Επαναλαμβανόμενες συνεντεύξεις σε μια κάποια δημοκρατία

Κείμενο: Αντώνης Κοντάκης
Φυσικοθεραπευτής

Επιμέλεια: Στέλλα Πυρένη
Φιλόλογος

Ο ηλικιωμένος άντρας ήταν ξαπλωμένος στην πολυθρόνα του σπιτιού του και κρατούσε στο δεξί του χέρι το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης όσο με το αριστερό ξεκούμπωνε το πουκάμισο, το οποίο ήταν έτοιμο να σκιστεί από το τσίτωμα. Ξερόβηξε, λύγισε τον κορμό του στα πλάγια και μετακίνησε τη λεκάνη του μπροστά και πίσω για να την ταιριάξει καλύτερα στα βαθουλώματα που υπήρχαν στο κάθισμα. Με μια αργή κίνηση πάτησε το μεγαλύτερο κουμπί.

Όλα ήταν έτοιμα στο κεντρικό studio του καναλιού Servant TV, λίγο πριν ξεκινήσει το talk show «Η αλήθεια, κάπου» με προσκεκλημένο το δημοφιλέστερο άτομο της κυβέρνησης το τελευταίο χρονικό διάστημα. Μετά από επαναλαμβανόμενες και εξαντλητικές προσπάθειες δύο ημερών, το κανάλι κατάφερε να πείσει τον διάσημο πολιτικό να παραβρεθεί στην εκπομπή. Ο σκοπός ήταν να απαντήσει στον καταιγισμό των προσυμφωνημένων ερωτήσεων, ώστε να αποδειχτεί ο θετικός ρόλος των κυβερνώντων στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Άλλωστε κάτι τέτοιο είχε επιβεβαιωθεί και από το τελευταίο μυστικό γκάλοπ, το οποίο κανένας δε γνώριζε πότε πραγματοποιήθηκε και του οποίου τα αποτελέσματα προέκυψαν από σύγχρονους, όπως ανέφερε η ίδια δημοσκοπική εταιρία, μαθηματικούς τύπους.

Ο πρώην Υ.Δ.Κ. (υπεύθυνος διαχείρισης των κρίσεων), ο οποίος είχε υποβιβαστεί προσωρινά σε αναπληρωτή της αναπληρωματικής διαχειριστικής πολιτικής ομάδας πριν αναβαθμιστεί εκ νέου σε Υ.Δ.Α.Κ. (Υπουργό διαχείρισης της ανθρωπιστικής κρίσης), με καθήκοντα εκτός των άλλων την πρόληψη μιας πολιτικής κρίσης, καθόταν με ύφος αυτοκράτορα πριν την ανακάλυψη της γκιλοτίνας στη δερμάτινη καρέκλα. Το κουστούμι του ήταν στα χρώματα του κόμματος, ενώ η γραβάτα ήταν γεμάτη από σχεδιασμένες παλάμες που χειροκροτούσαν. Ο πολιτικός κοιτούσε με αλαζονεία τον δημοσιογράφο, αναλογιζόμενος τους συμβιβασμούς που έπρεπε να κάνει για χάρη της κυβερνητικής επιβίωσης. Ο δημοσιογράφος, περήφανος για την τιμή που του έκανε ο πολιτικός, έριχνε μια τελευταία ματιά στο ερωτηματολόγιο που του είχε στείλει με email από το πρωί το Υ.Α.Τ. (Υπουργείο Αντικειμενικού Τύπου). Ήταν αγχωμένος, γιατί φοβόταν μήπως τονίσει κάποια λέξη λανθασμένα και βγουν μη προκαθορισμένα συμπεράσματα. Το μεγάλο του άγχος βέβαια, ήταν ο δημοσιογραφικός αυθορμητισμός που τον έπιανε κατά καιρούς και ο οποίος τον οδηγούσε να κάνει ερωτήσεις, χωρίς την κατάλληλη επεξεργασία. Αυτό ήταν κάτι σπουδαίο για έναν δημοσιογράφο που ήθελε να δημοσιογραφεί σωστά, αλλά κάτι επικίνδυνο για έναν δημοσιογράφο που απλά επιθυμούσε να συνεχίσει να εργάζεται ως δημοσιογράφος. Γιατί άλλωστε η αντικειμενικότητα έρχεται και παρέρχεται, η πείνα όμως στο στομάχι μένει.

