Ρίκα ΠανόργιουΆρθρο: Mick Cooper
Καθηγητής Συμβουλευτικής Ψυχολογίας – University of Roehampton
Μετάφραση και Επιμέλεια: Πανόργιου Ρίκα
Σύμβουλος Ψυχικής Υγεία
Έχετε κουραστεί να ακούτε ότι η Προσωποκεντρική Θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική; Προσπαθούν να σας πείσουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της προσέγγισης; Θέλετε να φωνάξετε στον επόμενο που θα σας πει ότι η Προσωποκεντρική Θεραπεία είναι «μόνο τα βασικά» και ότι «όλες οι προσεγγίσεις αυτά τα κάνουν ούτως ή άλλως»; Αν ναι, εδώ θα βρείτε δέκα τεκμηριωμένες αποδείξεις και γεγονότα σχετικά με την Προσωποκεντρική Θεραπεία που θα σας ανακουφίσουν αλλά και θα ενημερώσουν όσους αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα της.
-
- Οι ανθρωπιστικές και οι βιωματικές προσεγγίσεις, από τις οποίες η Προσωποκεντρική Προσέγγιση αποτελεί ουσιώδες μέρος, συνδράμουν σημαντικά σε μεγάλες μειώσεις ψυχολογικής δυσφορίας (βλ. Elliott et al., 2013 – Comprehensive Meta-analysis for the Definitive Review).
- Οι επιδράσεις των ανθρωπιστικών και βιωματικών θεραπειών είναι παρόμοιες, κατά μέσο όρο, με άλλες θεραπείες -συμπεριλαμβανομένης και της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής (CBT). Αυτό ισχύει ιδιαίτερα, όταν λαμβάνεται υπόψη η αξιοπιστία των ερευνητών (βλ. Elliott et al., 2013). Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει το εάν οι επιδράσεις από διαφορετικές μελέτες αντιπαρατίθενται μεταξύ τους ή αν δύο θεραπευτικές προσεγγίσεις συγκρίνονται μεταξύ τους άμεσα.
- Μελέτες που συγκρίνουν τα αποτελέσματα της Προσωποκεντρικής Θεραπείας σε πραγματικά περιβάλλοντα, πχ: όπως το κέντρο διαχείρισης αγχώδεις διαταραχών και κατάθλιψης (IAPT) δείχνουν και πάλι παρόμοιες επιδράσεις με αυτές της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Προσέγγισης (CBT) και μάλιστα με χρόνο επίτευξης σε μικρότερο χρονικό διάστημα (βλ. Pybis et al., 2017) .
- Δεν υπάρχουν ακριβείς αποδείξεις ότι η CBT ή οι Ψυχοδυναμικές Θεραπείες έχουν πιο μακροχρόνια διάρκεια επιδράσεων ή ότι λειτουργούν γρηγορότερα από ότι η Προσωποκεντρική Θεραπεία.
- Επανειλημμένα, αυτό που δείχνουν οι έρευνες είναι ότι όλες οι προσεγγίσεις είναι ωφέλιμες και καθεμία έχει κάτι διαφορετικό να προσφέρει.
- Ένας τεράστιος όγκος δεδομένων δείχνει, ότι οι τρεις «Βασικές Θεραπευτικές Συνθήκες» του Carl Rogers: 1) Eνσυναίσθηση, 2) Άνευ Όρων Αποδοχή στο Πρόσωπο του Πελάτη και 3) Αυθεντικότητα του θεραπευτή, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με θετικά αποτελέσματα που οδηγούν σε θεραπευτική αλλαγή (βλ. Norcross & Lambert, 2019).
- Μελέτες που ρωτούν τους πελάτες τι είναι αυτό που τους έχει βοηθήσει πιο πολύ στη θεραπεία τους (CBT, Ψυχοδυναμική ή Ανθρωπιστική) δείχνουν ξανά και ξανά ότι ένα μεγάλο μέρος της αξίας δίδεται στις σχεσιακές ποιότητες που συνδέονται στενά με την Προσωποκεντρική Προσέγγιση: π.χ. τη μη κρητική, τη ζεστασιά του θεραπευτή, τη φροντίδα και την αξιοπιστία (βλ. σχήμα).
- Αναφορικά με την Προσωποκεντρική Θεωρία, η έρευνα δείχνει ότι, μακράν, η μεγαλύτερη συμβολή στα θεραπευτικά αποτελέσματα προέρχεται από τους πελάτες. Συγκεκριμένα, από το βαθμό των προσωπικών κινήτρων τους, από το βαθμό της ενεργής συμμετοχής αλλά και δέσμευσής τους στη θεραπευτική διαδικασία. Είναι οι πελάτες κάνουν τη θεραπεία να λειτουργεί και όχι θεραπευτές (βλ. Bohart & Wade, 2013).
- Η Προσωποκεντρική Συμβουλευτική με τα παιδιά και τους νέους δείχνει να έχει επίσης καλά αποτελέσματα, σε παρόμοιο επίπεδο με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
- Ακόμη και αν υπάρχουν μικρές διαφορές στη συνολική αποτελεσματικότητα των διαφορετικών προσεγγίσεων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός, ότι διαφορετικοί τύποι πελατών επιτυγχάνουν περισσότερο ή λιγότερο τόσο σε διαφορετικές μορφές θεραπείας όσο και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Για παράδειγμα, οι έρευνες δείχνουν, ότι οι πελάτες που είναι πιο ανεξάρτητοι, που έχουν έναν πιο «εσωτερικό» τρόπο ενασχόλησης με τα πράγματα και που χρειάζονται «χώρο» για να μιλήσουν, ενδέχεται πιθανότερα να τους ταιριάζει καλύτερα η Προσωποκεντρική Προσέγγιση (βλ. Essential Research Findings in Counselling and Psychotherapy: The Facts are Friendly).
Εν κατακλείδι, ας είμαστε υπερήφανοι που είμαστε Προσωποκεντρικοί Σύμβουλοι ή Θεραπευτές όπως και για όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της προσέγγισής μας. Μια καλή επισκόπηση όλων των τεκμηριωμένων στοιχείων για την Προσωποκεντρική Προσέγγιση, μπορούμε να βρούμε στο βιβλίο Person–Centered and Experiential Therapies Work: A review of the research on counseling, psychotherapy and related practices. Αξίζει να ενημερωνόμαστε συνεχώς, επιστημονικά και εμπεριστατωμένα ώστε να μπορούμε να υποστηρίξουμε την Προσωποκεντρική Προσέγγιση σε τυχόν συζητήσεις στις οποίες η αποτελεσματικότητά της τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Πρωτότυπο άρθρο στο: https://mick-cooper.squarespace.com/new-blog/2019/7/2/is-person-centred-therapy-effective-the-facts