Νίκη ΔεδούσηΆρθρο: Νίκη Δεδούση
Ψυχολόγος – Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Επιμέλεια: Δημήτρης Αλεξόπουλος Τσώρας
Φιλόλογος
Ανάμεσα στις προσδοκίες μιας σύγχρονης υποψήφιας μαμάς, εμφανίζεται και μια νέα προσδοκία: να μην υπηρετήσει το ρόλο της σύμφωνα με ένα πρότυπο που έχει μυρωδιά από τα παλιά αλλά έχει ταυτόχρονα και ρίζες στη νέα εποχή, την εποχή του «ποστσαρτίσματος» και του «σχολιάζειν». Μια ανάγκη διαφοροποίησης από κάτι που φαντάζει καρικατούρα, πρόσφορη για τη δημιουργία meme.
Τι έχουν οι «μανούλες του facebook» που τις κάνει παράδειγμα προς αποφυγήν; Κάτι το παλιομοδίτικο; Κάτι το πατριαρχικό; Αγωνίες και σκέψεις ξεπερασμένες; Είναι γυναίκες εγκλωβισμένες στο ρόλο της μητέρας, που παίρνουν υπόσταση και ρόλο μόνο μέσα από τα παιδιά τους;
Το βίωμα της μητρότητας, όπως και κάθε βίωμα, έχει οικουμενικά χαρακτηριστικά συνδεδεμένα με εξελικτικά κατάλοιπα (γιατί άραγε τα λέμε κατάλοιπα; Θα θέλαμε να εκλείψουν;) αλλά και πολλή ατομική διάσταση. Κάθε γυναίκα τη ζει τη μητρότητα με το δικό της ξεχωριστό τρόπο, όπως με το δικό της ξεχωριστό τρόπο δουλεύει, ερωτεύεται, συσχετίζεται, αλληλεπιδρά.
Μας έκανε άραγε ο αγώνας ενάντια στην πατριαρχία να τοποθετήσουμε στο ίδιο εκτελεστικό απόσπασμα πτυχές της μητρότητας που μας θυμίζουν την καταπίεση που βίωνε και βιώνει σε πολλές περιπτώσεις η γυναίκα στην καθημερινότητά της από όταν αποκτά το ρόλο της μητέρας; Δεν έχουμε και άδικο, εδώ που τα λέμε, δεδομένου του κουστουμιού (τυχαία άραγε η επιλογή της λέξης μιλώντας για την πατριαρχία;) που φορέθηκε, χωρούσε – δεν χωρούσε, σε πολλές από εμάς και όριζε με σαφήνεια το τι θα πει να είσαι «καλή μάνα»…
Και πως θα γίνει άραγε η διαφοροποίηση; Πως θα καταλάβουμε αν η «μανούλα του facebook» είναι μια ελεύθερη επιλογή ρόλου ή μια ακόμα επιβολή; Χρειάζεται άραγε να το διαλευκάνουμε ή δεν μας πέφτει λόγος;
Ακριβώς στο πλαίσιο της ατομικής διάστασης του βιώματος της μητρότητας, ίσως η κάθε γυναίκα έχει και την ατομική ευθύνη (πόσο παρεξηγημένη, πια, έκφραση!) να αναστοχαστεί για τον εαυτό της. Να αναστοχαστεί η ίδια για τους ρόλους και τις επιλογές της και, κυρίως, για το αν αυτό που κάνει την εκφράζει. Άλλωστε, ανάμεσα στα πολλά που οφείλουμε να αφήσουμε ως κληρονομιά στις επόμενες γενιές γυναικών, είναι η επαγρύπνηση. Η επαγρύπνηση που θα διασφαλίσει ότι ακόμα κι αν επιλέξουν να γίνουν «μανούλες του facebook», θα το κάνουν ελεύθερα, ζώντας μια πτυχή του εαυτού και της θηλυκότητάς τους που αυτές επιθυμούν.