Όλα ήταν έτοιμα, ο καθένας βρισκόταν στη θέση του, τα φώτα κατευθύνθηκαν προς τους πρωταγωνιστές και η συνέντευξη ξεκίνησε.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (με βιασύνη να πάρει το λόγο): Καλησπέρα κύριε δημοσιογράφε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (με απορία κυρίως ανέκφραστη): Συνηθίζεται εγώ να καλησπερίζω τους προσκεκλημένους μου, αλλά με εσάς μπορώ να κάνω μια εξαίρεση.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (με original τουπέ, πολιτικών κενών περιεχομένου): Και η παρουσία μου εδώ εξαίρεση είναι. Τιμή για εσάς και το λαμπρό σας κανάλι.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (χαμογελαστός, σαν  έτοιμος από καιρό, σα χαζοχαρούμενος που αξιώθηκε μια τέτοια γνωριμία): Ναι, για αυτό άλλωστε το προσπερνάω και θα αρχίσω κατευθείαν με τις ερωτήσεις. Πού οφείλεται κατά τη γνώση σας… (παύση)

Προσπαθεί να διαβάσει τη συνέχεια της ερώτησης, μα σε εκείνο το σημείο είχαν πέσει από το απόγευμα σταγόνες καφέ.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (ψιθυρίζοντας): Η μεγάλη…

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (ψιθυρίζοντας): Ποια Εκάλη;

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (νευριασμένος): Η μεγάλη…

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (ανακουφισμένος): Ααααα, η μεγάλη. Ναι. Σωστά, η μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης στη διαχείριση της κρίσης;

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (κορδώνεται): Θα μπορούσα να ισχυριστώ ξεκάθαρα και μιλώντας κατανοητά προς τους τηλεθεατές μας, ότι η επιτυχία μας οφείλεται στην προπαρασκευαστική διαστρωμάτωση των δεδομένων, την προληπτική πολιτική αντίληψη που διαθέτει το υψηλό νοητικό δυναμικό της κυβέρνησης και τη δυνατότητά μας να προσαρμοζόμαστε, να εγκλωβιζόμαστε, να απεγκλωβιζόμαστε και να εισχωρούμε σε διαφορετικά επίπεδα lockdowns ανάλογα με τα δεδομένα. Ήταν σπουδαία ιδέα η χρήση των όρων γενικού, γενικού τοπικά, ειδικού τοπικά, γενικευμένου σε περιορισμό και περιοριστικού σε γενίκευση lockdown.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι σαφέστατο αυτό που είπατε. Πραγματικά, αυτές οι ορολογίες που χρησιμοποιήθηκαν μέσω των μέσων ενημέρωσης, νομίζω ότι λειτούργησαν στη χειραγώγηση… εεε, στην πληροφόρηση των πολιτών.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (περήφανος σαν γύφτικο σκεπάρνι): Ναι, έχετε δίκιο που το επισημαίνετε. Και σας ευχαριστώ για την αφορμή που μου δώσατε να επαναφέρω το βασικό μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε στον κόσμο. Η καραντίνα είναι μια διαδικασία απαραίτητη για να συνεχίζουμε να είμαστε ζωντανοί, χωρίς να χρειάζεται ο κρατικός μηχανισμός να κάνει τίποτε περισσότερο από το να επιβάλλει την καραντίνα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μεγαλοφυές.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (ακόμη πιο κορδωμένος): Πραγματικά. Σαν τώρα θυμάμαι εκείνη την πρώτη περίοδο της κρίσης. Συσκέψεις επί συσκέψεων, μέχρι να καταλήξουμε στη ρηξικέλευθη απόφαση που έσωσε τη χώρα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:  Στην αρχή βέβαια υπήρχαν κάποιες αντικρουόμενες αποφάσεις, έτσι δεν είναι;

