Αθηνά ΚάππουΚείμενο: Αθηνά Κάππου
Φοιτήτρια Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών
Επιμέλεια: Σοφία Ποιμενίδου
Φιλόλογος
Παραμύθια του Ντίσνευ, παραμύθια των αδερφών Γκριμ και του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, γενικώς παραμύθια… Όλοι μας μεγαλώσαμε διαβάζοντας παραμύθια – σίγουρα και σένα ένα από τα πρώτα σου βιβλία ήταν παραμύθι. Το τι γίνεται στα παραμύθια είναι λίγο πολύ γνωστό. Ο καλός και ο κακός ή όπως φαίνεται και στις αποχρώσεις τους, το μαύρο και το άσπρο, βρίσκονται σε μια σύγκρουση γύρω από την οποία δημιουργείται και εξελίσσεται η όλη ιστορία. Δυο άκρα τόσο διαφορετικά όσο δυο παράλληλες γραμμές που ποτέ δεν συναντιούνται. Γιατί στα παραμύθια υπάρχει πάντα αυτός ο απόλυτος διαχωρισμός; Και το μοτίβο είναι (σχεδόν) πάντα το ίδιο: ο κακός χάνει και ο καλός ‘’παίρνει το αίμα του πίσω ζώντας αυτός καλά και εμείς καλύτερα’’. Ακόμη θυμάμαι το πόσο πολύ χαιρόμουν και ανακουφιζόμουν που έβλεπα τον καλό να νικά. Κάπως έτσι διαμορφώθηκε στο μυαλό μας η πεποίθηση πως το σύμπαν θα μας ανταμείψει για τις καλές μας πράξεις και, κυρίως, για το ότι η απόδοση της δικαιοσύνης συνεπάγεται με την τιμωρία του θύτη.
Σαν μεγάλο παιδί και εγώ κατάλαβα ότι τα παραμύθια όχι μόνο είναι ψεύτικα, αλλά και ‘’μαύρα’’. Ψεύτικα, όχι επειδή μιλάνε για πρίγκιπες, πριγκίπισσες και κάστρα σε τόπους μακρινούς, αλλά επειδή χωρίζουν όλη την ανθρωπότητα σε δύο είδη ανθρώπων: τον καλό (που πάντα κερδίζει) και τον κακό (που πάντα χάνει). Μαύρα από την άλλη, γιατί μας μαθαίνουν την τιμωρία ως απόδοση του δίκαιου. Όμως η αλήθεια δεν βρίσκεται ποτέ στην απολυτότητα αλλά στην μεσότητα, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης.
Ποιός άνθρωπος είναι μόνο κακός ή μόνο καλός; Το σύμβολο του γιν και του γιαν απεικονίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ανθρώπινη ψυχή. Μέσα στο μαύρο – το οποίο δεν ορίζω ως το κακό- υπάρχει και άσπρο, όπως επίσης στο άσπρο υπάρχει μαύρο. Θα ’θελα να πιστεύω πως οι άνθρωποι είναι πολύ περισσότερα χρώματα εκτός από την απουσία χρώματος ή και όλα τα χρώματα μαζί. Και από τα παραμύθια το μυαλό μου πήγε στην κοινωνία, γιατί δυστυχώς η ‘’δικαιοσύνη’’ (τιμωρία) των παραμυθιών δεν είναι μόνο παραμύθι αλλά και πραγματικότητα.
Οφθαλμός αντί οφθαλμού… σε φιλίες, σε σχέσεις, σε εγκληματίες που παίρνουν “one way ticket” για τη φυλακή ή σε “τρελούς για τα ψυχιατρεία” και ούτω καθεξής. Πόσο εύκολη λύση είναι η ανταπόδοση της κακίας… Κάπου το ‘χουμε χάσει κόσμε… και γεμίσαμε ‘’καλούς’’ που καταδικάζουν τους ‘’κακούς’’ και ανθρωπάκια. Τελικά ποιό είναι ουτοπικό; Το παραμύθι όπως το ξέρουμε ή το να δίνεις το χέρι και το χαμόγελό σου σε εκείνον που ‘’φωνάζει’’ βοήθεια αλλά δεν ξέρει πως να το πει…;