Μαίρη Α. ΣακελλαρίουΚείμενο: Μαίρη A. Σακελλαρίου,
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας –
Εκπαιδευόμενη Ψυχοθεραπεύτρια
& Επόπτρια
Επιμέλεια: Μαρία Σουρτζή,
Φιλόλογος
Όλοι ψάχνουμε μια Ιθάκη. Όλοι θέλουμε με κάποιο τρόπο να επιστρέψουμε στο πιο ασφαλές περιβάλλον στο οποίο πρώτο ζήσαμε. Είναι η έντονη επιθυμία και προσπάθεια να βιώσουμε την αποδοχή και την λαχτάρα εκείνης της ενότητας. Η Ιθάκη θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί κι ως μια καλοδεχούμενη μήτρα.
Δεν μας αρκεί τίποτα λιγότερο από αυτή. Η στέρηση μάς υπενθυμίζει τι είδους σχέση θέλουμε. Σχέση στοργής, εξάρτησης ή σταθερότητας; Καλούμαστε να ξεκαθαρίσουμε στο διάστημα της τωρινής μας ύπαρξης, στην καρδιά και στο μυαλό, τι επιθυμούμε πραγματικά.
Μέχρι να καταλάβεις ότι είσαι ο μόνος δεσμοφύλακας που υπάρχει στη ζωή σου και πως η ελευθερία κερδίζεται κατόπιν επιλογής, θα υπάρχουν φαντάσματα του παρελθόντος που θα έρχονται να σε στοιχειώνουν και να σε κάνουν να αμφιταλαντεύεσαι.
Η ντουλάπα που επέλεξες να έχεις κλειστή, κρατάει καλά τους δαίμονες. Ο φόβος σου να ξαναβρείς την παιδική σου αίσθηση, τη χαρά και τη φροντίδα που εισέπραττες, θα υπάρχει μέχρι να αποφασίσεις να έρθεις κατά μέτωπο μαζί τους.
Αν η ωριμότητα λοιπόν χρειάζεται δύο ενήλικες, είναι επειδή έχουν μάθει να ακούνε και να ακούγονται. Να δίνουν χώρο και χρόνο στην προσπάθεια, ώστε να χτιστεί η εμπιστοσύνη και να ικανοποιηθεί η ανάγκη του καθένα.
Από την άλλη είσαι απόλυτα δικαιολογημένος που νιώθεις θυμωμένος και απομονωμένος. Στη σημερινή εποχή η βιασύνη λογίζεται σαν κάτι συνηθισμένο και απαραίτητο. Ο πραγματικός χρόνος τρέχει και νομίζεις πως ό,τι ζεις το νιώθεις στο ζενίθ του. Στην ουσία όμως δεν έχεις έρθει καν σε επαφή.
Ο υπαρξιακός χρόνος, από την άλλη, σου δημιουργεί και τα περισσότερα άγχη. Οι επιθυμίες διογκώνονται, ενισχύεται η απογοήτευση κι η ματαίωση, συμπεριφέρεσαι ανεξέλεγκτα και παρορμητικά, με μόνο γνώμονα ότι φταίνε οι άλλοι για τη θέση στην οποία βρίσκεσαι. Ενώ το ανικανοποίητο ουσιαστικά κατευθύνεται και πηγάζει από σένα.
Κι αναρωτιέσαι αν ακόμα χρειαζόμαστε μια πίστη για να εξιδανικεύουμε με αυτόν τον τρόπο την εξουσία, την οικογένεια, ένα δόγμα, μία οργάνωση, έναν ρόλο, ακόμα κι έναν έρωτα.
Επειδή όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι μια κοινωνική αυταπάτη, μένεις να απομακρύνεσαι από το πιο σταθερό κομμάτι που γνωρίζουμε όταν γεννιόμαστε. Τον θάνατο. Κάθε επαφή έχει έναν μικρό θάνατο μέσα της.
Κάπου στη διαδρομή της τωρινής μας ζωής συναντάμε ανθρώπους που μας δείχνουν, μέσα από τον πόνο και τη χαρά, τις βαθύτερες πεποιθήσεις μας, γι’ αυτό χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί, ευγνώμονες, διαλλακτικοί και ψύχραιμοι για τον κύκλο που έχουμε επιλέξει να διανύσουμε σε αυτό το ταξίδι.
Η επένδυση που κάνουμε στους άλλους, δεν είναι παρά μια επένδυση που θα θέλαμε να κάνουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας, κι αυτή την επένδυση, καλούμαστε να διαχειριστούμε σε μια απώλεια αργότερα.
Το να συντηρούμε επειδή μας εξυπηρετεί ασυνείδητα τον ρόλο του θύματος ή του θύτη μέσα σε οποιαδήποτε σχέση, μας απομακρύνει από το να προχωρήσουμε και να εξελιχθούμε. Ψάχνουμε κάπου το άλλο μας μισό, γιατί θέλουμε να γίνει ο καθρέπτης των δικών μας προσδοκιών μέχρι να ολοκληρωθούμε, να γίνουμε ένα.
Έχουμε την ανάγκη για σύνδεση και αλληλεπίδραση και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Κανείς δεν θέλει να είναι μόνος του, κανείς δεν ήρθε για να είναι μόνος του. Ένας σύντροφος αποτελεί πηγή έμπνευσης και μας δείχνει όλα εκείνα που θα θέλαμε να είμαστε ή μας δείχνει όλα εκείνα που θα θέλαμε να αφήσουμε πίσω μας.
Κι αν νιώθεις ήρεμος ακόμα και καταμεσής μιας μεγάλης αναταραχής όπως σου επιβάλλεται σήμερα, είναι επειδή έχεις κατακερματιστεί ηθικά και συναισθηματικά. Είναι γιατί κάποτε σε είχαν αναγκάσει να πιστέψεις ότι έπρεπε πάση θυσία να κρύβεις τα αισθήματά σου από τους άλλους, ακόμα και από τον ίδιο σου τον εαυτό.
Κι όμως είναι σημαντικό και εξίσου ελκυστικό να εκφράζεις τον αληθινό σου εαυτό. Το να εκτίθεσαι σε δικαιώνει προσωπικά, με έναν τρόπο βαθύ και ουσιαστικό, στη συνέχεια της ζωής σου.
Όλοι ψάχνουμε για μια Ιθάκη τελικά. Αναρωτιέμαι αν η Ιθάκη είναι μέσα σου… μέσα μου… μέσα μας…
Ποιος ξέρει;…
Ίσως αυτός ο τόπος να είναι ο συνδετικός κρίκος για να μας φέρει πιο κοντά. Σε έναν τόπο μαγικό που μόνο η παιδικότητα τον αγγίζει.
Κι όσες ταμπέλες, πρότυπα, καριέρες θα βλέπουμε γύρω μας, θα ξέρουμε ότι δε θα έχουν τη δύναμη να μας αυτοπροσδιορίσουν, ούτε θα έχουν τον τρόπο να μας στιγματίσουν.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία:
Fromm, E. (1974). Το δόγμα του Χριστού. Αθήνα: Μπουκουμάνη.
Καυκαλίδης, A. (2010). Η Γνώση της Μήτρας. Αθήνα: CaptainBook.gr.