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (δίχως να χάσει τη ψυχραιμία του): Εκτιμώ τη σκληρή σας ερώτηση, στην οποία όμως η απάντηση είναι απλή. Η πανδημία ήταν κάτι που δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ ξανά ο σύγχρονος κόσμος. Ήταν λογικό επομένως, σε εκείνα τα πρώτα μας βήματα, να μας επηρέασε αρνητικά η γνώση της αγνωσίας. Αργότερα που η αγνωσία της γνώσης μετατράπηκε σε γνώση της ανεπαρκούς γνώσης, βάλαμε κάτω τα ζητήματα με περισσότερη ταπεινότητα και δίχως η γνώση να γίνει πραγματική, χαράξαμε μια πολιτική βασισμένη σε μια δυσδιάκριτη αγνωσία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ιδιοφυές. Γιατί μέσα σε ένα τέτοιο χαοτικό σύστημα, ουσιαστικά προσπαθήσατε να μπερδέψετε και τις ίδιες τις άμυνες της κοινότητας.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Ακριβώς. Η προσπάθεια μας ήταν να μεταλλάξουμε την κοινωνία πιο γρήγορα από τον ιό, έτσι ώστε οι ίδιοι οι πολίτες να αναλάβουν την προσωπική ευθύνη της μετεξέλιξής τους και επομένως ο καθένας ξεχωριστά να κατασκευάσει ένα δικό του αμυντικό σύστημα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Mοιάζει χαοτικό, μα ταυτόχρονα άκρως επιστημονικό.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Το σύνθημά μας “η ευθύνη στον πολίτη”, είναι κάτι αντίστοιχο με την εκκλησία του δήμου στην αρχαία Ελλάδα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (εντυπωσιασμένος): Με λίγα λόγια εγκαθιδρύετε μια σύγχρονη δημοκρατία.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (ακόμη περισσότερο κορδωμένος, έρμε Περικλή): Ούτε εγώ ο ίδιος δε θα τα έλεγα τόσο υπέροχα. Δημιουργούμε μια δημοκρατία στην οποία δεν υπάρχουν εξαιρέσεις και οι πολίτες έχουν τα ίδια ακριβώς δικαιώματα και στη μόλυνση και στον θάνατο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κάποιοι όμως —και αναφέρω σαν παράδειγμα τον εκπρόσωπο τύπου της αντιπολίτευσης— σας κατηγορούν ότι παίζετε με τους αριθμούς.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Νομίζω ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα από αυτό. Μόλις χτες ανακοινώθηκε ότι η χώρα μας είναι στην πρώτη θέση παγκοσμίως στη διάθεση για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και αυτό έχει τη δική του σημασία. Το ταξίδι άλλωστε μετράει, όχι ο προορισμός.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Ακριβώς την ίδια αντίληψη έχω και εγώ. Είμαι εναντίον της δημιουργίας ανταγωνιστικών κοινωνιών. Πού ακούστηκε να έχουμε ως μονάδα μέτρησης των ικανοτήτων μιας κυβέρνησης, τον αριθμό των νεκρών; Ο θάνατος είναι μια κατάληξη, η οποία από τη δημιουργία του σύμπαντος θα συμβαίνει…

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (λυπημένος): Είναι το πεπρωμένο των ανθρώπων.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Ακριβώς και πώς μπορεί ο καθένας μας να πάει κόντρα σε ένα προαιώνιο πεπρωμένο; Δε γίνεται να αλλάξουμε τους νόμους της φύσης για να κάνουμε μικροπολιτική. Άλλωστε, έχουμε αποστείλει προσωπικές επιστολές συλλυπητηρίων από τον πρωθυπουργό προς κάθε οικογένεια που έχασε κάποιον άνθρωπό της από την πανδημία. Υπογεγραμμένες από τον ίδιο και μπορείτε να φανταστείτε πόσο κουραστικό είναι κάτι τέτοιο! Στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής έχουμε χρηματοδοτήσει και μια εταιρία, η οποία κατασκευάζει δωρεάν κορνίζες για τις επιστολές.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μα πόσο ανθρώπινο.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Η πολιτική της κυβέρνησης έχει μια ανθρώπινη διάσταση από την αρχή της πανδημίας. Μη ξεχνάτε το επίδομα ανεπαρκούς επιδόματος που δόθηκε σε δεκάδες οικογένειες που πληρούσαν τα πενήντα πέντε κριτήρια. Ή τις μάσκες που μοιράστηκαν δωρεάν στα σχολεία και οι οποίες ήταν εσκεμμένα μεγάλες, προβλέποντας την πιθανότητα να χρειαστούν διπλές μάσκες.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολύ ενδιαφέρον. Θα ήθελα να πάω τη συζήτηση σε έναν άλλο τομέα. Με ποιον τρόπο συμβάλατε οικονομικά, εσείς οι ίδιοι οι πολιτευτές, στην οικονομική κρίση που προέκυψε;

