετάσεις του για την εισαγωγή στην Αστυνομική Ακαδημία, η Αιγυπτιακή κοινωνία του στερεί την ευκαιρία να φοιτήσει καθώς είναι γιος ενός επιστάτη… Έτσι ο Τάχα στρέφεται προς την θρησκεία, πιστεύοντας πως εκεί θα βρει νόημα. Πολύ σύντομα εμπλέκεται στους κόλπους της ισλαμικής τρομοκρατίας, συλλαμβάνεται και βιάζεται από τον διοικητή της αστυνομίας. Όταν πια ελευθερώνεται, στην προσπάθειά του να πάρει εκδίκηση, χάνει άδικα την ζωή του, καθώς σκοτώνεται σε μια συμπλοκή στην μέση του δρόμου. Η Μποσάινα, μια φτωχή κοπέλα που ασχολείται με δουλειές του ποδαριού προκειμένου να ζήσει την μητέρα και τα αδέρφια της, είναι η παρ’ ολίγον μνηστή του Τάχα. Αναγκασμένη να βρει επειγόντως δουλειά, αποφασίζει να γίνει πωλήτρια σε ένα μαγαζί ρούχων, του οποίου ο ιδιοκτήτης της υπόσχεται παραπάνω μισθό για να συνευρεθεί μαζί του ερωτικά. Όταν πια δεν αντέχει άλλο, παραιτείται και συναντά τον Ζάκι, έναν πρώην πλούσιο και ξεπεσμένο αριστοκράτη που έχει αδυναμία στο ωραίο φύλλο. Ο Ζάκι την προσλαμβάνει ως βοηθό του και μεταξύ τους γεννιέται ένας αληθινός έρωτας. Ο Χάτιμ, ο ομοφυλόφιλος εκδότης της πιο διάσημης γαλλικής εφημερίδας, ψάχνει κάθε βράδυ τον αγοραίο έρωτα και τον βρίσκει στο πρόσωπο του αστυνομικού που περιπολεί την γειτονιά. Μετά την πρόσκαιρη ευτυχία του και ο Χάτιμ θα χάσει άδικα την ζωή του εξαιτίας των επιλογών του…
Ο Ασουάνι σκιαγραφεί με τρόπο μοναδικό την αιγυπτιακή κοινωνία και τον αντίκτυπό της στις ζωές όλων των χαρακτήρων ανεξαρτήτως του διαφορετικού υποβάθρου τους. Το μέγαρο, πέρα από το κτήριο στο οποίο στεγάζονται οι ιστορίες και οι ζωές των πρωταγωνιστών, είναι, νομίζω, το σύμβολο της παρηκμασμένης και ξεπεσμένης αίγλης της Αιγύπτου πριν την επανάσταση του 1956. Στην εισαγωγή ο Ασουάνι κάνει μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του μεγάρου και μέσα από αυτή μας δείχνει την μετάβαση της κοινωνίας αλλά και το είδος των ανθρώπων που φιλοξένησε το κτήριο, από τους πλούσιους Ευρωπαίους και Εβραίους εμπόρους και του πασάδες, “και μετά η εποχή άλλαξε και μαζί της και οι άνθρωποι” “και ήρθαν οι στρατιωτικοί και οι κρατικοί υπάλληλοι του Νάσερ” “και μετά η εποχή άλλαξε και μαζί της και οι άνθρωποι” και ήρθαν απλοί άνθρωποι…
Προσωπικά είναι ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία γιατί είναι βαθιά ανθρώπινο. Σε κάνει να καταλάβεις πως η κοινωνία επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής του ανθρώπου και πως αυτός καλείται να βρει τρόπο να επιβιώσει. Δείχνει πως κάποιοι άνθρωποι στρέφονται στη θρησκεία, άλλοι στον αγοραίο έρωτα, άλλοι σε πρόχειρες δουλειές, ο καθένας κάνει την επιλογή του. Επιπλέον, είναι ιδιαίτερο γιατί μας δείχνει την σκέψη, τις προσλαμβάνουσες εμπειρίες και την κοινωνία ενός άλλου πολιτισμού και τρόπου ζωής και όχι του διαρκώς προβαλλόμενου δυτικού μοντέλου.
Το βιβλίο του Άλαα Αλ Ασουάνι το 2006 μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο με μεγάλη επιτυχία (η ταινία με τίτλο “the yacoubian building” είναι διαθέσιμη και στο Υoutube).
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Al-Aswany, A. (2007). Το Μέγαρο Γιακουμπιάν. Αθήνα: Πόλις.