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Όλα τα κόμματα στη βουλή αντιλαμβανόμενα την ευθύνη τους, έκαναν μια γενναιόδωρη περικοπή στους μισθούς των βουλευτών, της τάξεως περίπου του είκοσι πέντε τοις εκατό από το τριάντα πέντε τοις εκατό της αναλογικής αύξησης που πήραν, λόγω του ανθυγιεινού επιδόματος εργασίας σε συνθήκες πανδημίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κάτι αντίστοιχο, ίσως δεν έχει συμβεί παγκοσμίως. Παρόλα αυτά οι πολίτες αυτής της χώρας, οι τηλεθεατές που μας ακούνε αυτή τη στιγμή, έχουν κάποιες ανησυχίες για την οικονομική κατάσταση που αντιμετωπίζουν ή θα αντιμετωπίσουν στο εγγύς μέλλον.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (σίγουρος ότι δε λέει αρλούμπες): Έχετε απόλυτο δίκιο και για αυτό υπάρχει έτοιμος σχεδιασμός με όλα τα απαραίτητα βήματα. Τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσει μια εκστρατεία διαφημιστικών spots στην τηλεόραση για την ψυχολογική στήριξη των πολιτών. Τα κύρια συνθήματα θα είναι “Μπρος στον θάνατο τι είναι η πείνα;”, “Η ανεργία αφήνει ελπίδες, ο θάνατος;”, “Πεινάω, άρα υπάρχω”. Συνθήματα που θέλουν να μεταδώσουν ένα μήνυμα αισιοδοξίας για το μέλλον. Επίσης θα δοθούν επιδόματα με κωδικό όνομα «Κατανοώ  τα προβλήματα, στηρίζω την κυβέρνηση», σε διάφορες επιχειρήσεις με ελάχιστες προϋποθέσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων δεν είναι καν οικονομικές. Και μην ξεχνάμε βέβαια το επίδομα που θα δοθεί σε κάθε οικογένεια και το οποίο θα είναι αναλογικό με τον αριθμό των μελών, οι οποίοι θα ασκήσουν το δικαίωμα της σωστής ψήφου στις επόμενες εκλογές.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πραγματικά είναι τρομερό με πόση σιγουριά, η κυβέρνηση προβλέπει και προλαμβάνει τις εξελίξεις. Θα ήθελα να μου πείτε πραγματικά αν αισθάνεστε ότι υπηρετείτε μια εξαιρετική αποστολή.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (πιο κορδωμένος από ποτέ): Προσωπικά δεν ασχολήθηκα με την πολιτική για τα χρήματα. Η αγάπη στον συνάνθρωπο είναι που με ώθησε να συμμετέχω στα κοινά και η διάθεσή μου να τον υπηρετήσω με όλες μου τις δυνάμεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (ανακουφισμένος που δεν υπέπεσε σε σφάλμα): Είναι κάτι που θα θέλατε να πείτε πριν ολοκληρώσουμε αυτή τη συνέντευξη;

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Θέλω να ευχηθώ στους ανθρώπους που μας ακούνε υγεία πάνω από όλα. Υπευθυνότητα. Συμμόρφωση. Κατανόηση των προβλημάτων. Υπακοή. Συνεργασία. Όλοι είμαστε ίσοι απέναντι στη πανδημία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Aπλά κάποιοι είναι πιο ίσοι από τους άλλους. (Γελάει, αλλά μόλις αντικρίζει το ύφος του πολιτικού, το πρόσωπο του αλλάζει ύφος. Αυτός ο έρμος ο αυθορμητισμός που μπορεί να καταστρέψει καριέρες). Συγνώμη, μου θύμισε τη Φάρμα των Ζώων και μου ξέφυγε το σχόλιο.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (συγκαταβατικά θυμωμένος): Kαλό είναι να διατηρήσουμε τη σοβαρότητά μας σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Nαι. Φυσικά. Τη σοβαρότητα. Την υπευθυνότητα, τη συμμόρφωση, την κατανόηση, την υπακοή και τη συνεργασία.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ: Ακριβώς όπως τα λέτε. Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε μέσα από αυτόν τον ειλικρινή και πολλές φορές σκληρό διάλογο, να εκφράσω τις απόψεις και τις δικές μου και της κυβέρνησης.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: H χαρά και η τιμή ήταν δικές μου.

Το μαγνητοσκοπημένο βίντεο σταμάτησε και ο ηλικιωμένος άντρας πάτησε το κουμπί για να παίξει το επόμενο. Προσκεκλημένος του καναλιού Servant TV και της εκπομπής «Η αλήθεια, κάπου, έκτος κύκλος», ήταν ο εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης κατά την περίοδο της δεύτερης πανδημίας και πρώην εκπρόσωπος τύπου της αντιπολίτευσης κατά την περίοδο της πρώτης πανδημίας. Ο ηλικιωμένος άντρας αναγνώρισε τον εαυτό του στη θέση του δημοσιογράφου, με λιγότερα και γκριζαρισμένα μαλλιά σε σχέση με το προηγούμενο αρχείο.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (με βιασύνη να πάρει το λόγο): Καλησπέρα κύριε δημοσιογράφε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (με απορία κυρίως ανέκφραστη): Συνηθίζεται εγώ να καλησπερίζω τους προσκεκλημένους μου, αλλά με εσάς μπορώ να κάνω μια εξαίρεση.

Ο ηλικιωμένος άντρας σταμάτησε το βίντεο και πάτησε το κουμπί του τηλεκοντρόλ για να παίξει το επόμενο. Στη θέση του δημοσιογράφου ήταν ο ίδιος, ενώ η εκπομπή «Η αλήθεια, κάπου» μόλις ξεκινούσε τον δέκατο τρίτο κύκλο της, με προσκεκλημένο τον υπουργό διαχείρισης υγειονομικών κρίσεων της τέταρτης παγκόσμιας πανδημίας. Ο ηλικιωμένος άντρας αναγνώρισε τον εαυτό του στη θέση του δημοσιογράφου, με μαλλιά ασπρισμένα, μια έντονη φαλάκρα και ένα βλέμμα υποταγής το οποίο δεν είχε αλλάξει στο ελάχιστο.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (με βιασύνη να πάρει το λόγο): Καλησπέρα κύριε δημοσιογράφε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (με απορία κυρίως ανέκφραστη): Συνηθίζεται εγώ να καλησπερίζω τους προσκεκλημένους μου, αλλά με εσάς μπορώ να κάνω μια εξαίρεση.

Ο ηλικιωμένος άντρας γέλασε στιγμιαία και σηκώθηκε από την πολυθρόνα. Με αργά βήματα κατευθύνθηκε προς το μπάνιο, στη δεξιά γωνία του οποίου υπήρχε ένα μεγάλο τζακούζι. Έβγαλε τα ρούχα του και προσεχτικά βυθίστηκε στο ζεστό νερό. Μέσα από τους υδρατμούς, ξεχώρισε την αντανάκλασή του στα απέναντι πλακάκια.

«Όλα τα σκατά είναι ίδια. Κάποια όμως, μυρίζουν πιο πολύ από τα άλλα» είπε στο δύσμορφο περίγραμμα και του έκλεισε πονηρά το μάτι.